Электрон

	Электрон
	; Устөрөгчийн атомын эхний хэдэн электроны орбитуудыг өнгөөр кодлогдсон магадлалын нягтын хөндлөн огтлолууд мэтээр үзүүлсэн нь
Бүтэц:	Эгэл бөөм
Аймаг:	Фермион
Бүлэг:	Лептон
Хуваагдал:	Нэгдүгээр
Харилцан үйлчлэл:	Гравитац, Цахилгаан соронзон, Сул
Эсрэг бөөм:	Позитрон
Онолчлосон:	Г. Жонстон Стоуни (1874)
Нээсэн:	Ж.Ж. Томсон (1897)
Тэмдэглэгээ:	e−, β−
Масс:	9.109 382 15(45) х 10–31 Кг; 5.485 799 09(27) х 10–4 а.е.м; 1⁄1822.888 4843(11) а.е.м; 0.510 998 918(44) Мэв/с2
Цэнэг:	–1.602 176 487(40) × 10–19 C
Спин:	½

Электрон бол сөрөг цахилгаан цэнэгтэй тулгуур, атомаас жижиг бөөм юм. Энэ нь цахилгаан соронзон харилцан үйлчлэлд ордог 1/2 спин бүхий лептон бөгөөд үүний масс нь ойролцоогоор протоны массын $1/1836$ -тэй тэнцүү. Атомын нуклонуудын (протон болон нейтрон) хамтаар электрон нь атомыг бүтээдэг. Тэдгээрийн харгалзах нуклонуудтайгаа үүсгэх харилцан үйлчлэл нь химийн холбооны гол шалтгаан болдог.

Түүх

Электрон гэдэг нэр нь хув гэсэн утгатай грек үг ήλεκτρον-оос гаралтай. Энэ материалын цахилгаан үзэгдэлүүдийг нээхэд оруулсан хувь нэмэр их юм. Эртний Грекүүд жишээлбэл хэсэг хувыг амьтаны арьсаар зүлгэсэний дараа гадаргуугаас нь оч хаях шалтгаан болдог цахилгаан цэнэг түүн дээр бий болдогийг мэддэг байжээ. Цахилгаан гэсэн нэр томъёотой холбоотой түүхийг цахилгааны түүх өгүүлэлээс үзнэ үү.

1874 онд Г. Жонстон Стоуни анх электрохимийн ухаанд электроныг цэнэгийн нэгж болгон дэвшүүлсэн байна. Тэрээр мөн 1894 онд электрон гэдэг нэр томъёог анх бий болгосон.

Энэ өгүүлэлд цахилгааны хамгийн гайхамшигт тулгуур нэгжийн бодит хэмжээг үнэлэж гаргасан бөгөөд үүнээс улбаалан би электрон гэдэг нэрийг зориглон санал болгоод байна^[3].

Энэ өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.

Эшлэл

↑ All masses are 2006 CODATA values accessed via the NIST’s electron mass page. The fractional version’s denominator is the inverse of the decimal value (along with its relative standard uncertainty of 5.0 × 10^–8)
↑ The electron’s charge is the negative of elementary charge (which is a positive value for the proton). CODATA value accessed via the NIST’s elementary charge page.
↑ Stoney, George Johnstone (1894). "Of the "Electron," or Atom of Electricity". Philosophical Magazine. 38 (5): 418–420. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)

[nist-1] All masses are 2006 CODATA values accessed via the NIST’s electron mass page. The fractional version’s denominator is the inverse of the decimal value (along with its relative standard uncertainty of 5.0 × 10^–8)

[2] The electron’s charge is the negative of elementary charge (which is a positive value for the proton). CODATA value accessed via the NIST’s elementary charge page.

[3] Stoney, George Johnstone (1894). "Of the "Electron," or Atom of Electricity". Philosophical Magazine. 38 (5): 418–420. {{cite journal}}: Unknown parameter |month= ignored (help)

[1]

[2]

[3]