Jump to content

Дэлхийн улс орны жагсаалт

Холбоос засах
Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
(Дэлхийн улс орны нэрс-с чиглүүлэгдэв)
Дэлхийн газрын зураг
Дэлхийн газрын зураг, оросоор

2014 оны байдлаар Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн бүрэн эрхт 193, НҮБ-ын байнгын ажиглагч 2 улс байна. Гэгээн Ширээт Улс 1964 оноос, Палестин 2012 оноос хойш байнгын ажиглагчийн эрхтэй болсон бөгөөд олон улсын өргөн эрхтэй.

Үүнээс гадна 10 гаруй орон тусгаар тогтносон боловч бусад улсаар бүрэн хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй, олон улсын эрх зүйн чадамжгүй гэж тооцогдсоор байна.

Улс орны жагсаалт

[засварлах | кодоор засварлах]

НҮБ-ын гишүүн улс болон Ерөнхий Ассамблейн ажиглагч улсууд

[засварлах | кодоор засварлах]

"НҮБ-ын тогтолцоо дахь гишүүнчлэл" багана

  НҮБ-ын гишүүн улс
  НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн ажиглагч улс

"Бүрэн эрхийн маргаан" багана

  Маргаангүй бүрэн эрх
  Маргаантай бүрэн эрх
Нийтлэг ба албан ёсны нэр НҮБ-ын тогтолцоо дахь гишүүнчлэл[a] Бүрэн эрхийн маргаан[b] Бүрэн эрхийн статус, хүлээн зөвшөөрөгдсөн байдлын талаарх нэмэлт мэдээлэл[d]
 Австрали – Австралийн Хамтын Нөхөрлөлийн Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Австрали нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] бөгөөд муж, нутаг дэвсгэрийн аль алиных нь холбоо юм. Зургаан муж, гурван дотоод нутаг дэвсгэр, зургаан гадаад нутаг дэвсгэр, нэг нэхэмжилсэн Антарктидын гадаад нутаг дэвсгэр байдаг. Австралийн гадаад нутаг дэвсгэрүүд нь:
 Австри – Бүгд Найрамдах Австри Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c] Австри нь есөн мужийн холбооны улс юм.
 Азербайжан – Бүгд Найрамдах Азербайжан Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Азербайжан нь Нахчыван хэмээх нэг өөртөө засах аймагтай.[f]
 Албани – Бүгд Найрамдах Албани Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Алжир – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Алжир Ард Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Америкийн Нэгдсэн Улс – Америкийн Нэгдсэн Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Америкийн Нэгдсэн Улс нь 50 муж, нэг холбооны тойрог болон нэг нэгтгэсэн нутаг дэвсгэрийн холбооны улс юм. Нэмж дурдахад, АНУ-ын Холбооны засгийн газар нь 13 нэгтгээгүй нутаг дэвсгэрт бүрэн эрх мэдэлтэй байдаг. Эдгээр нутаг дэвсгэрээс дараах таван нутаг дэвсгэрт хүн оршин суудаг:

Тэрээр мөн хэд хэдэн хүн амгүй нутаг дэвсгэрт бүрэн эрхтэй:

Мөн дараах хоёр нутаг дэвсгэрийн бүрэн эрхт байдлын маргаантай:

Гурван бүрэн эрхт улс Чөлөөт холбооны гэрээний дагуу Америкийн Нэгдсэн Улсын холбоот улс болсон:

 Ангол – Бүгд Найрамдах Ангол Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Андорра – Андоррын Гүнт Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Андорра нь төрийн тэргүүний албыг Францын Ерөнхийлөгч болон Гэгээн Ширээний зөвшөөрлөөр томилдог Ромын Католик шашны Урхелийн хамба лам[3] нар ex officio-гийн дагуу хамтран гүйцэтгэдэг хамтарсан засаглалтай юм.
 Антигуа ба Барбуда A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Антигуа ба Барбуда нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] ба Барбуда гэдэг нэг өөртөө засах нутагтай.[4][f]
 Арабын Нэгдсэн Эмират Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Арабын Нэгдсэн Эмират Улс нь долоон эмиратын холбооны улс юм.
 Аргентин – Бүгд Найрамдах Аргентин Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Аргентин нь 23 муж, нэг өөртөө засах хотоос бүрддэг холбооны улс юм.
 Армени – Бүгд Найрамдах Армени Улс A НҮБ-ын гишүүн улс Пакистан хүлээн зөвшөөрөөгүй. Арцахын маргаанаас болж Арменийг Пакистан хүлээн зөвшөөрдөггүй.[5][6][7]
 Афганистан A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Де-факто эрх баригч  Афганистаны Исламын Эмират Улсын засгийн газрыг ямар ч улс хүлээн зөвшөөрөөгүй. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага нь  Исламын Бүгд Найрамдах Афганистан Улсыг Афганистаны засгийн газар хэмээн хүлээн зөвшөөрсөөр байна.[8][9]
 Балба – Холбооны Бүгд Найрамдах Ардчилсан Балба Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Балба нь 7 мужаас бүрддэг холбооны улс юм.
 Бангладеш – Бүгд Найрамдах Бангладеш Ард Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Барбадос A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Бахам – Бахамын Хамтын Нөхөрлөлийн Улс[10] A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Бахам нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Бахрейн – Бахрейны Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Беларусь – Бүгд Найрамдах Беларусь Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Маргаантай 2020 оны сонгуулийн дараа олон улс орнууд Ерөнхийлөгч Александр Лукашенког хүлээн зөвшөөрөхөө больсон. Литва одоогоор Светлана Цихановскаягийн Зохицуулах зөвлөлийг Беларусийн хууль ёсны засгийн газраар хүлээн зөвшөөрч байна.[11]
 Белиз A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Белиз нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Бельги – Бельгийн Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c] Бельги нь гурван хэлний нийгэмлэг болон гурван бүс нутгаас бүрддэг холбооны улс юм.
 Бенин – Бүгд Найрамдах Бенин Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Болгар – Бүгд Найрамдах Болгар Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Боливи – Боливийн Олон Үндэстний Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Босни ба Херцеговин A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Босни ба Херцеговин нь хоёр бүрэлдэхүүн хэсэгтэй:

болон өөртөө засах захиргааны дүүрэг Брчко дүүрэг.[12]

