Гоф Витлэм

Гоф Витлэм
	Гоф Витлэм
	; Витлэм Австралийн Байгаль Хамгаалах Сангийн мэдээний нээлтийн үеэр. 1973 он
Австралийн 21 дэх ерөнхий сайд
	Албан тушаал хашсан; 1972 оны 12 сарын 5 – 1975 оны 11 сарын 11
Хаан	II Элизабет
Ерөнхий амбан захирагч	Пол Хаслак; Жон Керр
Дэд дарга	Ланс Барнард; Жим Кэрнс; Франк Крин
Өмнөх	Виллиам Макмахон
Дараах	Малкольм Фрэзер
	Гадаад хэргийн сайд
	Албан тушаал хашсан; 1972 оны 12 сарын 5 – 1973 оны 11 сарын 6
Ерөнхий сайд	өөрөө
Өмнөх	Найжел Боуэн
Дараах	Дон Виллиси
	Сөрөг хүчний удирдагч
	Албан тушаал хашсан; 1975 оны 11 сарын 11 – 1977 оны 12 сарын 22
Ерөнхий сайд	Малкольм Фрэзер
Дэд дарга	Франк Крин; Том Урен
Өмнөх	Малкольм Фрэзер
Дараах	Билл Хэйдэн
	Албан тушаал хашсан; 1967 оны 2 сарын 9 – 1972 оны 12 сарын 5
Ерөнхий сайд	Харолд Холт; Жон Макивэн; Жон Гортон; Виллиам Макмахон
Дэд дарга	Ланс Барнард
Өмнөх	Артур Калвэлл
Дараах	Билли Снедден
	Хөдөлмөрийн Намын дарга
	Албан тушаал хашсан; 1967 оны 2 сарын 9 – 1977 оны 12 сарын 22
Дэд дарга	Ланс Барнард; Жим Кэрнс; Франк Крин; Том Урен
Өмнөх	Артур Калвэлл
Дараах	Билл Хэйдэн
	Хөдөлмөрийн Намын дэд дарга
	Албан тушаал хашсан; 1960 оны 3 сарын 7 – 1967 оны 2 сарын 9
Удирдагч	Артур Калвэлл
Өмнөх	Артур Калвэлл
Дараах	Ланс Барнард
	Австралийн парламентын гишүүн; (Вэррива)
	Албан тушаал хашсан; 1952 оны 11 сарын 29 – 1978 оны 7 сарын 31
Өмнөх	Берт Лаззарини
Дараах	Жон Керин
Төрсөн	1916 оны 7 сарын 11 ; Австрали, Викториа, Кью
Нас барсан	2014 оны 10 сарын 21 (98 насалсан); Австрали, Шинэ Өмнөд Вэльс, Элизабет Бэй
Улс төрийн нам	Хөдөлмөрийн Нам
Гэр бүлийн хүн	Маргарет Дови (г. 1942; н. 2012)
Хүүхэд	4 (Тони, Николас нарын)
Төгссөн сургууль	Сиднейн их сургууль
Мэргэжил	Өмгөөлөгч; улс төрч; дипломат;
Гарын үсэг
	Цэргийн алба
Зүтгэсэн улс	Австрали
Алба хаасан	Агаарын Хүчин
Хашсан он	1941–45
Цол	Дэслэгч
Нэгж	13-р сквадрон
Дайн, тулаан	Дэлхийн хоёрдугаар дайн

Эдвард Гоф Витлэм (англ. Edward Gough Whitlam; 1916 оны 7 сарын 11 – 2014 оны 10 сарын 21) нь Австралийн ерөнхий сайдын албыг 1972-1975 онд хашсан хүн юм. Тэрбээр 1972 оны сонгуульд Австралийн Хөдөлмөрийн Намд 23 жилийн дараа засгийн эрхийг авчирсан. Улмаар 1974 оны сонгуульд ялсан хэдий ч 1975 оны Австралийн үндсэн хуулийн хямралын үр дүнд түүнийг Австралийн амбан захирагч Сэр Жон Керр албан тушаалаас нь чөлөөлжээ. Витлэм нь амбан захирагчийн шийдвэрээр албан тушаалаасаа чөлөөлөгдсөн, Австралийн цорын ганц ерөнхий сайд юм.

