Цахилгаан техник
Цахилгаан техник нь инженерийн шинжлэх ухааны нэгэн салбар бөгөөд түүний судлах зүйл нь цахилгаан тоног төхөөрөмжийн судалгаа болон хөгжүүлэлт түүнчлэн үйлдвэрлэх арга техникийг хамрах ба эдгээр нь тодорхой хэмжээгээр цахилгаан энерги дээр суурилсан байна. Цахилгаан техникт хамаарах салбар нь хувьсгуур, цахилгаан машин болон цахилгаан эд ангиуд, түүнчлэн удирдлагын-, хэмжилтийн-, тохируулгын-, мэдээллийн- болон тооцоолох техникт зориулсан хэлхээнүүдээс авахуулаад техникийн информатик хүртэл ордог.
Цахилгаан техникийн хамрах хүрээ
[засварлах | кодоор засварлах]Цахилгаан техникийн сонгодог ангилал нь өндөр хүчдэлийн техник байсан бол өнөөдөр эрчим хүчний техник болон хөтлөх техникт салбарласан байхаас гадна нам хүчдэлийн техникт орон мэдээллийн техник рүү хувирсан байдаг. Мөн цаашлаад цахилгаан хэмжилтийн техник, автоматжуулах техник болон электроникийн салбарууд ч бас нэмэгдэн ордог. Өнөөдөр хүн төрөлxтөний өдөр тутмын амьдралд бараг л бүх үйлдэлүүд болон төхөөрөмжүүд нь цахилгаанаар ажиллах буюу эсвэл цахилгаан багаж төхөөрөмж болон удирдлагын оролцоотойгоор явагдаж байна.
Эрчим хүчний техник
[засварлах | кодоор засварлах]Цахилгаан эрчим хүчний техник нь цахилгааныг бий болгох, дамжуулах, цахилгаан энерги болгон хувиргах болон өндөр хүчдэлийн техникийг хамардаг. Цахилгаан энергийг ихэнх тохиолдолд механик эргэлтийн энергиэс генераторын тусламжтайгаар хувирган гарган авдаг. Өндөр хүчдэлийн техникт эдгээрээс гадна цахилгаан энерги хэрэглэгч болон хөтлөх техник бас хамаарна. Харин дамжуулах хэсэгт цахилгаан эрчим хүчний хэсэг болох нам хүчдэл болон цахилгааны шугамын угсралт орно. Эдгээрийг айл гэрт ч түүний олон хувилбараар харж үзэх боломжтой.
Хөтлөх техник
[засварлах | кодоор засварлах]Хөтлөх техникт цахилгаан эрчим хүчийг цахилгаан машины тусламжтайгаар механик энерги болгон хувиргадаг. Түүний сонгодог жишээнд синхрон-, асинхрон-, тогтмол гүйдлийн машинууд орох ба дан ялангуяа жижиг хэмжээний хөтлүүрүүдэд эдгээрийн олон янзын хувилбарууд байдаг. Өнөө үед шугаман моторууд ихээр бий болж байгаа бөгөөд энэ нь цахилгаан эрчим хүчийг тойруу замаар биш буюу эргэлтгүйгээр шууд механик-шугаман хөдөлгөөн шилжүүлдэг юм. Хөтлүүрийн техник автоматжуулах техникт чухал үүрэгтэй бөгөөд учир нь автоматжуулах техникт маш олон төрлийн хөдөлгөөнийг зөвхөн цахилгаан хөтлүүрийн туслалцаатайгаар л гүйцэтгэдэг юм.
Ном сурах бичиг
[засварлах | кодоор засварлах]- Bayoumi, Magdy A.; Swartzlander, Earl E. (31 October 1994). VLSI Signal Processing Technology. Springer. ISBN 978-0-7923-9490-7.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Bissell, Chris (25 July 1996). Control Engineering, 2nd Edition. CRC Press. ISBN 978-0-412-57710-9.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Fairman, Frederick Walker (11 June 1998). Linear Control Theory: The State Space Approach. John Wiley & Sons. ISBN 978-0-471-97489-5.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Fredlund, D. G.; Rahardjo, H.; Fredlund, M. D. (30 July 2012). Unsaturated Soil Mechanics in Engineering Practice. Wiley. ISBN 978-1-118-28050-8.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Grant, Malcolm Alister; Bixley, Paul F (1 April 2011). Geothermal Reservoir Engineering. Academic Press. ISBN 978-0-12-383881-0.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Grigsby, Leonard L. (16 May 2012). Electric Power Generation, Transmission, and Distribution, Third Edition. CRC Press. ISBN 978-1-4398-5628-4.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Jalote, Pankaj (31 January 2006). An Integrated Approach to Software Engineering. Springer. ISBN 978-0-387-28132-2.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Khanna, Vinod Kumar (1 January 2009). Digital Signal Processing. S. Chand. ISBN 978-81-219-3095-6.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Lambourne, Robert J. A. (1 June 2010). Relativity, Gravitation and Cosmology. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-13138-4.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Leondes, Cornelius T. (8 August 2000). Energy and Power Systems. CRC Press. ISBN 978-90-5699-677-2.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Mahalik, Nitaigour Premchand (2003). Mechatronics: Principles, Concepts and Applications. Tata McGraw-Hill Education. ISBN 978-0-07-048374-3.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Maluf, Nadim; Williams, Kirt (1 January 2004). Introduction to Microelectromechanical Systems Engineering. Artech House. ISBN 978-1-58053-591-5.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Manolakis, Dimitris G.; Ingle, Vinay K. (21 November 2011). Applied Digital Signal Processing: Theory and Practice. Cambridge University Press. ISBN 978-1-139-49573-8.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Martini, L., "BSCCO-2233 multilayered conductors", in Superconducting Materials for High Energy Colliders, pp. 173–181, World Scientific, 2001 ISBN 981-02-4319-7.
