Jump to content

Аддис Абеба

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
(Аддис-Абеба-с чиглүүлэгдэв)
Аддис Абеба
Хоч: 
Хүний хот
Lua error in Module:Байршлын_газрын_зураг at line 526: Заасан байршлын газрын зургийн тодорхойлолтыг олж чадсангүй: "Module:Байршлын газрын зураг/өгөгдөл/Ethiopia" байхгүй байна.
Солбицол: 9°1′48″N 38°44′24″E / 9.03000°N 38.74000°E / 9.03000; 38.74000Солбицол: 9°1′48″N 38°44′24″E / 9.03000°N 38.74000°E / 9.03000; 38.74000
Улс Этиоп
Байгуулагдсан1886
Нийслэл хот болсон1889
Үүсгэн байгуулагч
Засаг захиргаа
  Хотын даргаАданек Абебе
Газар нутаг
  Нийт527 км2 (203 бээр2)
  Газар527 км2 (203 бээр2)
 [1]
Өндөр
2,355 м (7,726 фут)
Хүн ам
 (2007)[2]
  Нийт2,739,551
  Тооцоо 
(2023)[3]
3,945,000
  Нягтрал5,165.1/км2 (13,378/бээр2)
Иргэдийн нэршилАддис Абебачууд
Цагийн бүсUTC+3 (Дорнод Африкийн Цаг)
Бүсийн дугаар(+251) 11
ХХИ (2021)0.741[4]
өндөр · 11-ээс 1-т
Вэб сайтcityaddisababa.gov.et

Адди́с Абе́ба[5] (үүнээс өөрөөр ялангуяа монгол бичгээр Аддис-Абеба, Аддис Абеба гэж бичнэ; амхар хэлтэн "шинэ цэцэг" гэсэн утгат አዲስ አበባ [adis aβəβa], оромо хэлтэн "халуун рашааны оргилуур" буюу Finfinnee гэж хэлдэг) нь Этиоп улсын нийслэл хот бөгөөд 1886 онд байгуулагдсан. Тус хотод Африкийн Холбооны төв оршдог. 2007 оны тооллогоор 2,738,248 хүн тус хотод амьдардаг бөгөөд Этиоп улсын хамгийн том хот нь юм[2]. Тусгай эрхт хотын статус нь Аддис-Абебыг хотын зэрэгцээ мужийн хэмжээнд тавьдаг. Тус хот нь өөрийн түүхэн, дипломат болон улс төрийн ач холбогдлоороо "Африкийн нийслэл" ч гэж нэрлэгддэг билээ[6]. 80 гаруй ялгаатай хэлээр ярилцдаг үндэстнээс бүрдэх тус орны өнцөг булан бүрээс ирсэн янз бүрийн шашин шүтдэг хүмүүсээс хотын иргэд бүрддэг.

Нийслэлээ барих газрыг Хатан хаан Тайту Бетул сонгож, түүний нөхөр, Эзэн хаан Менелик II 1886 онд тус хотын шавыг тавьж "Финфинни" нэр өгчээ. Аддис Абеба хот нь Энтото уулын хормойд оршино.

Нийслэл хотод олон үндэстэн амьдардаг. Үүнд: Амхара - хүн амын 48.3%, Оромо - 19.2%, Гураж - 17.5%, Тиграйчууд - 7.6%.

Аддис-Абеба хотын хүн амын өсөлт:

  • 1900 онд — 80 000 хүн;
  • 1958 онд — 400 000 хүн;
  • 1968 онд — 664 000 хүн;
  • 2002 онд — 1 700 000 хүн;
  • 2012 онд — 3 041 002 хүн амтай болсон.
Аддис Абеба
Уур амьсгалын диаграмм
123456789101112
 
 
18
 
23
6
 
 
47
 
24
8
 
 
72
 
25
10
 
 
92
 
24
10
 
 
86
 
25
10
 
 
123
 
23
10
 
 
257
 
21
11
 
 
271
 
21
10
 
 
170
 
22
10
 
 
38
 
23
8
 
 
9
 
23
6
 
 
10
 
22
5
Температур °CТунадас мм
Эх сурвалж: wetterkontor.de
Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Аддис Абеба
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Маx. Температур (°C) 23.2 23.7 24.5 24.2 24.6 23.2 20.9 20.8 21.5 22.5 22.5 22.4 Ø 22.8
Мин. Температур (°C) 6.1 7.8 9.6 10.4 9.8 10.0 10.5 10.4 9.8 7.5 5.5 5.3 Ø 8.6
Тунадас (мм) 18 47 72 92 86 123 257 271 170 38 9 10 Σ 1,193
Нартай цаг (h/d) 8.6 7.3 7.8 7.0 7.7 5.8 3.6 4.3 5.4 8.0 8.9 9.3 Ø 7
Бороотой өдөр (d) 2 5 8 10 9 16 26 25 17 3 1 1 Σ 123
Агаарын чийгшил (%) 52 51 53 59 55 68 78 80 75 57 53 53 Ø 61.2
Т
е
м
п
е
р
а
т
у
р
23.2
6.1
23.7
7.8
24.5
9.6
24.2
10.4
24.6
9.8
23.2
10.0
20.9
10.5
20.8
10.4
21.5
9.8
22.5
7.5
22.5
5.5
22.4
5.3
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Хур тунадас
Х
у
р

т
у
н
а
д
а
с
18
47
72
92
86
123
257
271
170
38
9
10
  1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Эх сурвалж: wetterkontor.de
  1. "2011 National Statistics". Csa.gov.et. Archived from the original on 30 March 2013. Татаж авсан: 20 July 2013.
  2. 2.0 2.1 Этиопын Статистикийн Төв Агентлаг. "2007 оны тооллого (pdf файл)" (PDF). Archived from the original (PDF) on 2008-12-18. Татаж авсан: 5 сарын 14. {{cite web}}: Check date values in: |accessdate= (help); Unknown parameter |accessyear= ignored (|access-date= suggested) (help)
  3. "Population Size by Sex Zone and Wereda July 2023" (PDF). Ethiopian Statistics Agency. 2023. Татаж авсан: 19 August 2023.
  4. "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". globaldatalab.org (англи хэлээр). Архивласан огноо 25 June 2020. Татаж авсан: 14 May 2020.
  5. Ц.Дамдинсүрэн нарын "Орос-Монгол толь"-ийн II хэвлэл (1982)-ийн 826-р талд бичсэн.
  6. "Addis Ababa "regarded as the African capital"".[permanent dead link]