Тяньжинь хуудасны эх кодыг харах

{{short description|Хятадын хотын захиргаа}}
{{ижил нэрийн тайлбар}}
{{Инфобокс суурин
| name               = Тяньжинь
| native_name        = 
| native_name_lang   = zh
| other_name         = 
| settlement_type    = [[Хятадын шууд захирагдах хотын захиргаа|Хотын захиргаа]]
| image_skyline      = {{multiple image
 | border      = infobox
 | total_width = 280
 | caption_align = center
 | image_style = border:1;
 | perrow      = 1/2/2/2
 | image1      = Tianjin Eye and Tianjin.jpg
 | caption1    = [[Тяньжиний нүд]]
 | image2      = 于家堡金融区1.jpg
 | caption2    = [[Биньхай, Тяньжинь|Биньхай шинэ бүс]]
 | image3      = 天津水上公园东湖.jpg
 | caption3    = [[Тяньжиний радио телевизийн цамхаг|Теле цамхаг]]
 | image4      = 天津国际商场和西开教堂.jpg
 | caption4    = [[Гэгээн Иосифын сүм (Тяньжинь)|Гэгээн Иосифын сүм]]
 | image5      = Tianjin Station 03.jpg
 | caption5    = [[Тяньжиний төмөр замын өртөө|Төмөр замын өртөө]]
 | image6      = 民园体育场.jpg
 | caption6    = [[Миньюань цэнгэлдэх хүрээлэн]]
 | image7      = 天津世纪钟.jpg
 | caption7    = Зууны цаг
 }}
| image_map          = {{maplink|frame=yes|plain=yes|type=shape|stroke-width=2|stroke-color=#000000|zoom=6}}
| image_map1         = Tianjin in China (+all claims hatched).svg
| map_caption1       = Хятад дахь Тяньжиний байршил
| coordinates        = {{coord|39.1336|N|117.2054|E|type:landmark_region:CN-12_source:Gaode|format=dms|display=it}}
| coor_pinpoint      = [[:zh:天津世纪钟|Тяньжин Зууны Цаг]] Плаза
| subdivision_type   = Улс
| subdivision_name   = {{flag|Хятад}}
| established_title  = Суурин
| established_date   = МЭӨ 340 он
| seat_type          = Захиргааны төв
| seat               = [[Хэши дүүрэг, Тяньжинь|Хэши дүүрэг]]
| parts_type         = Хуваалт<br />&nbsp;- [[БНХАУ-ын засаг захиргааны хуваарь#Хошууны түвшин (3-р)|Хошууны түвшин]]<br />&nbsp;- [[БНХАУ-ын засаг захиргааны хуваарь#Суурингийн түвшин|Суурингийн<br />түвшин]]
| parts              = <br />[[Тяньжиний засаг захиргааны нэгжийн жагсаалт|16 дүүрэг]]<br />240 суурин ба хороолол
| government_type    = [[Хятадын шууд захирагдах хотын захиргаа|Хотын захиргаа]]
| governing_body     = [[Тяньжинь Хотын Ардын Их Хурал]]
| leader_title       = [[Хятадын Коммунист Намын хорооны нарийн бичгийн дарга|ХКН-ын НБД]]
| leader_name        = [[Чэнь Минъэр]]
| leader_title1      = [[Тяньжинь Хотын Ардын Их Хурал|Хурлын]] дарга
| leader_name1       = [[Ю Юньлинь]]
| leader_title2      = Хотын дарга
| leader_name2       = [[Жан Гүн (улс төрч)|Жан Гүн]]
| leader_title3      = [[Хятадын Ардын Улс Төрийн Зөвлөлдөх Зөвлөл|ХАУТЗЗ-ийн]] дарга
| leader_name3       = [[Ван Чансүн]]
| total_type         = Хотын захиргаа
| area_footnotes     = 
| area_total_km2     = 11946
| area_land_km2      = 11609.91
| area_water_km2     = 186
| area_urban_km2     = 11609.91
| area_metro_km2     = 5609.9
| elevation_footnotes = 
| elevation_m        = 5
| elevation_max_m    = 1,078
