Jump to content

Зүрх

Холбоос засах
Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Зүрх
Хүний зүрх
Тайлбар
СистемЦусны эргэлт биш
АртерАорта,[a] уушигны гол болон баруун ба зүүн уушигны артерүүд.[b] Баруун титэм артер, зүүн үндсэн титэм артер[c]
ВенДээд хөндий вен, доод хөндий вен,[d] баруун ба зүүн уушигны венүүд,[e] зүрхний том вен, зүрхний дунд вен, зүрхний жижиг вен, зүрхний артериор вен.[f]
НервХурдасгагч нерв (Accelerans nerve), вагус нерв (vagus nerve)
Тодорхойлол
Латинcor
Грекkardía (καρδία)
MeSHA07.541
Анатомын нэр томъёо
Зүрхний хэвийн дуу авиа

Зүрхний хэвийн дугаралт, стетоскопоор чагнахад
Сонсч чадаагүй бол туслалцаа аваарай.

Зүрх нь хүн болон бусад амьтанд байдаг, цусыг цусны эргэлтийн системийн нэгэн хэсэг болох судсаар шахах үүрэгтэй булчинлаг эрхтэн.[1] Цус нь организмыг хүчилтөрөгч болон тэжээлийн бодисуудаар хангаад зогсохгүй, бодисын солилцооны хаягдлыг зайлуулахад оролцдог.[2] Зүрх нь цээжний дунд тасалгаанд байрлана.[3]

Хүн, сүүн тэжээлтэн ба шувууны зүрх дөрвөн тасалгаанаас тогтоно: дээд зүүн ба баруун тосгуур; доод зүүн ба баруун ховдол.[4][5] Ихэвчлэн, баруун тосгуур ба ховдлыг хамтад нь баруун зүрх, зүүн талуудыг нь зүүн зүрх гэж нэрлэдэг.[6] Загасны зүрх хоёр тасалгаанаас, тосгуур ба ховдол, тогтдогоороо ялгагддаг бол, хэвлээр явагчидынх гурван тасалгаатай байдаг.[5] Эрүүл зүрхэнд цус нэг зүгийн урсгалтай. Энэ байдал нь зүрхний хавхлагын тусламжтайгаар хангагдах ба тэдгээр нь цусанд буцан урсах боломж олгодоггүй.[3] Зүрх нь үнхэлцэг гэж нэрлэгдэх уутан дотор байх ба тэр нь бага хэмжээний шингэнийг агуулдаг. Зүрхний хана гурван давхрагаас тогтоно: эпикард, миокард, эндокард.[7]

Бүтэц

[засварлах | кодоор засварлах]
Хүний цохилж байгаа зүрхний компьютерээр хийсэн анимац
Хүний цохилж байгаа зүрхний компьютерээр хийсэн анимац

Байрлал ба хэлбэр

[засварлах | кодоор засварлах]
Хүний зүрхний MRI бичлэг
Цээжний голд байрлах зүрх.[8]

Анатоми

[засварлах | кодоор засварлах]
1-Баруун тосгуур, 2-Зүүн тосгуур, 3-Дээд хөндий вен,4-Гол судас 5-Уушигны артери, 6-Уушигны венүүд, 7-Митраль буюу зүүн 2 хавтаст хавхлага, 8-Аортын тал саран хавхлага, 9-Зүүн ховдол,10-Баруун ховдол, 11-Доод хөндий вен, 12-Баруун 3-н хавтаст хавхлага, 13-Уушигны тал саран хавхлага

Зүрх COR нь булчинлаг хөндийтэй эрхтэн юм. Өөрлүүгээ цутгах венийн судсаар орж буй цусыг хүлээн авч улмаар тэр цусыг артерийн судсаар тараадаг болно. Зүрхний хөндий нь дөрвөн тасалгаатай, хоёр тосгуур, хоёр ховдолтой. Зүрх нь ойролцоогоор 260-340 гр жинтэй. Хүний биеийн жингийн 0,4% нь зүрхний жин болно. Зүрх нь 2 уушигний дунд, цээжний хөндийд, зүрхний үнхэлцэг хальсаар хучигдан байрлах ба уртаараа 12-13, хөндлөнгөөрөө 9-10,5 см. Зүрхний орой зүүн тийшээгээ налуу ташуу, доошоо, урагшаа чиглэнэ. Зүрхний орой нь өвчүүний зүүн ирмэгээс 2 см орчим, 5-р хавирга хоорондын завсрын харалдаа байх ба энгийнээр бол зүүн хөхний товчны доохно, энд 2 хавтаст хавхлагын шуугианыг сонсож чагнана. Зүрхний хана 4 давхаргаас бүрэлдэх бөгөөд эдгээр нь эндокард, миокард, эпикард, перикард. Зүрх нь өөрөө өөрөөсөө сэрэл үүсгэх чадвартай пейсмакер эсээс тогтох бөгөөд энэ нь зүрхний тогтмол хэмнэл буюу цохилтыг үүсгэдэг чухал эс юм. Хүний зүрхний нийт жин нь 250-300гр бөгөөд эрэгтэй эмэгтэй хүний зүрхний жингийн зөрүү 50 гр байдаг.

