Jump to content

Гаваагийн Лувсан

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь

Гаваагийн Лувсан -(1923 оны 7-р сарын 11-нд Өвөрхангай аймагт төрсөн- 2005 оны 6-р сарын 20-нд Москва хотод нас барсан) ОХУ-ын академич, АУ-ны доктор, хүний гавъяат эмч, Оросын Петровскийн нэрэмжит Бүх Холбоотын Мэс Заслын Төвийн профессор.

Түүнийг 6 орчим настайд эцэг эх Гаваа нар нь өнгөрөөд өнчирч үлдээд Гэлэг гэдэг ламыг бараадаж Зүүн жас, Уушгийн жаа, Харчин дуган гэдэг газруудаар явж өнгөрөөсөн. Гэлэг ламын хажууд өвчин зовлонтой хүмүүсийн судасыг нь барьж, цус ханаж төөнүүр хийгээд тэнхрүүлчэрхийг хардаг байжээ. Энэ бүгдийг хүүхэд ахуй цагаасаа нүдээрээ харж ламд туслаж явсан нь ирээдүйн мэргэжилд онцгой нөлөөлсөн. Мөн Түвд үсэг заалгаад ойр зуурын ном уншчихдаг болсон байна. 10 настайдаа тэнхимийн сургуульд сууж онц сурсан байна. Тэрээр 1945 онд Чөлөөлөх дайнд оролцож явжээ.

Тэрээр 1945 онд Хүн эмнэлэгийн техникум төгсөөд Омск хотын анагаахын техникумд сурсан, дараа нь 1958 онд ЗХУ-ын Харьковын Анагаах ухааны дээд сургуульд сурч төгссөн. Төгсч ирээд Хүн эмнэлэгийн техникумд багшилж, зүүний эмчээр ажилласан. Уламжлалт эмнэлэгийг Монголд улс төржүүлж төдийлөн хүлээн зөвшөөрдөггүй байсан тул хэцүү хүндийг даван туулжээ.

Хүнд өвчин эмчилж байсан Лувсангийн алдар цуу удалгүй Монголын хилийг давсан байна. Буриадаас ирсэн мэргэжил нэгт нөхөд нь түүнийг урьж, уламжлалт анагаах ухааны урлагтай илүү сайн танилцахыг мөрөөддөг байв. 1964 онд ЗХУ-д зорчих зөвшөөрөл авч, нэлээд бэрхшээлтэй тулгарсан тул нэгэнт нэрт зүүний эмч байсан Гаваагийн Лувсан Улаан-Үд хотын нэгэн эмнэлэгт мэдрэлийн эмчээр (тэр үед зүүний эмчийн мэргэжил байхгүй) ажилд оржээ. 1960-аад оны сүүлээр тэрээр Эрхүүгийн Анагаах ухааны дээд сургуулийн резидентурт орсон бөгөөд түүний зөвлөгч нь мэдрэлийн тэнхимийн эрхлэгч, Анагаахын шинжлэх ухааны доктор, профессор Чаим Бер Гершенович Ходос байв. Алдарт эрдэмтэн, "Мэдрэлийн өвчин" хэмээх суурь бүтээлийн зохиолч тэрээр өөрийн өргөн мэдлэгийг шавьдаа дамжуулсан. Улаан-Үдэд буцаж ирээд зүүний эмч гэсэн албан ёсны статустай болсон Гаваагийн Лувсан өвчтнүүдийг уламжлалт болон албан ёсны анагаах ухааны хосолсон аргыг ашиглан эмчлэхэд бүх хүчээ төвлөрүүлжээ. Түүний алдар нэр өсч Лувсан эмчид үзүүлэхээр өвчтнүүд нэмэгдсээр байв.

Тэрээр дорнын сонгодог уламжлалт зүүний эмчилгээ болон бусад дорно дахины эмчилгээний аргуудын чиглэлээр ЗХУ-ын хамгийн алдартай мэргэжилтнүүдийн нэг болжээ. Түүний өвчтөнүүд нь удирдагч Л.Брежневээс эхлээд тус улсын алдарт хүмүүс байсан.