- Martinsen, Orjan G.; Grimnes, Sverre (29 August 2011). Bioimpedance and Bioelectricity Basics. Academic Press. ISBN 978-0-08-056880-5.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - McDavid, Richard A.; Echaore-McDavid, Susan (1 January 2009). Career Opportunities in Engineering. Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-1070-7.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Merhari, Lhadi (3 March 2009). Hybrid Nanocomposites for Nanotechnology: Electronic, Optical, Magnetic and Biomedical Applications. Springer. ISBN 978-0-387-30428-1.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Mook, William Moyer (2008). The Mechanical Response of Common Nanoscale Contact Geometries. ProQuest. ISBN 978-0-549-46812-7. Archived from the original on 2016-05-05. Татаж авсан: 2015-11-23.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Naidu, S. M.; Kamaraju, V. (2009). High Voltage Engineering. Tata McGraw-Hill Education. ISBN 0-07-066928-7.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Obaidat, Mohammad S.; Denko, Mieso; Woungang, Isaac (9 June 2011). Pervasive Computing and Networking. John Wiley & Sons. ISBN 978-1-119-97043-9.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Rosenberg, Chaim M. (2008). America at the Fair: Chicago's 1893 World's Columbian Exposition. Arcadia Publishing. ISBN 978-0-7385-2521-1.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Schmidt, Rüdiger, "The LHC accelerator and its challenges", in Kramer M.; Soler, F.J.P. (eds), Large Hadron Collider Phenomenology, pp. 217–250, CRC Press, 2004 ISBN 0-7503-0986-5.
- Severs, Jeffrey; Leise, Christopher (24 February 2011). Pynchon's Against the Day: A Corrupted Pilgrim's Guide. Lexington Books. ISBN 978-1-61149-065-7.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Shetty, Devdas; Kolk, Richard (14 September 2010). Mechatronics System Design, SI Version. Cengage Learning. ISBN 1-133-16949-X.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Smith, Brian W. (January 2007). Communication Structures. Thomas Telford. ISBN 978-0-7277-3400-6.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Sullivan, Dennis M. (24 January 2012). Quantum Mechanics for Electrical Engineers. John Wiley & Sons. ISBN 978-0-470-87409-7.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Taylor, Allan (2008). Energy Industry. Infobase Publishing. ISBN 978-1-4381-1069-1.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Thompson, Marc (12 June 2006). Intuitive Analog Circuit Design. Newnes. ISBN 978-0-08-047875-3.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Tobin, Paul (1 January 2007). PSpice for Digital Communications Engineering. Morgan & Claypool Publishers. ISBN 978-1-59829-162-9.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Tunbridge, Paul (1992). Lord Kelvin, His Influence on Electrical Measurements and Units. IET. ISBN 978-0-86341-237-0.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Tuzlukov, Vyacheslav (12 December 2010). Signal Processing Noise. CRC Press. ISBN 978-1-4200-4111-8.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Walker, Denise (2007). Metals and Non-metals. Evans Brothers. ISBN 978-0-237-53003-7.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Wildes, Karl L.; Lindgren, Nilo A. (1 January 1985). A Century of Electrical Engineering and Computer Science at MIT, 1882–1982. MIT Press. ISBN 978-0-262-23119-0.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help) - Zhang, Yan; Hu, Honglin; Luo, Jijun (27 June 2007). Distributed Antenna Systems: Open Architecture for Future Wireless Communications. CRC Press. ISBN 978-1-4200-4289-4.
{{cite book}}
: Invalid|ref=harv
(help)
Цахим хуудас
[засварлах | кодоор засварлах]Wiktionary: Цахилгаан техник – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
- International Electrotechnical Commission (IEC)
- MIT OpenCourseWare in-depth look at Electrical Engineering - online courses with video lectures.
- IEEE Global History Network A wiki-based site with many resources about the history of IEEE, its members, their professions and electrical and informational technologies and sciences.