Алмазбек Атамбаев

Алмазбек Атамбаев

Алмазбек Шаршенович Атамбаев (киргиз. Алмазбек Шаршен уулу Атамбаев; 1956 оны 9-р сарын 17-нд Зөвлөлт Киргизстаны Арашан хотод төрсөн) — Киргизийн төрийн болон улс төрийн зүтгэлтэн. 2011 оны 12-р сарын 1-нээс 2017 оны 11-р сарын 24-нд Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Ерөнхийлөгч, 1994-2011 онд Киргизийн Социал-демократ намын дарга. Киргиз Улсын баатар (2017) цолтой.

Намтар

Алмазбек Атамбаев 1956 оны 9-р сарын 17-нд ЗХУ-ын Киргиз улсын Фрунзе мужийн Ворошилов дүүргийн Арашан тосгонд төрсөн, дээд боловсролтой. 1980 онд ЗХУ-ын Серго Орджоникидзегийн нэрэмжит Москвагийн Удирдлагын дээд сургуулийг инженер-эдийн засагч, үйлдвэрлэлийн зохион байгуулагч мэргэжлээр төгссөн. Тэрээр ажлын гараагаа Зөвлөлт Киргизийн Харилцаа холбооны яамны аж ахуйн нэгжүүдэд инженер, дараа нь тэргүүлэх эдийн засагчаар эхэлжээ. 1981 онд Зам засварын газрын ерөнхий инженерийн албан тушаалд шилжсэн.

1999-2004 онд “Форум” аж үйлдвэрийн группийн ТУЗ-ийн дарга, 2004-2005 онд “Киргизавтомаш” корпорацийн ТУЗ-ийн даргаар ажиллаж байсан. 2004 онд тэрээр Киргизийн хамгийн баян 100 хүний ​​жагсаалтад багтаж байжээ.

1993 онд Атамбаев Киргизийн Социал демократ намыг санаачлагчдын нэг байж, 1994 оноос хойш тус намыг удирдсан байна.

1995 онд тэрээр Жогорку Кенешийн Ардын Төлөөлөгчдийн Хурлын депутатаар сонгогдож, Шинэчлэлийн фракцыг байгуулж, тэргүүлж байв. Тэрбээр тойрогтоо парламентын 3 дугаар хурлын депутатад дахин нэр дэвшсэн ч сонгуульд ялагдсан юм. 2000 онд болсон Бүгд Найрамдах Киргиз Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд өрсөлдөж гуравдугаар байр эзэлжээ.

Тэрээр Бүгд Найрамдах Улсын Ерөнхийлөгчийн сонгуульд гурван удаа нэрээ дэвшүүлсэн. Гурав дахь удаагаа буюу 2011 оны 10-р сарын 30-нд тэрээр эхний шатанд 62.5 хувийн санал авч Киргизийн ерөнхийлөгчөөр сонгогдов. Сонгуулийн дараа тэрээр хуулийн дагуу Соц-демократ намын гишүүнчлээсээ түдгэлзэж, намын даргын ажлаа өгсөн. 2011 оны 12- сарын 1-нд Ерөнхийлөгчийн ажлаа авсан.

Атамбаев Үндсэн хуулийн дагуу хоёр дахь удаагаа нэр дэвших эрхгүй байсан. 2017 онд Соц-дщк намын Их хурал түүний санаачилгаар намын арвин туршлагатай Социал демократ намын нэг Сооронбай Жээнбековыг ерөнхийлөгчийн сонгуульд нэр дэвшүүлэхээр санал болгосон. Үүний дараа Атамбаев 2017 онд “Жээнбековыг ерөнхийлөгчөөр сонгогдохыг үнэхээр хүсч байсан” гэдгээ хүлээн зөвшөөрсөн.

Оросын Путин, Казахстаны Назарбаев хоёр түүнийг Киргизийн төрийн эрхэнд үлдэхийг хүссэн ч Атамбаев хоёр дахь удаагаа Ерөнхийлөгчийн бүрэн эрхийн хугацаанаас татгалзаж, Үндсэн хуулийг дагаж мөрдөхөөр шийджээ.

2018 оны хавар Соц-демократ намын Их хурал болж, Атамбаев дахин өөрийн намын даргаар сонгогдов. Их хурлын дараа тэрбээр Ерөнхийөгч Жээнбековыг шүүмжилсэн. 2018 оны хавраас эхэлсэн энэхүү шүүмжлэл нь Ерөнхийлөгч С.Жээнбековын гэр бүл-овгийн дэглэм тогтоосон гэж үзэж байв.

2020 оны 6-р сарын 23-нд Бишкек хотын Первомайскийн дүүргийн шүүхээс Алмазбек Атамбаевыг арван нэгэн жил хоёр сарын хугацаагаар хорих ялаар шийтгэж, төрийн бүх шагнал, эд хөрөнгийг нь хураан авчээ. А.Атамбаевыг төрийн тэргүүнийхээ хувьд хүнд өвчтэй гэсэн нэрийдлээр шоронгоос суллах тушаал өгсөн тул шүүхээс түүнийг Эрүүгийн хуулийн 319 дүгээр зүйлд заасан “Авлига авсан” гэж буруутгасан. 2020 оны 11-р сарын 30-ны өдөр Ерөнхийлөгч Сооронбай Жээнбековыг огцорсны дараа Дээд шүүх энэ хэргийн анхан болон хоёрдугаар шатны шүүхийн шийдвэрийг хүчингүй болгож, хэргийг хянуулахаар буцаасан байна. 2020 оны 10-р сарын 6-ны шөнө Киргиз улсад сонгуулийн үр дүнгийн эсрэг жагсаал цуглаан эхэлсний дараа Алмазбек Атамбаевыг урьдчилан хорих төвөөс сулласан юм.

2023 оны 2-р сарын 14-нд түүнийг шоронгоос сулласан бөгөөд маргааш нь отгон хүү Кадырын хамт Дубай-гаар дамжин Испанид очиж эмчлүүлэхээр болжээ.