 Ботсвана – Бүгд Найрамдах Ботсвана Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Бразил – Холбооны Бүгд Найрамдах Бразил Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Бразил нь 26 муж болон нэг холбооны тойргийн холбооны улс юм.
 Бруней – Бруней Даруссалам Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Буркина Фасо A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Бурунди – Бүгд Найрамдах Бурунди Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Бутан – Бутаны Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Вануату – Бүгд Найрамдах Вануату Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Ватикан – Ватикан Хот Улс A "Гэгээн Ширээт Улс" нэрээр НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн ажиглагч улс; гурван НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагийн гишүүн A Байхгүй 183 улстай дипломат харилцаатай Гэгээн Ширээ захирдаг бүрэн эрхт улс. Энэ тоо нь НҮБ-ын 180 гишүүн улс, Күүкийн арлууд, Бүгд Найрамдах Хятад Улс (Тайвань), Палестин улсаас бүрдэнэ.[13] Нэмж дурдахад, Европын Холбоо болон Мальтын Бүрэн Эрхт Цэргийн Дэг Жаяг нь Гэгээн Ширээтэй дипломат харилцаатай байдаг. Гэгээн Ширээ нь гурван НҮБ-ын төрөлжсөн агентлаг (ITU, UPU, ба WIPO) болон ОУАЭА, бөгөөд НҮБ-ын байнгын ажиглагч ("Гишүүн бус улс" төрөлд)[14] болон олон НҮБ-ын тогтолцооны бусад байгууллагуудын гишүүн юм. Ватикан Хотыг Ромын Епархийн хамба лам болон Ватикан Хотын бүрэн эрхт эрх мэдэл бүхий Пап ламаас томилогдсон албан тушаалтнууд удирддаг.
 Венесуэл – Боливарын Бүгд Найрамдах Венесуэл Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Венесуэл нь 23 муж, нэг нийслэлийн тойрог, болон холбооны хамааралын холбооны улс юм.
 Вьетнам – Бүгд Найрамдах Социалист Вьетнам Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Габон – Бүгд Найрамдах Габон Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Гайана – Хамтын ажиллагааны Бүгд Найрамдах Гайана Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Гамби – Бүгд Найрамдах Гамби Улс[15] A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Гана – Бүгд Найрамдах Гана Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Гватемал – Бүгд Найрамдах Гватемал Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Гвиней – Бүгд Найрамдах Гвиней Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Гвиней-Бисау – Бүгд Найрамдах Гвиней-Бисау Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Герман – Холбооны Бүгд Найрамдах Герман Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c] Герман нь 16 мужийн холбооны улс юм.
 Грек – Бүгд Найрамдах Грек Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c] Грек Атос уул хэмээх нэг өөртөө засах бүсийг агуулдаг.[16]
 Гренада A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Гренада нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Гүрж A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Гүрж нь Аджар болон Абхаз хэмээх хоёр өөртөө засах бүгд найрамдах улсыг агуулдаг.[f] Абхаз болон Өмнөд Осетид, де-факто улсууд байгуулагдсан.
 Дани – Данийн Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c] Данийн хаант улс 2 өөртөө засах нутаг дэвсгэртэй:

Дани, Фарерын арлууд, Гренланд зэрэг нь Хаант улсын гурван улсыг бүрдүүлдэг.[g] Данийн Хаант Улс бүхэлдээ ЕХ-ны гишүүн боловч ЕХ-ны хууль тогтоомж (ихэнх тохиолдолд) Фарерын арлууд болон Гренландад хамаарахгүй. Нэмэлт мэдээллийг Гренланд болон Европын Холбоо, болон Фарерын арлууд болон Европын Холбоо өгүүллээс харна уу.[17][18]

 Доминика – Доминикийн Хамтын Нөхөрлөлийн Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Доминиканы Бүгд Найрамдах Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Египет – Арабын Бүгд Найрамдах Египет Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Жибути – Бүгд Найрамдах Жибути Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Замби – Бүгд Найрамдах Замби Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Зимбабве – Бүгд Найрамдах Зимбабве Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Зүүн Тимор – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Зүүн Тимор Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Израил – Израил Улс A НҮБ-ын гишүүн улс Хэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрөөгүй Палестины нэхэмжилж буй газар нутагт Израил хүчтэй хяналт тавьдаг. Зүүн Иерусалимыг өөртөө нэгтгэсэн[19] үйлдлийг олон улсын хамтын нийгэмлэг хүлээн зөвшөөрөөгүй үйлдэл юм.[20] Израил нь Баруун эрэг орчмын бусад хэсэгт янз бүрийн түвшний хяналт тавьдаг бөгөөд Газын зурвас дахь иргэний болон цэргийн байнгын ажиллагаагаа зогсоосон ч олон улсын хуулийн дагуу эзлэн түрэмгийлэгч улс гэж тооцогддог хэвээр.[21][22][23][24]

Израилыг НҮБ-ын 28 гишүүн улс болон Бүгд Найрамдах Ардчилсан Арабын Сахар Улс хүлээн зөвшөөрдөггүй. НҮБ-ын гишүүн орнуудын дийлэнх нь Палестины ард түмний төлөөлөгч хэмээн хүлээн зөвшөөрсөн Палестины чөлөөлөх байгууллага 1993 онд Израилыг хүлээн зөвшөөрсөн.

 Индонез – Бүгд Найрамдах Индонез Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Индонез есөн өөртөө засах мужтай: Аче, Жакарта, Төв Папуа, Уулын Папуа, Папуа, Өмнөд Папуа, Баруун Өмнөд Папуа, Баруун Папуа, болон Иогякарта.[f]
 Ирак – Бүгд Найрамдах Ирак Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Ирак нь 19 мужийн холбооны улс[h][25] ба дөрөв нь өөртөө засах Курдистан аймгийг бүрдүүлдэг.[f]
 Иран – Исламын Бүгд Найрамдах Иран Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Ирланд A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Исланд – Бүгд Найрамдах Исланд Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Испани – Испанийн Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c] Испани нь 17 өөртөө засах нийгэмлэг болон хоёр тусгай өөртөө засах хотод хуваагдсан.[f][i]
 Итали – Бүгд Найрамдах Итали Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c] Итали 5 өөртөө засах мужтай: Валле-д’Аоста, Фриули-Венец Жули, Сардини, Сицили болон Трентино-Альто-Адиже.[f]
 Нэгдсэн Хаант Улс – Их Британи, Умард Ирландын Нэгдсэн Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Нэгдсэн Хаант Улс нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] ба дөрвөн бүрэлдэхүүн улсаас бүрддэг: Англи, Умард Ирланд, Шотланд, Уэльс. Их Британид дараах 13 далайн чанад дахь нутаг дэвсгэр болон нэг нэхэмжилсэн Антарктидын харьяат нутаг дэвсгэр байдаг:

Британийн хаан мөн гурван бие даасан титмийн хараат газарт шууд бүрэн эрх мэдэлтэй байдаг:

 Йемен – Бүгд Найрамдах Йемен Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Йордан – Йорданы Хашимитын Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Кабо-Верде – Бүгд Найрамдах Кабо-Верде Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Казахстан – Бүгд Найрамдах Казахстан Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Камбож – Камбожийн Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Камерун – Бүгд Найрамдах Камерун Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Канад A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Канад нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] ба арван муж болон гурван нутаг дэвсгэрийн холбоо юм.
 Катар – Катар Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Кени – Бүгд Найрамдах Кени Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Кипр – Бүгд Найрамдах Кипр Улс A НҮБ-ын гишүүн улс Турк хүлээн зөвшөөрөөгүй.[26] Европын Холбооны гишүүн.[c] Арлын зүүн хойд хэсэг нь де-факто Умард Кипр улс юм.

