Сун Чинлин

Сун Чинлин (хятад. уламж. 宋慶齡, хялбар. 宋庆龄, пиньинь Sòng Qìnglíng; англи. Soong Ching-ling, 1893 оны 1-р сарын 27-нд төрсөн—1981 оны 5-р сарын 29-нд нас барсан) — Хятадын улс төрийн зүтгэлтэн. Тухайн үеийн Гоминдан намын ерөнхий сайд, Бүгд Найрамдах Хятад улсын ерөнхийлөгч Сунь Ятсений гурав дахь эхнэрийн хувьд түүнийг "хатагтай Сун Ятсен" гэж дууддаг байсан. Тэрээр Сүн гэр бүлийн гишүүн байсан бөгөөд ах, эгч нарынхаа хамт Хятадын улс төрд чухал үүрэг гүйцэтгэсэн. 1949 онд Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсыг тунхагласны дараа тэрээр шинэ засгийн газарт БНХАУ-ын дэд дарга (1949–1954; 1959–1975), Үндэсний Их Хурлын Байнгын хорооны дэд дарга, Ардын их хурал (1954–1959; 1975–1981) дарга зэрэг хэд хэдэн нэр хүндтэй албан тушаал хашиж байжээ. 1950-иад оны эхээр тэрээр гадаадад айлчилж, олон улсын арга хэмжээнд эх орноо төлөөлөн оролцож байжээ.

Намтар

1913 онд АНУ-д сургуульд сураад Хятадад эргэн ирээд Хятадын 1911 оны хувьсгалын удирдагч, Гоминдан үүсгэн байгуулагч Сунь Ятсены нарийн бичгийн даргаар ажиллаж эхэлжээ. 1915 оны 10-р сарын 25-нд Японд Сунь Ятсентэй гэрлэсэн байна. Тэрээр Христийн шашинтан байсан ч өөрөөс нь 26 насаар ах байсан Сунь Ятсентэй гэрлэхийг эцэг эх нь эрс эсэргүүцэж байсан ажээ.

1926 онд болсон Гоминданы хоёрдугаар их хурлаар Сун Чинлин намын Төв хорооны гишүүн, эмэгтэйчүүдийн салбарын даргаар сонгогджээ. 1927 онд Гоминдан ба Хятадын Коммунист Нам хоёр хуваагдсаны дараа тэрээр Зөвлөлт Холбоот Улс руу явсан. 1929 онд тэрээр Империалистын эсрэг лигийн II бага хурлын хүндэт даргаар сонгогдов. 1931 онд тэрээр Хятадад буцаж ирээд буяны чиглэлээр ажиллаж байсан.

Тэрээр Чан Кайши улс төрийн өрсөлдөгчөө хавчиж байгааг эрс эсэргүүцэж байв. 1932 онд Хятадын хүний эрхийн холбоог үүсгэн байгуулжээ. 1939 онд Япон-Хятадын дайны үеэр тэрээр Хятадын батлан хамгаалах лигийг үүсгэн байгуулжээ.

1948 онд тэрээр Гоминдан намаас зүүний салбар салан тусгаарласны үр дүнд байгуулагдсан жижиг нам болох Гоминданы Хувьсгалт Хорооны хүндэт даргаар сонгогджээ. Иргэний дайнд коммунистууд ялсны дараа тэрээр БНХАУ-д амьдарч байжээ. 1951 онд тэрээр гадныханд зориулсан сар тутмын "Хятадын бүтээн байгуулалт" (хожим нь China Today) сэтгүүлийг үүсгэн байгуулжээ.

Гэвч Хятадын Соёлын хувьсгалын үеэр хатуу шүүмжлэлд өртсөн.

1968 онд ерөнхийлөгч Лю Шаоциг цэвэрлэсний дараа тэрээр болон Дун Биву дэд ерөнхийлөгчөөр 1972 он хүртэл Хятадын төрийн тэргүүнээр ажиллаж, Дун ерөнхийлөгчийн үүрэг гүйцэтгэгчээр томилогдов. Сун Чинлин Соёлын хувьсгалын улс төрийн үймээн самууныг даван туулсан боловч 1976 оноос хойш ил бага гардаг байсан. Сун 1976-1978 онд Бүх Хятадын Ардын Төлөөлөгчдийн Их Хурлын Байнгын хорооны даргын үүрэг гүйцэтгэгчээр ажиллаж байгаад ерөнхийлөгчийн алба татан буугдсанаар дахин төрийн тэргүүний үүрэг гүйцэтгэх болжээ. 1981 оны 5-р сарын 16-нд хамгийн сүүлд өвдөх үеэр “БНХАУ-ын хүндэт Ерөнхийлөгч” гэсэн тусгай цол хүртээд 1981 оны 5-р сарын 29-нд 88 настайдаа нас барсан байна.