Исэлдэлт
Redox ( /ˈrɛdɒks/ RED-oks, /ˈriːdɒks/ REE-doks, reduction–исэлдэлт [1])нь урвалд орох бодисын исэлдэлтийн төлөв өөрчлөгдөх химийн урвалын нэг төрөл юм. [2] Исэлдэлт гэдэг нь электрон алдагдах буюу исэлдэлтийн төлөвийн өсөлтийг хэлдэг бол харин бууралт нь электронуудын исэлдэлтийн төлөвийн бууралтыг хэлнэ. Химийн урвалд исэлдэх болон багасгах үйл явц нь нэгэн зэрэг явагддаг.
Исэлдэлт урвалыг хоёр ангилдаг.
- Электрон дамжуулалт – Исэлдэж буй атом, ион, молекулаас зөвхөн нэг (ихэнхдээ) электрон нь буурч атом, ион, молекул руу очдог. Энэ төрлийн исэлдэлтийн урвалыг ихэнхдээ редокс хос болон электродын потенциалын хувьд авч үздэг.
- Атом шилжүүлэх - Атом нь нэг субстратаас нөгөөд шилжих. Жишээлбэл, төмрийн зэврэлтэнд төмрийн атомын исэлдэлтийн байдал нь төмрийг исэлдүүлэх үед нэмэгдэж, үүнтэй зэрэгцэн төмрөөс ялгарах электронуудыг хүлээн авах үед хүчилтөрөгчийн исэлдэлтийн байдал буурдаг. Хэдийгээр исэлдэлтийн урвал нь исэл үүсгэхтэй холбоотой байдаг ч бусад химийн зүйлсэд адил үүрэг гүйцэтгэдэг. [3] Устөрөгчжүүлэлтийн үед C=C гэх мэт холбоо нь устөрөгчийн атомуудыг шилжүүлэх замаар буурдаг.
- ↑ "redox – definition of redox in English | Oxford Dictionaries". Oxford Dictionaries | English. Эх хувилбараас архивласан: 2017-10-01. Татаж авсан: 2017-05-15.
- ↑ "Redox Reactions". wiley.com. Архивласан огноо 2012-05-30. Татаж авсан: 2012-05-09.
- ↑ Haustein, Catherine Hinga (2014), "Oxidation-reduction reaction", The Gale Encyclopedia of Science (5th ed.), Farmington Hills, MI: Gale Group, <https://link.gale.com/apps/doc/CV2644031629/SCIC?u=dc_demo&sid=SCIC&xid=baa9fde9>