Киприйн маргааны улмаас Турк улс Киприйг хүлээн зөвшөөрөөгүй бөгөөд Турк Умард Киприйг хүлээн зөвшөөрсөн.

 Киргиз – Бүгд Найрамдах Киргиз Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Кирибати – Бүгд Найрамдах Кирибати Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Колумби – Бүгд Найрамдах Колумби Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Коморос – Коморосын Холбооны Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Коморос нь гурван арлын холбооны улс юм.[h]
 Конго, Бүгд Найрамдах Ардчилсан[j] A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Конго, Бүгд Найрамдах[k] A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Коста-Рика – Бүгд Найрамдах Коста Рика Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Кот-д'Ивуар – Бүгд Найрамдах Кот-д'Ивуар Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Куба – Бүгд Найрамдах Куба Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Кувейт – Кувейт Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Лаос – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Лаос Ард Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Латви – Бүгд Найрамдах Латви Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Лесото – Лесотогийн Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Либери – Бүгд Найрамдах Либери Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Ливан – Бүгд Найрамдах Ливан Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Ливи – Ливи Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Литва – Бүгд Найрамдах Литва Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Лихтенштайн – Лихтенштайны Вант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Люксембург – Люксембургийн Их Гүнт Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Маврики – Бүгд Найрамдах Маврики Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Маврики нь Родригес хэмээх өөртөө засах аралтай.[f]
 Мавритани – Исламын Бүгд Найрамдах Мавритани Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Мадагаскар – Бүгд Найрамдах Мадагаскар Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Малави – Бүгд Найрамдах Малави Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Малайз  A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Малайз нь 13 муж ба гурван холбооны нутаг дэвсгэрийн холбооны улс юм.
 Мали – Бүгд Найрамдах Мали Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Мальдив – Бүгд Найрамдах Мальдив Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Мальта – Бүгд Найрамдах Мальта Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Марокко – Мароккогийн Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Марокко өөрийн хэсэг гэж үздэг Баруун Сахарын зарим хэсгийг хэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрсөн Бүгд Найрамдах Ардчилсан Сахарын Араб Улс хянадаг.
 Маршаллын арлууд – Маршаллын Арлуудын Бүгд Найрамдах Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй АНУ-тай байгуулсан Чөлөөт холбооны гэрээний дор.
 Мексик – Мексикийн Нэгдсэн Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Мексик нь 31 муж болон нэг өөртөө засах хотын холбооны улс юм.
 Микронези – Микронезийн Холбооны Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй АНУ-тай байгуулсан Чөлөөт холбооны гэрээний дор. Микронезийн Холбооны Улс нь дөрвөн мужийн холбооны улс юм.
 Мозамбик – Бүгд Найрамдах Мозамбик Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Молдав – Бүгд Найрамдах Молдова Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Молдав Гагаузи болон Днестрийн зүүн эрэг гэдэг өөртөө засах нутагтай. Бендер (Тигина) хот нь де-факто Приднестрийн хяналтад байдаг.
 Монако – Монакогийн Гүнт Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Монгол A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Монтенегро A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Мьянмар – Мьянмарын Холбооны Бүгд Найрамдах Улс[l] A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Ва улс нь Мьянмар дахь де-факто өөртөө засах улс. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага нь Мьянмарын де-факто эрх баригч засгийн газрыг буюу Төрийн Захиргааны Зөвлөлийг хүлээн зөвшөөрөөгүй.[9]
 Намиби – Бүгд Найрамдах Намиби Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Науру – Бүгд Найрамдах Науру Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Нигери – Холбооны Бүгд Найрамдах Нигери Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Нигери нь 36 муж болон нэг холбооны нутаг дэвсгэрийн холбооны улс юм.
 Нидерланд – Нидерландын хаант улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c] Нидерландын хаант улс нь бие даасан байдалтай дөрвөн бүс нутгийг агуулдаг:

Эх газрын Нидерланд, Аруба, Курасао болон Синт Маартен нь хаант улсын дөрвөн бүрэлдэхүүн улсыг бүрдүүлдэг. Нидерландын хилийн чанад дахь гурван хэсэг (Бонэйр, Саба болон Синт Эстатиус) нь эх газрын Нидерландын тусгай захиргаа юм.[m] Нидерландын Хаант Улс бүхэлдээ ЕХ-ны гишүүн боловч ЕХ-ны хууль нь зөвхөн Европын хэсэгт бүрэн хамаарна.

 Нижер – Бүгд Найрамдах Нижер Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Никарагуа – Бүгд Найрамдах Никарагуа Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Никарагуа нь Атлантико-Сур болон Атлантико-Норте хэмээх хоёр өөртөө засах нутагтай.[f]
 Норвеги – Норвегийн Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Норвеги Европт хоёр нэгтгээгүй газар байдаг:

Норвеги нь дэлхийн өмнөд хагаст нэг хараат нутаг дэвсгэртэй бөгөөд нэхэмжилсэн Антарктидын хараат гэсэн хоёр нутаг дэвсгэртэй:

 Оман – Оманы Султант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Орос – Оросын Холбооны Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Орос нь олон улсад хүлээн зөвшөөрөгдсөн 83 холбооны субъектээс (бүгд найрамдах улс, муж, хязгаар, өөртөө засах тойрог, холбооны хот болон өөртөө засах муж) бүрддэг холбооны улс юм. Холбооны зарим субъектууд нь угсаатны бүгд найрамдах улсууд юм.[f]
 Өмнөд Африк – Өмнөд Африкийн Бүгд Найрамдах Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Өмнөд Солонгос – Бүгд Найрамдах Солонгос Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Өмнөд Солонгос нь Чэжү аймаг хэмээх өөртөө засах мужтай.[f][27]

South Korea is not recognised by North Korea, which claims to be the sole legitimate government of Korea.

