Кулоны хууль

Цахилгаан соронзон
Цахилгаан · Соронзон
Кулоны мушгих дүүжин

Кулоны хуулийг 1780-аад оны үед Францын физикч Шарль Огюстен де Кулон‎ хөгжүүлсэн бөгөөд үүнийг скаляр хэлбэрээр нь дараах байдлаар томъёолж болох юм:

Хоёр ширхэг цэгэн цэнэгүүдийн хоорондох цахилгаан статик хүчний хэмжээ нь хоёр цэнэгийн хэмжээнүүдийн үржвэрээс шууд хамаардаг, харин хоорондох зайны квадратаас урвуу хамаардаг.

Скаляр хэлбэр[засварлах | кодоор засварлах]

Хэрэв хүчний тодорхой чиглэлийг тодорхойлох шаардлага үгүй үед Кулоны хуулийн хялбар, скаляр хувилбар нь хангалттай. Нэг цэнэгт () нөгөө цэнэгийн () харилцан үйлчлэлээр илэрч буй хүчний хэмжээг дараах байдлаар тодорхойлно:

,

энд нь цэнэгүүдийн хоорондох зай бөгөөд нь орчны харьцангуй диэлектрик нэвтрүүлэх чадвар гэж нэрлэдэг тогтмол. Эерэг утгатай хүч нь түлхэлцэх харилцан үйлчлэлийг, сөрөг утга нь таталцах харицлан үйлчлэлийг илэрхийлнэ.[1]

Цахилгаан орон[засварлах | кодоор засварлах]

Үндсэн өгүүлэл: Цахилгаан орон

Лоренцийн хуулинаас цэгэн цэнэгийн үүсгэж буй цахилгаан орны хүчлэг -г доорхи байдлаар гаргаж авна:

Эерэг цэнэг -ийн хуьд хүчлэг нь цэгэн цэнэгийн байрлалаас цацарсан шугамуудын дагуу түүнээс холдсон чиглэлд байх ба харин сөрөг цэнэгийн хувьд өмнөхөөс эсрэг чиглэлийн дагуу байна. Цахилгаан орны хүчлэгийн нэгж нь вольт/метр эсвэл ньютон/кулон байдаг.

Вектор хэлбэр[засварлах | кодоор засварлах]

байрлалд буй цэнэгт байрлалд буй цэнэгээс үйлчлэх хүчний хэмжээ болон чиглэлийг хоёуланг нь тодорхойлохын тулд Кулоны хуулийн бүтэн вектор хувилбар нь шаардлагатай.

,

энд нь хоёр цэнэгийн хоорондох зай. Энэ нь Кулоны хуулийн скаляр хэлбэрийг цэнэгээс цэнэг хүртэлх шулуунтай параллель нэгж векторын чиглэлээр тодорхойлогдсон хувилбар гэдгийг санана уу.

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. Coulomb's law, Hyperphysics