Фердинанд Лассаль
Фердинанд Лассаль (герман. Ferdinand Lassalle; төрөхөд нь өгсөн нэр-Ferdinand Johann Gottlieb Lassal, 1825 оны 4-р сарын 11-нд Бреслау буюу өнөөгийн Польшийн Вроцлав хотод төрж, 1864 оны 8-р сарын 31-нд Женев хотод нас барсан) — Германы гүн ухаантан, хуульч, эдийн засагч, улс төрийн зүтгэлтэн бөгөөд Германы социал-демократ хөдөлгөөнийг үүсгэн байгуулагч.
Намтар
[засварлах | кодоор засварлах]Ф.Лассаль Зүүн Европоос Герман руу нүүж ирсэн чинээлэг торгоны худалдаачин еврей гэр бүлд төрсөн байна. Хадгалагдаж үлдсэн залуу үеийн өдрийн тэмдэглэлээс харахад тэр 15-16 настайдаа маш өндөр боловсролтой залуу байжээ.
1843-1846 онд хүүгээ арилжаа худалдааны ажилд бэлтгэж байсан эцгийнхээ хүслийн эсрэг тэрээр Бреслау, Берлиний их сургуульд гүн ухаан, түүх, сонгодог филологийн чиглэлээр суралцаж, Германы алдарт гүн ухаантан Гегелийн радикал ардчилсан, дараа нь социалист үзэл санааг сонирхож эхэлсэн байна. 1845/46 оны өвөл тэрээр Парист очиж, түүний хүчирхэг зан чанарыг үнэлсэн яруу найрагч, нийтлэгч Хенрих Гейне (герман. Christian Johann Heinrich Heine, 1797—1856)-тай ойр дотно танилцсан байна. Түүнтэй танилцсан нь Лассалийг Парис, Берлиний оюуны элитүүдийн хэд хэдэн төлөөлөгчидтэй ойртоход хувь нэмэр оруулжээ.
1848 онд тэрээр Райн Пруссийн радикал ардчилсан намын нэлээд нэр хүндтэй хүн болжээ. Карл Марксын редактораар ажиллаж байсан "Шинэ Райны сонин"-ы (Neue Rheinische Zeitung) ажилтан байжээ. Эх орноосоо урвасан хэргээр шүүгдэж байсан ч тангарагтны шүүхээр цагаатгасан түүнийг шүүж, хорих ял оноож байсан юм.
Лассаль бол 19-р зууны хамгийн гайхалтай уран илтгэгчдийн нэг байсан. Тэрээр тодорхой бөгөөд оновчтой ярьдаг, боловсруулж буй санааныхаа мөн чанарыг онцлон тэмдэглэж чаддаг байсан бөгөөд гайхалтай авхаалжтай, ухаалаг байдлаараа ялгардаг байв. Лассаль илтгэгчийн гол хүч нь түүний хэлсэн үгэнд шингэсэн ёс суртахууны үзэлд байсан юм. Лассалийн үгэнд үймээн самууныг дэгдээх зүйл байгаагүй: тэр үргэлж сонсогчдынхоо ёс суртахууны мэдрэмж, оюун ухаанд ханддаг байв. Түүний хэл нь хүчтэй бөгөөд нарийн байсан; түүний ашигласан зүйрлэлт, харьцуулалт нь түүний бодлыг тодоор зураглалаар харуулдаг байсан.