Баруун болон зүүн титэм судас бол зүрхний тэжээгч судаснууд юм. Хүүхэд эхийн хэвлийд бойжих дунд үед буюу 5 сартай байхаас зүрх нь цохилж эхэлнэ. Хүний зүрх 1 минутад 75-80 цохих бөгөөд цохилох бүрдээ 300-350 грамм цус түгээх ба мөн хураана. Зүрх ердийн тайван ажиллаж байхдаа 1 минутад 5 литр цусыг шахаж чадах ба харин хүнд хөдөлмөр хийж байх үед 4 дахин их буюу 20 литр цус шахаж чадна.

Жич

[засварлах | кодоор засварлах]
  1. ↑ From the heart to the body
  2. ↑ Arteries that contain deoxygenated blood, from the heart to the lungs
  3. ↑ Supplying blood to the heart itself
  4. ↑ From the body to the heart
  5. ↑ Veins containing oxygenated blood from the lungs to the heart
  6. ↑ Veins that drain blood from the cardiac tissue itself

Эх сурвалж

[засварлах | кодоор засварлах]

Загвар:CNX A&P

  1. ↑ Taber, Clarence Wilbur; Venes, Donald (2009). Taber's cyclopedic medical dictionary. F a Davis Co. pp. 1018–23. ISBN 0-8036-1559-0.
  2. ↑ Guyton & Hall 2011, p. 157.
  3. ↑ 3.0 3.1 Keith L. Moore; Arthur F. Dalley; Anne M. R. Agur. "1". Clinically Oriented Anatomy. Wolters Kluwel Health/Lippincott Williams & Wilkins. pp. 127–73. ISBN 978-1-60547-652-0.
  4. ↑ Cecie Starr; Christine Evers; Lisa Starr (2 January 2009). Biology: Today and Tomorrow With Physiology. Cengage Learning. p. 422. ISBN 978-0-495-56157-6. Татаж авсан: 7 June 2012.
  5. ↑ 5.0 5.1 Reed, C. Roebuck; Brainerd, Lee Wherry; Lee,, Rodney; Inc, the staff of Kaplan, (2008). CSET : California Subject Examinations for Teachers (3rd ed.). New York, NY: Kaplan Pub. p. 154. ISBN 978-1-4195-5281-6. {{cite book}}: |last4= has generic name (help)CS1 maint: extra punctuation (link)
  6. ↑ Gray's Anatomy 2008, p. 960.
  7. ↑ Betts, J. Gordon (2013). Anatomy & physiology. pp. 787–846. ISBN 1-938168-13-5. Татаж авсан: 11 August 2014.
  8. ↑ "Gray's Anatomy of the Human Body – 6. Surface Markings of the Thorax". Bartleby.com. Татаж авсан: 2010-10-18.

Библиограф

[засварлах | кодоор засварлах]
  • Hall, John (2011). Guyton and Hall textbook of medical physiology (12th ed.). Philadelphia, Pa.: Saunders/Elsevier. ISBN 978-1-4160-4574-8.
  • Longo, Dan; Fauci, Anthony; Kasper, Dennis; Hauser, Stephen; Jameson, J.; Loscalzo, Joseph (August 11, 2011). Harrison's Principles of Internal Medicine (18 ed.). McGraw-Hill Professional. ISBN 978-0-07-174889-6.
  • Susan Standring; Neil R. Borley; et al., eds. (2008). Gray's anatomy : the anatomical basis of clinical practice (40th ed.). London: Churchill Livingstone. ISBN 978-0-8089-2371-8.
  • Nicki R. Colledge; Brian R. Walker; Stuart H. Ralston, eds. (2010). Davidson's principles and practice of medicine (21st ed.). Edinburgh: Churchill Livingstone/Elsevier. ISBN 978-0-7020-3085-7.

Гадаад холбоос

[засварлах | кодоор засварлах]
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Зүрх&oldid=771127"-с авсан