 Өмнөд Судан – Бүгд Найрамдах Өмнөд Судан Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Өмнөд Судан нь 10 муж болон гурван засаг захиргааны нутгийн холбооны улс юм.
  • Абьей бүс нь 2005 онд байгуулсан Иж Бүрэн Энх Тайвны Хэлэлцээрээр байгуулагдсан "захиргааны тусгай статустай" бүс юм. Энэ нь де-юре Өмнөд Судан, Судан улсын кондоминиум боловч де-факто хоёр өрсөлдөгч засаг захиргаа болон НҮБ-ын захиргаатай юм.[28][29]
 Пакистан – Исламын Бүгд Найрамдах Пакистан Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Пакистан нь дөрвөн муж болон нэг нийслэлийн нутаг дэвсгэрийн холбооны улс юм. Пакистан Кашмирын тодорхой хэсгийг хяналтдаа байлгадаг боловч албан ёсоор нэгийг нь ч өөртөө нэгтгээгүй,[30][31] маргаантай газар нутаг гэж үздэг.[32][33] Энэхүү газар нутгийг Пакистанаас тусад нь захирагддаг хоёр нутаг дэвсгэрт хуваагддаг:
 Палау – Бүгд Найрамдах Палау Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй АНУ-тай байгуулсан Чөлөөт холбооны гэрээний дор.
 Палестин – Палестин Улс A НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн ажиглагч улс; хоёр НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагийн гишүүн Хэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй. 1988 онд тунхагласан Палестин Улсыг Израил нь улс гэж хүлээн зөвшөөрдөггүй ч 138 улс дипломат ёсоор хүлээн зөвшөөрсөн.[34] Палестин нь тунхагласан тохиролцсон хил хязгааргүй, тунхагласан нутаг дэвсгэрийнхээ ихэнх хэсэгт үр дүнтэй хяналт тавьдаггүй.[35] Палестины Үндэсний Захиргаа нь Ослогийн хэлэлцээрийн үр дүнд байгуулагдсан, Палестины нутаг дэвсгэрт хязгаарлагдмал автономит эрх мэдлийг хэрэгжүүлдэг түр захиргааны байгууллага юм. Гадаад харилцааны хувьд Палестиныг Палестиныг Чөлөөлөх Байгууллага төлөөлдөг.[14] Палестин улс нь ЮНЕСКО,[36] НҮБАҮХБ болон бусад олон улсын байгууллагын гишүүн улс юм.[37]
 Панам – Бүгд Найрамдах Панам Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Папуа Шинэ Гвиней – Папуа Шинэ Гвинейн Тусгаар Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Папуа Шинэ Гвиней нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] ба нэг өөртөө засах мужтай.[f]
 Парагвай – Бүгд Найрамдах Парагвай Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Перу – Бүгд Найрамдах Перу Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Польш – Бүгд Найрамдах Польш Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Португал – Бүгд Найрамдах Португал Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c] Португал нь Азор болон Мадейра хэмээх өөртөө засах хоёр нутагтай.[f]
 Руанда – Бүгд Найрамдах Руанда Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Румын A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Сальвадор – Бүгд Найрамдах Эль Сальвадор Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Самоа – Самоагийн Тусгаар Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Сан-Марино – Бүгд Найрамдах Сан-Марино Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Сан-Томе ба Принсипи – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Сан-Томе ба Принсипи Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Сан-Томе ба Принсипи нь Принсипи хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 Саудын Араб – Саудын Арабын Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Сейшелийн арлууд – Сейшелийн Арлуудын Бүгд Найрамдах Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Сенегал – Бүгд Найрамдах Сенегал Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Сент-Винсент ба Гренадин A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Сент-Винсент ба Гренадин нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Сент-Китс ба Невис – Сент-Кристофер ба Невисийн Холбооны Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Сент-Китс ба Невис нь Хамтын нөхөрлөлийн орон[e] ба Сент-Китс болон Невис хоёр арлын холбооны улс юм[h].
 Сент-Люси A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Сент-Люси нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Серби – Бүгд Найрамдах Серби Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Серби нь Воеводина болон Косово ба Метохи хэмээх хоёр өөртөө засах аймагтай.[f] Сүүлийнх нь Косовогийн де-факто хяналтанд байдаг.
 Сингапур – Бүгд Найрамдах Сингапур Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Сири – Арабын Бүгд Найрамдах Сири Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй НҮБ-ын 20 гишүүн улс Сирийн ард түмний хууль ёсны төлөөлөгч хэмээн хүлээн зөвшөөрсөн Сирийн Үндэсний Эвсэл нь Сирийн иргэний дайны үед босогчдын хяналтад байгаа газар нутгийг удирдах түр засгийн газар байгуулсан.

Сири нь өөрөө тунхагласан нэг өөртөө засах нутагтай: Рожава.

 Словак – Бүгд Найрамдах Словак Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Словени – Бүгд Найрамдах Словени Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Соломоны арлууд A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Соломоны арлууд нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Сомали – Холбооны Бүгд Найрамдах Сомали Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Сомали нь зургаан мужийн холбооны улс юм. Пунтланд, Галмудуг хоёр нь өөртөө засах эрхээ зарласан бол нэг нь Сомалиланд де-факто тусгаар тогтносон улс юм.
 Судан – Бүгд Найрамдах Судан Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Судан нь 18 мужийн холбооны улс юм.
  • Абьей бүс нь 2005 онд байгуулсан Иж Бүрэн Энх Тайвны Хэлэлцээрээр байгуулагдсан "захиргааны тусгай статустай" бүс юм. Энэ нь де-юре Өмнөд Судан, Судан улсын кондоминиум боловч де-факто хоёр өрсөлдөгч засаг захиргаа болон НҮБ-ын захиргаатай юм.[28][29]
 Суринам – Бүгд Найрамдах Суринам Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Сьерра Леон – Бүгд Найрамдах Сьерра Леон Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Тажикистан – Бүгд Найрамдах Тажикистан Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Тажикистан нь Уулын Бадахшан хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 Тайланд – Тайландын Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Танзани – Бүгд Найрамдах Нэгдсэн Танзани Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Танзани нь Занзибар хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 Того – Бүгд Найрамдах Того Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Тонга – Тонгагийн Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Төв Африкийн Бүгд Найрамдах Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Тринидад ба Тобаго – Бүгд Найрамдах Тринидад ба Тобаго Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Тринидад ба Тобаго нь Тобаго хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 Тувалу A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Тувалу нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Тунис – Бүгд Найрамдах Тунис Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Турк – Бүгд Найрамдах Турк Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Туркменистан A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Уганда – Бүгд Найрамдах Уганда Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Узбекистан – Бүгд Найрамдах Узбекистан Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Узбекистан нь Каракалпакстан хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 Украин A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Украин нь Оросын удирдлага доор байгаа Бүгд Найрамдах Өөртөө Засах Крым Улс хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f] Украины Донецк, Херсон, Луханск, Николаев, Севастополь, Запорожье зэрэг бусад таван муж бүрэн эсвэл хэсэгчлэн Оросын хяналтад байна.
 Умард Македон – Бүгд Найрамдах Умард Македон Улс[n] A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Умард Солонгос – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Солонгос Ард Улс A НҮБ-ын гишүүн улс Өмнөд Солонгос нэхэмжилсэн Умард Солонгосыг НҮБ-ын нэг гишүүн болох Өмнөд Солонгос хүлээн зөвшөөрөөгүй бөгөөд тус улс өөрийгөө Солонгосын цорын ганц хууль ёсны засгийн газар гэж үздэг.[38]
 Унгар A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Уругвай – Дорнын Бүгд Найрамдах Уругвай Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Фижи – Бүгд Найрамдах Фижи Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Фижи нь Ротума хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f][39][40]
 Филиппин – Бүгд Найрамдах Филиппин Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Филиппин нь Бангсаморо хэмээх нэг өөртөө засах нутагтай.[f]
 Финланд – Бүгд Найрамдах Финланд Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
  •  Аланд нь Финландын төвийг сахисан, цэрэггүй өөртөө засах муж юм.[f][o]
 Франц – Бүгд Найрамдах Франц Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c] Франц таван далайн чандын нутаг/департаменттай; Францын Гвиана, Гваделуп, Мартиник, Майотт, болон Реюньон. Францад мөн далайн чанад дахь нутаг дэвсгэрүүд багтдаг:
 Хаити – Бүгд Найрамдах Хаити Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Хондурас – Бүгд Найрамдах Хондурас Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Хорват – Бүгд Найрамдах Хорват Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Хятад – Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс[q] A НҮБ-ын гишүүн улс Хэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй. Бүгд Найрамдах Хятад Улс нэхэмжилсэн Хятадад Гуанши, Өвөр Монгол, Ниншя, Төвөд, болон Шинжаан гэсэн таван өөртөө засах аймаг багтдаг.[f] Мөн Хятад нь Онцгой Захиргааны Бүс Нутгийн бүрэн эрхт эрхтэй:

