Дон Кихот

Дон Кихот, Кихот ноён буюу бүтнээр "Ла Манчийн зальтай Идальго Кихот ноён" (испани. El ingenioso hidalgo Don Quijote de la Mancha)- Испанийн зохиолч Мигель де Сервантес Сааведрагийн (1547-1616) бичсэн алдартай роман. Хоёр боть хэвлэгдсэн бөгөөд эхнийх нь 1605 оны 1-р сарын 16-нд, хоёр дахь нь 1615 онд гарсан байна. Энэхүү роман нь баатарлаг романсын элэглэл хэлбэрээр бүтээгдсэн юм. Дараа нь дэлхийн ихэнх хэл рүү орчуулагдсан энэхүү бүтээл нь дэлхийн уран зохиолын хамгийн алдартай романуудын нэг юм. Дэлхийн номын санд (Норвегийн номын клубээс гаргасан дэлхийн уран зохиолын хамгийн чухал бүтээлүүдийн жагсаалт) "бүх цаг үеийн шилдэг ном"-оор тодорсон. Орчин үеийн анхны роман гэж ихэвчлэн дурдагддаг, энэ нь Гэгээрлийн эрин үеийн зохиолуудын нэг гэж үздэг.

Зохиолын үйл явдал

Ла Манчаас гаралтай дунд эргэм насны, ядуурсан язгууртан Алонсо Кехана цаг наргүй баатарлаг үйл явдалтай зохиол уншиж, бачимдан галзуурч, баатрын эрэлчин болохыг хүсчээ. Тэрээр Кихот ноён хэмээх шинэ нэрийг өөртөө авчээ. Тэрээр гэнэн, өгөөмөр зантай, баатрууд л зөвхөн сул дорой, ядууст туслахын тулд амьдарч байсан гэдэгт итгэлтэй байдаг бөгөөд уран зохиолын баатруудын үйл хэргийг давтахыг мөрөөддөг боловч инээдтэй адал явдлуудаар өрнөдөг.

Хуучин зэвсэг, хуяг дуулга авч, хатуу цаасан бүрээстэй баатрын дуулга хийж, доголон Росинанте морио эмээллээд Дон Кихот аян замдаа гарав. Замын дэргэдэх зоогийн газрын эзэн Кихот ноёны толгойны ар тал руу нь цохиж, нуруу руу нь илдээр цохиж "баатар"-т загалмайлав. Дон Кихотын анхны кампанит ажил маш амжилтгүй төгсөв - худалдаачидтай хэрэлдэж эхэлснээр Дон Кихот маш их зодуулжээ. Хажуугаар өнгөрөх тосгоны иргэн Санчо Панза түүнийг гэртээ ирэхэд нь тусалсан байна. Кихот ноёны найз нөхөд, хамаатан садан ньтүүнийг галзуурлаас авархын тулд баатарлаг зохиолуудыг нь шатааж, ид шидтэн Фрестон үүнийг хийсэн гэж Кихот ноёнд хэлэв. Гэвч дараа нь эдгэрсэн Кихот ноён дахин аялалд гарахаар шийдэж, үлдэгдэл эд хөрөнгөө бүгдийг заржээ.

Кихот ноён аян замдаа гарахын өмнө тариачин Санчо Панзаг хөлсөлж, түүнийг дараа нь захирагч болгох амлалтад өгчээ. Кихот ноён зүрх сэтгэлээ - Тобосогийн тариачин эмэгтэй Дулсинеа -даа зориулах бодолтой байв.

Аялалын үеэр шинэхэн баатар болон түүний зарц салхин тээрэмүүдийг хардаг бөгөөд Дон Кихот түүнийг аймшигт аварга биетүүд гэж андуурчээ. Түүний бодлоор илбэчин Фрестон аварга том хүмүүст тээрмийн дүр төрхийг өгчээ. Тээрэмтэй тулалдах гэж оролдоход Кихот ноён ялагдсан тул тээрэм түүнийг "далавчаараа" шидэж, зэвсэг нь эвдэрчээ.

Хэсэг хугацааны дараа тэд хонин сүрэгтэй таарав. Кихот ноён Фрестоны ид шид энд бас тохиолдож байна гэж дахин итгээд: баатрын хэлснээр шидтэн тулалдаж буй армийг амьтан хонь болгожээ. Санчо Панза эзнээ ятгахыг хичээж байсан ч Кихот ноён түүний төсөөлж буй тулалдаанд оролцохоор яарч байсан боловч дахин ялагдажээ. Уурласан хоньчид аялагчид руу чулуу нүүлгэсэн байна.

Кихот ноён нэгэн бол дэн буудалд хэрүүл хийж, оршуулгын жагсаал руу дайрч, эсвэл аялагч эмэгтэйчүүдийн зарцтай зодолдож, тэднийг хулгайлагдсан гүнжүүд гэж андуурсаар байна. Кихот ноён дахин нэг удаа цохиулсны дараа Санчо Панза эзэндээ "гунигтай дүрийн баатар" гэх хоч өгчээ.

Кихот ноён үсчингээс зэс түмпэнг аваад алтан дуулга авсан гэж толгой дээрээ тавив. Тээвэрлэгдэж явсан ялтнуудтай уулзсаны дараа Дон Кихот дээрэмчдийг суллаж, энэ эр зоригийн талаар түүний хайрт бүсгүйд хэлэхийг тэднээс хүсэв. Гэвч дээрэмчид Кихот ноёнг зодож, дээрэмджээ.

Түүний эргэн тойронд байгаа хүмүүс Кихот ноёныг галзуу хүн гэж бодож, гэртээ байлгахыг оролддог байна. Хамаатан садан нь Кихот ноёныг хэсэг хугацаанд гэртээ байлгадаг. Гэвч удалгүй түүний адал явдлын тухай роман хэвлэгдсэнийг мэдээд дахин замд гарахыг хүсдэг. Гүн баатрыг шилтгээндээ урьж, түүний эр зоригийг биширсэн дүр эсгэх боловч үнэн хэрэгтээ тэрээр Дон Кихотыг шоолдог байна.

Цагаан сарны баатартай тулалдаанд ялагдсаны дараа гэртээ буцаж ирэхэд Кихот ноён өөрийгөө зүгээр л шоолуулж байсан гэдгээ ухаарч, уй гашуугаас болж өвддөг.

Кихот ноён өөрийн эд хөрөнгийн гэрээслэл бичиж, түүнийг зээ охиндоо өгөхийг зорьсон боловч түүний баатруудын тухай зохиол уншдаг хүнтэй хэзээ ч гэрлэхгүй байх нөхцөлтэйгээр гэрээслэлээ бичдэг юм.

Кихот ноён Монголд

Сэргэн мандалтын үеийн ноён оргил гэгдэх эл роман монгол хэлнээ "Кихот ноён" нэрээр хөрвүүлэн буулгасан нь олон уншигчдын гарт хүрсэн байдаг. Мөн 2008 онд орчуулагч Н.Пүрэвдавгын хөрвүүлснээр Монголд анх удаа Улсын Драмын эрдмийн теарт драмын жүжиг болгон тавьсан юм.