| elevation_max_point = [[Жюшань оргил]]
| population_total   = 13,866,009
| population_as_of   = 2020 тооллого
| population_footnotes = <ref>{{Cite web|url=https://citypopulation.de/php/china-tianjin-admin.php|title = China: Tiānjīn (Districts) - Population Statistics, Charts and Map | website= citypopulation.de | publisher= | date=}}</ref>
| population_density_km2 = auto
| population_urban   = 13,866,009
| population_density_urban_km2 = auto
| population_metro   = 11,165,706
| population_density_metro_km2 = auto
| population_demonym = Тяньжинчүүд
| postal_code_type   = [[Хятад дахь шуудангийн код|Шуудангийн код]]
| postal_code        = '''3000'''00 – '''3019'''00
| area_code          = [[Хятад дахь утасны дугаар|22]]
| iso_code           = [[ISO 3166-2:CN|CN-TJ]]
| blank_name_sec1    = [[ДНБ]] <span style="font-weight: normal;">(2021)</span>
| blank_info_sec1    = [[Хятадын юань|¥]]1.570 их наяд <br /> $244 тэрбум (24-т)<ref name="data2021">{{cite press release |url = http://district.ce.cn/zg/202201/19/t20220119_37270543.shtml |title = 2021年天津Gdp达15695.05亿元 同比增长6.6%_中国经济网——国家经济门户| website=district.ce.cn}}</ref>
| blank1_name_sec1   = &nbsp;- нэг хүнд ноогдох
| blank1_info_sec1   = [[Хятадын юань|¥]]113240 <br /> $17754 (5-д)
| blank2_name_sec1   = &nbsp;• өсөлт
| blank2_info_sec1   = {{increase}} 6.6%
| blank_name_sec2    = [[Хүний хөгжлийн илтгэцүүр|ХХИ]] (2021)
| blank_info_sec2    = 0.844<ref>{{cite web |url = https://globaldatalab.org/shdi/shdi/?interpolation=0&extrapolation=0&nearest_real=0 |title = Sub-national HDI - Subnational HDI | publisher= Global Data Lab |website = globaldatalab.org |access-date = 2020-04-17 }}</ref> (3-т) – <span style="color:#090;">маш өндөр</span>
| blank2_name_sec2   = [[Хятадын тээврийн хэрэгслийн улсын дугаар|Улсын дугаарын угтвар]]
| blank2_info_sec2   = {{lang|zh-cn|津A}}, B, C, D, F, G, H, J, K, L, M<br />{{lang|zh-cn|津E}} (taxis)
| blank3_name_sec2   = Товчлол
| blank3_info_sec2   = TJ / {{zh|c={{linktext|津}} |p=jīn |labels=no }}
| blank4_name_sec2   = [[Коппений уур амьсгалын ангилал|Уур амьсгал]]
| blank4_info_sec2   = [[Эх газрын чийглэг уур амьсгал|Dwa]]/[[Хагас хуурай уур амьсгал|BSk]]
| official_name      = Тяньжинь хотын захиргаа
}}
{{Инфобокс Хятад хэл
| pic = Tianjin_(Chinese_characters).svg
| piccap = "Тяньжинь" хятад ханзаар
| picupright = 0.5
| c = {{linktext|lang=zh|天津}}
| p = Tiānjīn
| w = T{{wg-apos}}ien<sup>1</sup>-chin<sup>1</sup>
| bpmf = ㄊㄧㄢ&nbsp;&nbsp;&nbsp;ㄐㄧㄣ
| gr = Tianjin
| mi = {{IPAc-cmn|AUD|Zh-Tianjin.ogg|t|ian|1|.|j|in|1}}<br />{{nowrap|{{IPA|[tʰiɛn˩˩˧ tɕin˨˩]}} ([[Тяньжиний аялга|нутгийн]])}}
| psp = Tientsin
| j = Tin1zeon1
| ci = {{IPAc-yue|t|in|1|.|z|eon|7}} ''or'' {{IPAc-yue|t|in|1|.|z|eon|1}}
| y = Tìnjèun ''or'' Tīnjēun
| wuu = Thie<sup>平</sup>-tsin<sup>平</sup>
| poj = Thian-tin
| showflag = p
| l = 
}}

'''Тяньжинь''' ({{хэл-хят1|天津}} - tiānjīn; — [[Хятад]] улс (БНХАУ)-ын 11 гаруй сая хүнтэй [[хот]].