Хятад улс өрсөлдөгч засаг захиргаа (Бүгд Найрамдах Хятад Улс) удирддаг Тайванийг нэхэмжилж байгаа боловч хянадаггүй.[r]

НҮБ-ын гишүүн 12 улс, Ватикан хот Хятадыг хүлээн зөвшөөрдөггүй бөгөөд Бутанаас бусад нь Бүгд Найрамдах Хятад Улсыг (Тайвань) хүлээн зөвшөөрдөг.[s]

 Чад – Бүгд Найрамдах Чад Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Чех – Бүгд Найрамдах Чех Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Чили – Бүгд Найрамдах Чили Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Чили улс Пасха арал хэмээх нэг онцгой газар нутагтай. [t]
 Швед – Шведийн Хаант Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
  Швейцар – Швейцарын Холбооны Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Швейцар нь 26 кантоны холбооны улс юм.
 Шинэ Зеланд A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Шинэ Зеланд нь Хамтын нөхөрлөлийн орон,[e] ба нэг хараат нутаг дэвсгэр болон нэг нэхэмжилсэн Антарктидын хараат нутаг дэвсгэртэй:

Шинэ Зеландын засгийн газар нь олон улсын бүх нөхцөл байдалд Шинэ Зеландын хаант улсын өмнөөс үйл ажиллагаа явуулдаг бөгөөд энэ нь чөлөөт холбоотой хоёр улсыг хариуцдаг (гэхдээ хяналт тавих эрхгүй):

Күүкийн арлууд болон Ниуэ нь НҮБ-ын 49 болон 18 гишүүнтэй дипломат харилцаатай.[41][42] Тэд НҮБ-д гэрээ байгуулах бүрэн хүчин чадалтай,[43] бөгөөд НҮБ-ын зарим төрөлжсөн агентлагуудын гишүүн юм.

 Шри Ланка – Бүгд Найрамдах Ардчилсан Социалист Шри Ланка Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Эквадор – Бүгд Найрамдах Эквадор Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Экваторын Гвиней – Экваторын Гвинейн Бүгд Найрамдах Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Энэтхэг – Бүгд Найрамдах Энэтхэг Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Энэтхэг нь 28 муж болон найман холбооны нутаг дэвсгэрийн холбооны улс юм.
 Эритрей – Эритрей Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Эсватини – Эсватинийн Хаант Улс[u] A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй
 Эстони – Бүгд Найрамдах Эстони Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Европын Холбооны гишүүн.[c]
 Этиоп – Холбооны Бүгд Найрамдах Ардчилсан Этиоп Улс A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Этиоп нь 11 муж болон хоёр захиргаат хотын холбооны улс юм.
 Ямайка A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй Ямайка нь Хамтын нөхөрлөлийн орон.[e]
 Япон A НҮБ-ын гишүүн улс A Байхгүй

Бусад улс орнууд

[засварлах | кодоор засварлах]

