Кызылсу
(Кызылсу - Киргиз өөртөө засах тойрог-с чиглүүлэгдэв)
| Кызылсугийн киргиз өөртөө засах тойрог |
|
|---|---|
| өөртөө засах тойрог | |
| хятадаар 克孜勒苏柯尔克孜自治州 уйгураар قىزىلسۇ قىرغىز ئاپتونوم ئوبلاستى киргизээр قىزىلسۇۇ قىرعىز اپتونوم وبلاسى |
|
 |
|
| Улс орон |  Хятад (БНХАУ) |
| Муж, орон | Шинжаан - Уйгурын ӨЗО |
| Аймаг, хот | Кызылсу тойрог |
| Хошуу, шянь | 1 хот, 3 шянь |
| Тойргийн төв | Артуш |
| Газар нутаг | 72468 км² |
| Хүн ам (2007) | 500,000 хүн |
| Цагийн бүс | Хятадын цаг (ГЦ+8) |
| Цахим хуудас | цахим талбар |
Кызылсугийн киргиз өөртөө засах тойрог (Хятад: 克孜勒苏柯尔克孜自治州) буюу Кызылсу тойрог — Хятад улс (БНХАУ)-ын Шинжаан - Уйгурын ӨЗО-ны харьяа киргиз үндэстнийг онцолсон өөртөө засах тойрог юм.
Голын нэрээр нэрийдсэн. Киргизээр «кызыл суу» гэсэн нь монголоор «улаан ус» гэсэн утгатай.
Нутгийн хуваарь
[засварлах | кодоор засварлах]Кызылсу тойрог дотроо дөрвөн нутагт хуваагдана. Хошууны энтэй нэг хот, гурван шянь байна.
| ||||||||
| # | Нэр | хятад | галиг | уйгур | галиг | Хүн ам (2003 он) | Талбай (км²) | Нягтшил (/км²) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1 | Aртуш хот | 阿图什市 | Ātúshí Shì | ئاتۇش شەھىرى | Atush Shehiri | 210,000 | 15,698 | 13 |
| 2 | Aкто шянь | 阿克陶县 | Ākètáo Xiàn | ئاقتو ناھىيىسى | Aqto Nahiyisi | 170,000 | 24,555 | 7 |
| 3 | Акчи шянь | 阿合奇县 | Āhéqí Xiàn | ئاقچى ناھىيىسى | Aqchi Nahiyisi | 40,000 | 11,545 | 3 |
| 4 | Улугчат шянь | 乌恰县 | Wūqià Xiàn | ئۇلۇغچات ناھىيىسى | Ulughchat Nahiyisi | 50,000 | 19,118 | 3 |
Хүн ам
[засварлах | кодоор засварлах]2000 онд Кызылсуд 439,688 хүн оршин сууж байв. Нэг км²-т 6.36 хүн ноогдоно.
| Ард түмэн | Хүний тоо | Эзлэх хувь |
|---|---|---|
| Уйгур үндэстэн | 281,306 | 63.98% |
| Киргиз үндэстэн | 124,533 | 28.32% |
| Хятад үндэстэн | 28,197 | 6.41% |
| Тажик үндэстэн | 4,662 | 1.06% |
| Хотон үндэстэн | 432 | 0.1% |
| Бусад ард түмэн | 558 | 0.13% |