Витлэм Дэлхийн хоёрдугаар дайны үеэр Австралийн эзн хааны агаарын хүчинд агаарын чиглүүлэгчийн алба хааж, улмаар дайны дараа өмгөөлөгчөөр ажиллажээ. Тэрбээр анх 1952 онд Вэрриваг төлөөлж Австралийн парламентын төлөөлөгчдийн танхимд сонгогдсон. Витлэм 1960 онд Хөдөлмөрийн Намынхаа дэд дарга, улмаар Артур Калвэлл улс төрийг орхиход 1967 онд даргаар сонгогдож, сөрөг хүчний удирдагч болсон байна. 1969 оны сонгуульд тун бага зөрүүтэйгээр ялагдсан Витлэм 1972 оны сонгуульд ялж, Либерал-Үндэсний Намын 23 жил үргэлжилсэн эвслийн засгийн газрыг унагаажээ.

Витлэмийн засгийн газар цэрэг татлагыг халж, бүх нийтийн эрүүл мэндийн үйлчилгээ, үнэ төлбөргүй дээд боловсрол, хууль зүйн туслалцааны хөтөлбөр зэрэг олон шинэчлэл, шинэ бодлого хэрэгжүүлжээ. Сөрөг хүчин давуу суудалтай байсан Сенат түүний засгийн газрын өргөн барьсан хуулиудыг гацаагаад байсан тул Витхэм 1974 онд парламентыг тарааж дахин сонгууль явуулснаар Төлөөлөгчдийн танхимд суудлын тоо багассан ч олонхоо хадгалж, Сенатад 3 суудал нэмж авч чаджээ. Сонгуулийн дараа Үндсэн Хуулийн 57-р зүйлийг анх удаа (одоогоор цорын ганц удаа) ашиглаж, 2 танхимын нэгдсэн хуралдааныг зарласан. Хэдийгээр ялсан ч сөрөг хүчин засгийн газартай холбоотой шуугианууд, 1973 оны газрын тосны хямралаас үүдэлтэй 1973–75 оны эдийн засгийн бууралт зэргийн хариуцлагыг засгийн газраас нэхэж, Сенатын хуралдааныг удаа дараа тасалдуулж байлаа. 1975 оны сүүлчээр сөрөг хүчний сенаторууд Витхэмийн засгийн газрын төсөв захиран зарцуулах тухай хуулийг дэмжихээс татгалзаж, Төлөөлөгчдийн танхим руу буцаасан бөгөөд дахин сонгууль зарлаж, засгийн газарт итгэл үл үзүүлэхийг шаардав. Витхэм Төлөөлөгчдийн танхимд нам нь олонхын дэмжлэгтэй тул огцрохоос татгалзаж, 11 сарын 11-нд амбан захирагч Жон Керртэй Сенатын дахин сонгууль явуулах талаар хэлэлцэхээр уулзсан байна. Гэсэн ч Керр эсрэгээрээ түүнийг албан тушаалаас нь чөлөөлж, сөрөг хүчний удирдагч Малкольм Фрэзерийг түр ерөнхий сайдаар томилов. Ийнхүү 1975 оны сонгууль болоход Витлэмийн нам илт давуу ялагдсан.

1977 оны сонгуульд дахин ялагдсаны дараа Витлэм намын даргын албаа өгч, улмаар 1978 онд парламентыг орхижээ. 1983 онд Хаукийн засгийн газар бүрэлдсэний дараа Витлэм ЮНЕСКО дахь элчин сайдаар томилогдож, ЮНЕСКО-гийн гүйцэтгэх зөвлөлийн гишүүнээр сонгогджээ.