Тяньжин хот нь хойд Хятадын хамгийн том далайн боомтыг түшиглэсэн эдийн засгийн нээлттэй хот учир түүнийг “Бохайн тэнгисийн сувд” гэж нэрлэдэг. Хоёр мянга гаруй жилийн түүхтэй Тяньжин хот XIX зууны дунд үеэс үйлдвэр,худалдааны боомт хот болж хөгжсөнөөр хойд Хятадын санхүү, эдийн засаг, худалдаа, бизнесийн хамгийн том төв нь болжээ. 

== Газар зүй ==
=== Газар зүйн байршил ===
11,9 мянган км² дэвсгэр нутагтай, 10,11 сая хүн амтай. Хотын харьяаны нийт газар нутгийн 40,7 хувийг тариалангийн талбай эзэлдэг. Одоогийн байдлаар өнгөт төмөрлөг, эрдсийн уурхайн баялаг, түлш, эрчим хүчний эх үүсвэрийн зэрэг 30 гаруй төрлийн баялаг илрээд байна. Үүнээс гадна манган, бор нь Хятадын нутагт анх энд илэрсэн. Газрын тосны болон байгалийн хийн асар их нөөцтэй. Тяньжинь нь түүх соёлын дөч гаруй дурсгалт газруудтай юм. Түүний дотор буддын шашны Дулө сүм мянга гаруй жилийн түүхтэй. Тяньжинь хотын түүхийн дурсгалт газрууд болон музей, үзэсгэлэнд нийтдээ 53 мянга шахам түүхийн ховор нандин бүтээлүүд, эд өлгийн зүйлс хадгалагдаж байна. Тяньжин хот нь өөрийн үндэсний өвөрмөц дүр төрх бүхий байшин барилга, гудамж талбайтайгаас гадна англи, герман, франц, орос, грекийн эртний сонгодог загварын байшин барилга ихтэй. Европ загварын энэхүү барилгуудыг “Бяцхан европ” гэж нэрлэдэг аж.

=== Цаг уур ===
{{Уур амьсгалын хүснэгт
| TABELLE = 
| DIAGRAMM TEMPERATUR = rechts
| DIAGRAMM NIEDERSCHLAG = deaktiviert
| DIAGRAMM NIEDERSCHLAG HÖHE = 200
| QUELLE = <ref>[http://worldweather.wmo.int/001/c00353.htm China Meteorological Administration]</ref>
| Überschrift = 
| Ort =  Тяньжинь
<!-- durchschnittliche Höchsttemperatur für den jeweiligen Monat in °C -->
| hmjan = 1.6
| hmfeb = 4.0
| hmmär = 11.3
| hmapr = 19.8
| hmmai = 26.3
| hmjun = 30.0
| hmjul = 30.7
| hmaug = 30.0
| hmsep = 26.0
| hmokt = 19.6
| hmnov = 10.6
| hmdez = 3.5
<!-- durchschnittliche Niedrigsttemperatur für den jeweiligen Monat in °C -->
| lmjan = −7.7
| lmfeb = −5.5
| lmmär = 1.0
| lmapr = 8.5
| lmmai = 14.8
| lmjun = 19.6
| lmjul = 22.7
| lmaug = 22.1
| lmsep = 16.6
| lmokt = 9.6
| lmnov = 1.5
| lmdez = −5.1
<!-- durchschnittliche Niederschlagsmenge für den jeweiligen Monat in mm -->
| nbjan = 3
| nbfeb = 6
| nbmär = 9
| nbapr = 24
| nbmai = 34
| nbjun = 68
| nbjul = 185
| nbaug = 155
| nbsep = 42
| nbokt = 21
| nbnov = 10
| nbdez = 4
<!-- durchschnittliche Regentage für den jeweiligen Monat in d -->
| rdjan = 2
| rdfeb = 3
| rdmär = 3
| rdapr = 5
| rdmai = 6
| rdjun = 8
| rdjul = 13
| rdaug = 11
| rdsep = 6
| rdokt = 5
| rdnov = 4
| rddez = 2
}}

