Иван Айвазовский

Иван Айвазовский, Гайвазовский (армени. Հովհաննես Այվազյան, Ованнес Айвазян; орос. Иван Константинович Айвазовский,1817 оны 7-р сарын 17-нд Феодосияд төрж, 1900 оны 4-р сарын 19-нд нас барсан) — Армени үндэстэн Оросын уран зураач, график зураач, XIX зууны хамгийн алдартай далайн зураач, цуглуулагч, буяны үйлтэн. Оросын далайн Ерөнхий штабын зураач (1844 оноос). Академич (1845 оноос), профессор (1847 оноос) 1887 оноос Оросын Эзэн хааны уран зургийн Академийн хүндэт гишүүн. Армяны сүмийн хамба, түүхч Габриэл Айвазовскийн отгон дүү.

Намтар

Зураачийн эцэг Константин Григорович Айвазовский (1771-1841) Феодосия руу нүүж ирснийхээ дараа нутгийн армян эмэгтэй Хрипсима (1784-1860) -тай гэрлэж, энэ гэрлэлтээс гурван охин, хоёр хүү төржээ - Ованнес (Иван), Саргис ( Хожим Габриел хэмээх лам болсон). Эхэндээ эцэг Айвазовскийн худалдааны арилжааны ажил амжилттай байсан ч 1812 оны тахлын үеэр тэрээр дампуурчээ.

Иван Айвазовский бага наснаасаа урлагийн болон хөгжмийн авьяас нь илэрсэн байна. Тэр бие дааж хийл хөгжим тоглож сурсан байна. Тэрээр 8 настайдаа байшингийн хананд нүүрсээр анхны зурсан дарвуулт завь зурсан гэдэг. Эцэг эх нь хүүгээ дэмжиж, гэр бүлийн санхүүгийн байдал хүнд байсан ч эцэг нь түүнд харандаа, цаас худалдаж авч өгдөг байжээ. Хүүгийн уран сайхны чадварыг анхлан анхаарч байсан Феодосын архитектор Яков Христианович Кох түүнд гар урлалын анхны хичээлүүдийг зааж өгчээ. Кох залуу Айвазовскийд бүх талаар тусалж, үе үе харандаа, цаас, будаг өгдөг байв. Мөн тэрээр Феодосия хотын дарга Александр Иванович залуу авьяастанд анхаарлаа хандуулж байжээ. Феодосын эртний дурсгалын музейн захирал С.М.Броневский ирээдүйн зураачийг хөгжүүлэхэд мөн ихх тусалсан. Хичээлийнхээ хажуугаар Иван орон нутгийн хоолны газар "зөөгч хүү" болон хийлчээр хэдэн жил ажилласан юм. Феодосия дүүргийн сургуулийг төгсөөд Айвазовский тухайн үед ирээдүйн зураачийн авъяас чадварыг биширдэг байсан Казначеевын тусламжтайгаар Симферополь хотын гимназид элсэн орсон. Гимназид Айвазовскийн зургийн багш нь Иоганн-Людвиг Гросс (зураач, зураач Ф.Гроссын аав) байсан бөгөөд тэрээр түүнд Эзэн хааны урлагийн академид орох зөвлөмж тодорхойлолт өгчээ. Улмаар Иван Айвазовский төсвийн зардлаар Санкт-Петербургийн Урлагийн академид элссэн байна.

Айвазовский 1833 оны 8-р сарын 28-нд Санкт-Петербургт сурхаар анх ирсэн байна. Эхэндээ тэрээр Максим Воробьевтой байгалийн зургийн ангид элсэн орж суралцсан. 1835 онд "Санкт-Петербургийн ойролцоох далайн эргийн үзэмж", "Далайн дээгүүр агаарыг судлах" зургаар тэрээр мөнгөн медаль хүртэж, Францын загварлаг далайн зураач Филипп Таннөр (франц. Philippe Tanneur; 1795—1878)-ийн туслахаар томилогдсон.

Зургаан сарын дараа зураач профессор Александр Зауэрвейдийн "тулааны зургийн" ангид тэнгисийн цэргийн зургийн чиглэлээр суралцахаар томилогдов. Зауэрвейдийн ангид хэдхэн сар суралцсаны эцэст 1837 оны 9-р сард Иван Айвазовский "Далайн тайван байдал" (орос. Штиль) зургаар том алтан медаль хүртжээ. Айвазовскийн суралцах онцгой амжилтыг харгалзан Академийн хувьд ер бусын шийдвэр гаргаж, Айвазовскийг Академиас хугацаанаас нь хоёр жилийн өмнө төгсгөж, Крым руу хоёр зун хээрийн зургийн ажилд явуулахаар томилжээ. Академийн бүрэн хэмжээний ангид суралцаж, дараа нь зургаан жил гадаадад томилолтоор суралцахаар болсон байна.

1840 оны 7-р сард Айвазовский академийн ландшафтын ангийн найз Василий Штернбергтэй хамт Ром руу явав. Замдаа тэд Венеци, Флоренц хотод зогсов. Венецид Айвазовский Н.В.Гоголтой уулзав.

Зураач Италийн өмнөд хэсэгт, тэр дундаа Сорренто хотод удаан хугацаанд ажилласан бөгөөд гадаа богино хугацаанд ажиллаж, студид ландшафтыг сэргээн засварлаж, өөрийн гэсэн ажлын хэв маягийг бий болгосон. импровизацын өргөн цар хүрээтэй. "Эмх замбараагүй байдал" хэмээх ертөнцийг бүтээх сэдэвтэй өөр нэгэн уран зургийг Ромын пап XVI Грегориус худалдаж авсан бөгөөд тэрээр Айвазовскийг алтан медалиар шагнажээ.

Ерөнхийдөө Айвазовскийн Итали дахь ажил маш амжилттай байсан. Зургийнхаа төлөө тэрээр Парисын урлагийн академиас алтан медаль авсан. Европын алдар нэр түүнд ирэв.

1842 оны эхээр Айвазовский Швейцарь, Рейн хөндийгөөр Голланд руу явж, тэндээсээ Англи руу усан онгоцоор явж, дараа нь Парис, Португал, Испанид очжээ. 1844 оны намар 27 настай зураач Орост буцаж ирэв.