"НҮБ-ын тогтолцоо дахь гишүүнчлэл" багана

  НҮБ-ын Ерөнхий Ассамблейн ажиглагч улс
  Гишүүнчлэлгүй

"Бүрэн эрхийн маргаан" багана

  Маргаангүй бүрэн эрх
  Маргаантай бүрэн эрх
Нийтлэг ба албан ёсны нэр НҮБ-ын тогтолцоо дахь гишүүнчлэл[v] Бүрэн эрхийн маргаан[w] Бүрэн эрхийн статус, хүлээн зөвшөөрөгдсөн байдлын талаарх нэмэлт мэдээлэл[x]
 Абхаз – Бүгд Найрамдах Абхаз Улс D Гишүүнчлэлгүй Гүрж нэхэмжилсэн Орос, Науру, Никарагуа, Сири, Венесуэл, Өмнөд Осети, Приднестр зэрэг улсууд хүлээн зөвшөөрсөн.[44] Гүрж бүхэлдээ Бүгд Найрамдах Өөртөө Засах Абхаз Улс хэмээн нэхэмжилсэн.
 Бүгд Найрамдах Ардчилсан Сахарын Араб Улс D Гишүүнчлэлгүй Марокко нэхэмжилсэн НҮБ-ын гишүүн 84 улс тодорхой үе шатанд хүлээн зөвшөөрсний 39 нь хүлээн зөвшөөрлөө цуцалсан эсвэл царцаасан байна. Африкийн Холбоо болон 2005 оны Ази-Африкийн бага хурлаар байгуулагдсан Ази-Африкийн стратегийн түншлэлийн үүсгэн байгуулагч гишүүн юм. Чөлөөт бүс гэгдэх түүний хяналтад байгаа газар нутгийг бүхэлд нь Марокко өөрийн өмнөд мужуудын нэг хэсэг хэмээн нэхэмжилдэг. Хариуд нь Бүгд Найрамдах Ардчилсан Сахарын Араб Улс нь Мароккогийн хяналтад байдаг Мароккогийн хананы баруун хэсэгт орших Баруун Сахарын хэсгийг нэхэмжилдэг. Засгийн газар Алжирын Тиндуф хотод цөллөгт байрладаг.
 Косово – Бүгд Найрамдах Косово Улс D Хоёр НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагийн гишүүн Серби нэхэмжилсэн Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Аюулгүйн Зөвлөлийн 1244 дугаар тогтоолын дагуу Косово улсыг 1999 онд Косово дахь НҮБ-ын түр захиргааны газрын захиргаанд оруулсан.[45] Косово нь 2008 онд тусгаар тогтнолоо зарлаж, НҮБ-ын гишүүн 114 улс болон Бүгд Найрамдах Хятад Улсаас дипломат байдлаар хүлээн зөвшөөрөгдсөн бол эдгээр улсуудын 18 нь Косовог хүлээн зөвшөөрч, дараа нь хүлээн зөвшөөрлөө эгүүлэн татсан юм.[46] Серби өөрийн Косовогийн бүрэн эрхт байдлын нэхэмжлэлээ хэвээр хадгалсаар байна. НҮБ-ын бусад гишүүн орнууд болон НҮБ-ын гишүүн бус орнууд Сербийн бүрэн эрхт байдлыг хүлээн зөвшөөрсөөр байгаа эсвэл энэ асуудлаар ямар ч байр суурь илэрхийлээгүй байна. Косово нь Олон Улсын Валютын Сан болон Дэлхийн Банк Группийн гишүүн орон юм. Бүгд Найрамдах Косово Улс нутаг дэвсгэрийнхээ ихэнх хэсгийг де-факто хяналтдаа байлгаж, Умард Косовод хязгаарлагдмал хяналттай байдаг.
 Күүкийн арлууд D Найман НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагийн гишүүн A Байхгүй
(Улс төрийн байдлыг харах) 		Шинэ Зеландтай чөлөөт холбоотой улс, Күүкийн арлууд нь бусад 52 улстай дипломат харилцаатай байдаг. Күүкийн арлууд нь гэрээ байгуулах бүрэн хүчин чадалтай НҮБ-ын хэд хэдэн агентлагийн гишүүн юм.[43] Мөн Шинэ Зеланд улстай төрийн тэргүүн болон иргэншлээ хуваалцдаг.
 Ниуэ D Таван НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагийн гишүүн A Байхгүй
(Улс төрийн байдлыг харах) 		Шинэ Зеландтай чөлөөт холбоотой улс, Ниуэ нь бусад 20 улстай дипломат харилцаатай байдаг. Ниуэ нь гэрээ байгуулах бүрэн хүчин чадалтай НҮБ-ын хэд хэдэн агентлагийн гишүүн юм.[43] Мөн Шинэ Зеланд улстай төрийн тэргүүн болон иргэншлээ хуваалцдаг.
 Өмнөд Осети – Бүгд Найрамдах Өмнөд Осети Улс–Алани Улс D Гишүүнчлэлгүй Гүрж нэхэмжилсэн Орос, Никарагуа, Науру, Сири, Венесуэл, Абхаз, Приднестр зэрэг улсууд хүлээн зөвшөөрсөн де-факто тусгаар тогтносон улс.[47] Гүрж бүхэлдээ Өмнөд Осетийн түр засаг захиргаа хэмээн нэхэмжилсэн.[48]
 Приднестр – ᠌᠌Приднестрийн Бүгд Найрамдах Молдав Улс D Гишүүнчлэлгүй Молдав нэхэмжилсэн Де-факто тусгаар тогтносон улс,[49] зөвхөн Абхаз болон Өмнөд Осети хүлээн зөвшөөрсөн.[44] Молдав бүхэлд нь нэхэмжилсэн.[50]
 Сомалиланд – Бүгд Найрамдах Сомалиланд Улс D Гишүүнчлэлгүй Сомали нэхэмжилсэн Де-факто тусгаар тогтносон улс,[49][51][52] өөр аль ч улс албан ёсоор дипломат байдлаар хүлээн зөвшөөрөөгүй;[y] Холбооны Бүгд Найрамдах Сомали Улс бүхэлд нь нэхэмжилсэн.[53]
 Тайвань – Бүгд Найрамдах Хятад Улс[q] D 1971 он хүртэл НҮБ-ын гишүүн орон байсан, одоо гишүүнчлэлгүй Хэсэгчлэн хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй. Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс нэхэмжилсэн 1949 оноос хойш Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улс (БНХАУ)-тай Хятадын засгийн газар гэдгээ хүлээн зөвшөөрөхийн төлөө өрсөлдөж буй улс. Бүгд Найрамдах Хятад Улс (БНХУ) нь Тайвань, Пөнхү, Жиньмэнь, Мазү болон Пратас арлыг, мөн Спратлийн арлуудын Тайпин арал, Жунжоу хадыг хянадаг бөгөөд эх газрын эзлэгдсэн нутаг дэвсгэрийнхээ нэхэмжлэлээс татгалзаагүй байна.[54] БНХУ-ыг НҮБ-ын гишүүн 12 улс, түүнчлэн Ватикан хот хүлээн зөвшөөрдөг бөгөөд тэдгээрийн аль нь ч БНХАУ-ыг хүлээн зөвшөөрдөггүй. Нэмж дурдахад НҮБ-ын нэг гишүүн (Бутан) БНХУ болон БНХАУ-ыг хүлээн зөвшөөрөхөөс татгалзжээ.

Эдгээр харилцаанаас гадна БНХУ нь НҮБ-ын гишүүн 58 улс, өөрийгөө тунхагласан нэг улс (Сомалиланд), гурван газар нутаг (Гуам, Хонконг, Макао), Европын Холбоотой Нэг Хятадын зарчмын дагуу төлөөлөгчийн газар болон консулын газраар дамжуулан албан бус харилцаатай[55] байна. Тайвань нь 110 төлөөлөгчийн газартай, дэлхийн 31 дэх том дипломат сүлжээтэй.[56]

БНХУ-ын нутаг дэвсгэрийг бүхэлд нь БНХАУ нэхэмжилж байна.[r] БНХУ нь ихэвчлэн "Хятадын Тайбэй" гэсэн нэршлээр олон улсын байгууллагуудад оролцдог бөгөөд ДХБ-д "Тайвань, Пөнху, Жиньмэнь, Мазүгийн тусдаа гаалийн нутаг дэвсгэр" гэсэн нэрээр бүрэн гишүүнчлэлтэй байдаг. БНХУ нь НҮБ-ыг үүсгэн байгуулагч гишүүн байсан бөгөөд 1945-1971 онд НҮБ-ын Аюулгүйн Зөвлөлд хориг тавих эрхтэй гишүүн байсан. Хятад ба НҮБ-ыг үзнэ үү.

 Умард Кипр – Умард Киприйн Бүгд Найрамдах Турк Улс D Гишүүнчлэлгүй Бүгд Найрамдах Кипр Улс нэхэмжилсэн Зөвхөн Турк хүлээн зөвшөөрсөн. "Киприйн Турк улс" нэрийн дор Исламын хамтын ажиллагааны байгууллага болон Эдийн засгийн хамтын ажиллагааны байгууллагын ажиглагч улс юм. Умард Киприйг бүхэлд нь Бүгд Найрамдах Кипр Улс нэхэмжилж байна.[57]

Мөн үзэх

[засварлах | кодоор засварлах]