== Эдийн засаг ба дэд бүтэц ==
Үндэсний уламжлалт болон европ загварын барилга хосолсон учир Тяньжинчүүд төрөлх хотоо “Түмэн улсын барилгын үзэсгэлэн” гэж нэрлэдэг юм. XIXXX зууны эхний хагас хүртэл Хятадад ноёрхсон Өрнөдийн колонийн нөлөө ихээр туссан хотуудын нэг бол Тяньжинь юм. Ганцхан жишээ дурдахад 5 дугаар өргөн чөлөө хэмээх Чифэн гудамжинд өрнөдийн уран барилгын хийцтэй 230 байшин барилга бий. Тяньжинь нь машин механизм болон эрчим хүч, цахим мэдээллийн бичил хэрэгсэл, төхөөрөмж, компьютер, цахилгаан бараа, эрчим хүчний үйлдвэр, газрын тос, далай тэнгисийн болон химийн аж үйлдвэр тус тус хөгжсөн хот юм. 

Мөн сайн чанарын ган хоолой, ган хийц болон чанар сайтай төмөрлөгийн бүтээгдэхүүний үйлдвэрлэл давамгайлдаг аж. Жилийн гадаад худалдааны хэмжээ нь 3,5 тэрбум ам.доллар болсон бөгөөд сүүлийн жилүүдэд гадаадын хөрөнгө оруулалтын хэмжээ улам ихээр нэмэгдэж байна. 15000 гаруй гадаадын аж ахуйн нэгж 400 сая ам.долларын хөрөнгө оруулсны дотор дэлхийн нэртэй том 93 аж ахуйн нэгж байдаг. Тяньжинь хот нь Умард хятадын гадаад худалдааны чухал боомт хот бөгөөд 160 гаруй улс оронтой гадаад худалдаа, эдийн засгийн харилцаатайн дээр нийт экспортын 80 хувийг аж үйлдвэрийн бүтээгдэхүүн, 20 хувийг нь түүхий эд материал тус тус эзэлж байна. Тяньжинь хот дэлхийн хамгийн шилдэг 20 боомтын жагсаалтад орсон. 2004 онд боомтын бараа бүтээгдэхүүн оруулж, гаргасан хэмжээ нь 162 сая тоннд хүрч 3 сая чингэлэг нэвтрүүлэх чадалтай болсон байна. Тяньжинь хотын олон улсын нисэх онгоцны буудал нь одоогоор умард Хятадын агаарын замын хамгийн том төв болж дотоод, гадаадын 400 гаруй чиглэлд нислэг хийж байна.

==Мөн үзэх==
* [[Хятад улсын 50 том хот]]

== Цахим холбоос ==
{{Commonscat|Tianjin|Тяньжинь}}
* [http://www.tj.gov.cn/ Хотын албан ёсны цахим хуудас] (хятад, англиар)

== Эшлэл ==
<references/>

{{Хятадын хот}}
{{БНХАУ-ын дээд нутаг}}
[[Ангилал:Тяньжинь| ]]
[[Ангилал:Хятадын төрд шууд захирагдах хот]]
[[Ангилал:Далайн боомттой суурин]]
[[Ангилал:Саятан хот]]
[[Ангилал:Эдийн засгийн онцгой бүс]]
[[Ангилал:Хятадын их сургуулийн хот]]
[[Ангилал:МЭӨ 1-р мянганд байгуулагдсан]]