Герман хэл

Герман хэл
Өөрийн нэр Deutsch, Deutsche Sprache - Дуудлага [ˈdɔʏtʃ]
Тархалт Герман, Австри, Швейцар, Лихтенштайн, Бельги, Итали зэрэг олон орон
Төрөлх хэлтний тоо гол аялгуугаар: 90 (1990)[1] – 98 сая (2005)[2]
бүх аялгуугаар: 120 сая (1990–2005)[1]
хоёрдогч хэл болгон: 80 сая (2006)[3]
Хэлний ангилал
Бичиг үсэг Латин үсэг (Герман хувилбар)
Албан ёсны хэрэглээ
Улс

Flag of Germany.svg Герман
Flag of Austria.svg Австри
ЛихтенштайнЛихтенштайн Лихтенштайн
Flag of Switzerland.svg Швейцар
Flag of Luxembourg.svg Люксембург


Олон улсын байгууллага:
Европын ХолбооЕвропын Холбоо Европын Холбоо
Томьёолбор
ISO 639-1 de
ISO 639-2 ger (B)
deu (T)
ISO 639-3 Олон зүйл янз нь:
deu – New High German
gmh – Middle High German
goh – Old High German
gct – Alemán Coloniero
bar – Austro-Bavarian
cim – Cimbrian
geh – Hutterite German
ksh – Kölsch
nds – Low German
sli – Lower Silesian
ltz – Luxembourgish
vmf – Main-Franconian
mhn – Mócheno
pfl – Palatinate German
pdc – Pennsylvania German
pdt – Plautdietsch
swg – Swabian German
gsw – Swiss German
uln – Unserdeutsch
sxu – Upper Saxon
wae – Walser German
wep – Westphalian
Legal status of German in the world.svg
Legal status of German in Europe.svg

Дэлхий дахины зонхилох хэлний нэг герман (германаараа [дойч] гэдэг) хэлийг 95–100 сая хүн эх хэл болгон эзэмнэж байна. Төрөл гарлаараа энэтхэг-европ язгуур, түүн дотроо өрнө герман бүлэгт англи, нидерланд хэлний хамт ангилагддаг.

Герман төрөлх хэлтнийг үндсэндээ герман үндэстэн гэдэг. Герман үндэстнээр голлосон Герман, Австри хоёр улсад герман хэл дангаараа, германчууд тодорхой хувийг эзлэдэг Лихтенштайн, Швейцар, Люксембургт бусад хэлний хамтаар албан ёсны хэл болон тогтжээ. Европын орнуудаас гадна Америк, Канад, Бразил, Өмнө Африк, Намиби улсынханд герман хэл хэрэгтэй.

Орчин цагийн хэлийг 1650 оноос хойш гэж үздэг бөгөөд түүнээс өмнө 1350–1650 он, 1050-1350 он, 500-1050 оны гэж шатлан судалдаг. 1901 онд герман хэлний бичгийн дүрмийг нэг мөр болгон тогтоож байв. 1996 онд зарим зүйлийг засан шинэчлэсэн.

Герман хэлийг латин үсгээр бичиж тэмдэглэдэг. Энгийн 26 үсгэн дээр Ää, Öö, Üü гурван үсэг болон ß тэмдэг нэмэгдэнэ.

Герман хэлний олон үг англи хэлтэй холбоотой боловч хэлзүйн хувьд англи хэлнээс илүү нарийн төвөгтэй. Герман хэлэнд туслах үйл үг хэрэглэж байгаа тохиолдолд гол үйл үг нь өгүүлбэрийн эцэст очих ёстой байдаг.

Аялгууд[засварлах | кодоор засварлах]

Зүүлтийн жагсаалт[засварлах | кодоор засварлах]

  1. 1.0 1.1 Lewis, M. Paul, ed. (2009), Ethnologue: Languages of the World (16 ed.), Dallas, Texas: SIL International, <http://www.ethnologue.com/show_language.asp?code=deu>
  2. (2005) Länderkunde - Deutschland, Österreich, Schweiz und Liechtenstein im Querschnitt (German хэлээр). Berlin: Inform-Verlag. ISBN 3-9805843-1-3. 
  3. (April 2006) National Geographic Collegiate Atlas of the World. Willard, Ohio: R.R Donnelley & Sons Company, 257–299. ISBN Regular:0-7922-3662-9, 978-0-7922-3662-7. Deluxe: 0-7922-7976-X, 978-0-7922-7976-1. 

Гадаад холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

Wikipedia
Википедиа: Герман хэлээр