Тэмдэглэл

[засварлах | кодоор засварлах]
  1. ↑ Энэ багана нь Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн үгүйг илтгэнэ.[1] Түүнчлэн НҮБ-ын гишүүн бус улс орнууд Олон Улсын Атомын Энергийн Агентлаг эсвэл НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагуудын аль нэгэнд гишүүнээр элсэх замаар НҮБ-ын тогтолцоонд оролцохыг заана. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын бүх гишүүд дор хаяж нэг төрөлжсөн агентлагт харьяалагддаг бөгөөд Олон Улсын Шүүхийн дүрмийн тал юм.
  2. ↑ Энэ багана тухайн улс нь бүрэн эрхт байдлын томоохон маргааны сэдэв мөн эсэхийг харуулна. Зөвхөн өөр улс бүрэн эрхт байдлыг нь үгүйсгэж буй улсуудыг л жагсаасан болно.
  3. ↑ 3.00 3.01 3.02 3.03 3.04 3.05 3.06 3.07 3.08 3.09 3.10 3.11 3.12 3.13 3.14 3.15 3.16 3.17 3.18 3.19 3.20 3.21 3.22 3.23 3.24 3.25 3.26 3.27 3.28 Европын Холбооны гишүүн орнууд хууль тогтоох, гүйцэтгэх, шүүх эрх мэдлийн хэлбэрээр бүрэн эрхийнхээ тодорхой хэсгийг ЕХ-ны байгууллагуудад шилжүүлсэн нь үндэстэн дамнасан нэгдлийн жишээ юм. ЕХ нь 27 гишүүн улстай.[2]
  4. ↑ Дараах мэдээллүүдийг оруулсан:
  5. ↑ 5.00 5.01 5.02 5.03 5.04 5.05 5.06 5.07 5.08 5.09 5.10 5.11 5.12 5.13 5.14 Хамтын нөхөрлөлийн улс гэдэг нь төрийн тэргүүнээр хаан III Чарльз байдаг Үндэстнүүдийн Хамтын Нөхөрлөлийн аливаа гишүүн улсыг хэлнэ. Орон бүр нь тусдаа, бие даасан, бүрэн эрхт улс юм; улс хоорондын харилцааг харах.
  6. ↑ 6.00 6.01 6.02 6.03 6.04 6.05 6.06 6.07 6.08 6.09 6.10 6.11 6.12 6.13 6.14 6.15 6.16 6.17 6.18 6.19 6.20 6.21 6.22 6.23 Бие даасан байдал өндөртэй захиргааны нэгжүүдийн талаарх дэлгэрэнгүй мэдээллийг өөртөө засах нэгжийн жагсаалтаас үзнэ үү.
  7. ↑ "Дани" гэсэн нэр томъёо нь Дани эсвэл Данийн хаант улсыг бүхэлд нь (жишээлбэл, олон улсын байгууллагуудад) илэрхийлж болно.
  8. ↑ 8.0 8.1 8.2 Холбооны бүтцийн талаар дэлгэрэнгүй мэдээллийг Холбооны жагсаалтаас авах боломжтой.
  9. ↑ Испани нь Мароккотой хиллэдэг Газар дундын тэнгисийн эрэг дагуу тархсан далайн чанад дахь хэд хэдэн жижиг газар нутгийг эзэмшдэг бөгөөд энэ нь plazas de soberanía гэгддэг.
  10. ↑ Мөн Конго-Киншаса гэж нэрлэдэг. Өмнө нь Заир гэж нэрлэгддэг байсан бөгөөд 1971-1997 онд албан ёсны нэр нь байжээ.
  11. ↑ Мөн Конго-Браззавил гэж нэрлэдэг
  12. ↑ 1989 онд батлагдсан тус улсын албан ёсны Мьянмар нэр нь холимог бөгөөд маргаантай байсаар ирсэн бөгөөд хуучин Бирм гэдэг нэр одоо ч олон тохиолдолд хэрэглэгдэж байна. Мьянмарын нэрийг үзнэ үү.
  13. ↑ "Нидерланд" гэсэн нэршил нь эх газрын Нидерланд эсвэл хаант улс бүхэлд нь (жишээлбэл, олон улсын байгууллагад) хамааруулж болно.
  14. ↑ Өмнө нь 1991-2019 оны хооронд үндсэн хуулийн дагуу "Бүгд Найрамдах Македон Улс" гэгдэж байсан бөгөөд 1993-2019 оны хооронд Македон улс Гректэй нэрийн маргааны улмаас олон улсад "Хуучин Югославын Бүгд Найрамдах Македон Улс" (ХЮБНМУ) нэрээр нэрлэгдсэн. 2019 оны 2 сард хүчин төгөлдөр болсон Преспагийн хэлэлцээрийн дараа тус улс нэрээ "Умард Македон" болгож өөрчилсөн.
  15. ↑ Аландыг 1856 онд Парисын гэрээгээр цэрэггүй бүс болгосон бөгөөд хожим нь 1921 онд Үндэстнүүдийн лиг баталж, 1995 онд Финланд улсыг Европын Холбоонд элсүүлэх тухай гэрээнд арай өөр нөхцөл байдалд дахин баталгаажуулсан.
  16. ↑ Францын нэхэмжилсэн Антарктидын нутаг дэвсгэр болох Адели газар (Terre Adélie) нь Францын өмнөд ба Антарктидын газрын таван бүрэлдэхүүн хэсгийн нэг юм.
  17. ↑ 17.0 17.1 Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улсыг (БНХАУ) ихэвчлэн "Хятад" гэж нэрлэдэг бол Бүгд Найрамдах Хятад Улсыг (БНХУ) ихэвчлэн "Тайвань" гэж нэрлэдэг. БНХУ-ыг заримдаа Хятадын Тайбэй гэж эсвэл өөр нэрээр нэрлэдэг, эсвэл өөр өөр нэрээр нэрлэдэг.
  18. ↑ 18.0 18.1 1949 онд Гоминдан тэргүүтэй Бүгд Найрамдах Хятад Улсын засгийн газар Хятадын иргэний дайнд Хятадын Коммунист Намд (ХКН) ялагдаж, Тайбэй хотод түр нийслэлээ байгуулсан. ХКН нь БНХАУ-ыг байгуулсан. Иймээс БНХУ-ын улс төрийн статус болон Тайванийн эрх зүйн статус (БНХУ-ын харьяанд байдаг нутаг дэвсгэрийн адил) маргаантай. 1971 онд Нэгдсэн Үндэстний Байгууллага БНХУ-ын суудлыг БНХАУ-д өгсөн. Ихэнх улс орнууд БНХАУ-ыг бүх Хятадын цорын ганц хууль ёсны төлөөлөгч гэдгийг хүлээн зөвшөөрдөг бөгөөд НҮБ-аас Тайванийг "Хятадын Тайвань муж" гэж ангилдаг. БНХУ ихэнх тусгаар тогтносон улсуудтай де-факто харилцаатай байдаг.
  19. ↑ Бүгд Найрамдах Хятад Ард Улстай дипломат харилцаа тогтоосон огноо болон Хятадын гадаад харилцааг мөн үзэх.
  20. ↑ Чилийн нэхэмжилсэн Антарктидын нутаг дэвсгэр (Antártica Chilena) нь Магеллан мужийн Антарктидын Чилена мужийн коммун юм.
  21. ↑ Өмнө нь Свазиландын Хаант Улс гэж нэрлэгддэг байсан бөгөөд 2018 он хүртэл албан ёсны нэр нь байсан.
  22. ↑ Энэ багана нь Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын гишүүн үгүйг илтгэнэ.[1] Түүнчлэн НҮБ-ын гишүүн бус улс орнууд Олон Улсын Атомын Энергийн Агентлаг эсвэл НҮБ-ын төрөлжсөн агентлагуудын аль нэгэнд гишүүнээр элсэх замаар НҮБ-ын тогтолцоонд оролцохыг заана. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын бүх гишүүд дор хаяж нэг төрөлжсөн агентлагт харьяалагддаг бөгөөд Олон Улсын Шүүхийн дүрмийн тал юм.
  23. ↑ Энэ багана тухайн улс нь бүрэн эрхт байдлын томоохон маргааны сэдэв мөн эсэхийг харуулна. Зөвхөн өөр улс бүрэн эрхт байдлыг нь үгүйсгэж буй улсуудыг л жагсаасан болно.
  24. ↑ Дараах мэдээллүүдийг оруулсан:
  25. ↑ Хэдийгээр Тайвань де-факто хүлээн зөвшөөрсөн.

