Геометр
Геометр, хэмжих ухаан (гре. γημετρεω[1], Англи: Geometry) нь дүрсийг судалдаг математикийн нэг үндсэн салбар шинжлэх ухааны юм. Геометрийн салбар шинжлэх ухаануудад тус тусын "дүрс"-ийг судалгааны объект болгон авч үзэх бөгөөд геометрийг бусад шинжлэх ухаанд ашиглахыг "геометрлиг" судалгаа гэнэ.
Бодит объектыг судлахдаа геометр нь түүний нягтрал, жин, өнгө гэх мэт объектын бусад шинж чанараас хийсвэрлэн зөвхөн хэлбэр, нэг нэгэнтэйгээ харьцсан байрлалыг авч үздэг. Энэ нь бодит объектуудын хоорондын орон зайн харилцаанаас нэгэн төрлийн объектыг авч үзэхэд үүсдэг аливаа харилцаа холбоо, хэлбэр рүү шилжих боломжийг олгодог. Ялангуяа геометр нь функцүүдийн хоорондын зайг авч үзэх боломжийг олгодог байна.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]Геометрийн үүсэл нь Эртний Египетэд Нил мөрний ус эргээсээ үргэлж хальдагтай холбоотойгоор газар хэмжих аргыг судалж байсантай холбоотой[1].
Геометр нь математикийн бусад салбарын адилаар Эртний Грект хөгжлийн шинэ шатанд гарсан. Тарес, Пифагор нарын эрдэмтдийн хөдөлмөрийн үрээр олон теорем батлагдсан юм. Цөөн тооны зарчим дээр үндэслэн, анх хараад шууд үнэн гэж хэлэхэд хэцүү зүйлсийг нотолж үзүүлэх арга Евклидийн "Эхлэл" бүтээлд дурдагдаж, хожмын математикийн шинжлэх ухааны үндсэн зарчим болсон юм.
Геометрийн салбарууд
[засварлах | кодоор засварлах]Үндсэн геометр
[засварлах | кодоор засварлах]- Евклидийн геометр (Уламжлалт геометр)
- Проектив геометр
- Евклидийн биш геометр
- Лобачевскийн геометр - Гиперболлиг геометр
- Эллиптик геометр
Аналитик
[засварлах | кодоор засварлах]Топологи
[засварлах | кодоор засварлах]Дифференциал геометр
[засварлах | кодоор засварлах]Алгебр
[засварлах | кодоор засварлах]Гадаад холбоос
[засварлах | кодоор засварлах]- Geometric ArtsAesthetic Geometry Site
Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]
Энэ математикийн тухай өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.