Эшлэл

[засварлах | кодоор засварлах]
  1. ↑ 1.0 1.1 Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; no text was provided for refs named unms
  2. ↑ "Country profiles". Европын Холбоо. Татаж авсан: 2023-07-11.
  3. ↑ "Andorra country profile". BBC News. Архивласан огноо 15 Хоёрдугаар сар 2009. Татаж авсан: 8 Арваннэгдүгээр сар 2011.
  4. ↑ Антигуа ба Барбудын Засгийн Газар. "Бүлэг 44: Барбудагийн нутгийн удирдлагын тухай хууль" (PDF). Антигуа ба Барбудын хууль. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 6 Долоодугаар сар 2011. Татаж авсан: 10 Арваннэгдүгээр сар 2010.
  5. ↑ "Pakistan Worldview, Report 21, Visit to Azerbaijan" (PDF). Senate of Pakistan Foreign Relations Committee. 2008. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 19 February 2009.
  6. ↑ "Nilufer Bakhtiyar: "For Azerbaijan Pakistan does not recognise Armenia as a country"". Today.az. 13 September 2006. Эх хувилбараас архивласан: 13 August 2011. Татаж авсан: 11 June 2023.
  7. ↑ "Pakistan the only country not recognising Armenia – envoy". News.Az. 5 February 2014. Эх хувилбараас архивласан: 23 February 2014. Татаж авсан: 17 February 2014. We are the only country not recognising Armenia as a state.
  8. ↑ "Taliban announce new government for Afghanistan". BBC News. 7 September 2021.
  9. ↑ 9.0 9.1 "U.N. Seats Denied, for Now, to Afghanistan's Taliban and Myanmar's Junta". The New York Times. 1 December 2021.
  10. ↑ "Bahamas, The | The Commonwealth". thecommonwealth.org (англи хэлээр). 15 Наймдугаар сар 2013. Архивласан огноо 9 Гуравдугаар сар 2018. Татаж авсан: 12 Гуравдугаар сар 2018.
  11. ↑ Бүгд Найрамдах Литва Улсын Гадаад хэргийн яам (2020-09-23). "Беларусийн нөхцөл байдлын талаарх Литвийн Гадаад хэргийн яамны мэдэгдэл". Татаж авсан: 2022-03-14.[permanent dead link]
  12. ↑ Stjepanović, Dejan (2015). "Dual Substate Citizenship as Institutional Innovation: The Case of Bosnia's Brčko District". Nationalism and Ethnic Politics. 21 (4): 382–383. doi:10.1080/13537113.2015.1095043. eISSN 1557-2986. ISSN 1353-7113. OCLC 5927465455. S2CID 146578107.
  13. ↑ "Bilateral relations of the Holy See". Holy See website. Архивласан огноо 9 Долоодугаар сар 2014. Татаж авсан: 5 Зургаадугаар сар 2012.
  14. ↑ 14.0 14.1 "Non-member States and Entities". United Nations. 29 February 2008. Эх хувилбараас архивласан: 9 May 2009. Татаж авсан: 30 August 2010.
  15. ↑ "The Gambia profile". BBC News. 14 Хоёрдугаар сар 2018. Архивласан огноо 11 Гуравдугаар сар 2018. Татаж авсан: 12 Гуравдугаар сар 2018.
  16. ↑ Грекийн Үндсэн хууль, Бүл. 105.
  17. ↑ "Home Rule Act of the Faroe Islands : No. 137 of March 23, 1948". Statsministeriat. Copenhagen. Эх хувилбараас архивласан: 10 September 2015. Татаж авсан: 20 May 2015.
  18. ↑ "The Greenland Home Rule Act : Act No. 577 of 29 November 1978". Statsministeriat. Copenhagen. Эх хувилбараас архивласан: 14 February 2014. Татаж авсан: 20 May 2014.
  19. ↑ "Basic Law: Jerusalem, Capital of Israel". www.knesset.gov.il. Архивласан огноо 5 Есдүгээр сар 2014. Татаж авсан: 7 Долоодугаар сар 2014.
  20. ↑ "Disputes: International". CIA World Factbook. Эх хувилбараас архивласан: 14 Тавдугаар сар 2011. Татаж авсан: 8 Арваннэгдүгээр сар 2011.
  21. ↑ Bell, Abraham (28 Нэгдүгээр сар 2008). "International Law and Gaza: The Assault on Israel's Right to Self-Defense". Jerusalem Issue Brief, Vol. 7, No. 29. Jerusalem Center for Public Affairs. Архивласан огноо 21 Зургаадугаар сар 2010. Татаж авсан: 16 Долоодугаар сар 2010.
  22. ↑ Salih, Zak M. (17 Арваннэгдүгээр сар 2005). "Panelists Disagree Over Gaza's Occupation Status". University of Virginia School of Law. Эх хувилбараас архивласан: 3 Гуравдугаар сар 2016. Татаж авсан: 16 Долоодугаар сар 2010.
  23. ↑ "Israel: 'Disengagement' Will Not End Gaza Occupation". Human Rights Watch. 29 Аравдугаар сар 2004. Архивласан огноо 1 Арваннэгдүгээр сар 2008. Татаж авсан: 16 Долоодугаар сар 2010.
  24. ↑ Sanger, Andrew (2011). M.N. Schmitt; Louise Arimatsu; Tim McCormack (eds.). "The Contemporary Law of Blockade and the Gaza Freedom Flotilla". Yearbook of International Humanitarian Law 2010. Yearbook of International Humanitarian Law. Springer Science & Business Media. 13: 429. doi:10.1007/978-90-6704-811-8_14. ISBN 978-90-6704-811-8. It is this direct external control over Gaza and indirect control over life within Gaza that has led the United Nations, the UN General Assembly, the UN Fact Finding Mission to Gaza, International human rights organisations, US Government websites, the UK Foreign and Commonwealth Office and a significant number of legal commentators, to reject the argument that Gaza is no longer occupied.
    * Scobbie, Iain (2012). Elizabeth Wilmshurst (ed.). International Law and the Classification of Conflicts. Oxford University Press. p. 295. ISBN 978-0-19-965775-9. Even after the accession to power of Hamas, Israel's claim that it no longer occupies Gaza has not been accepted by UN bodies, most States, nor the majority of academic commentators because of its exclusive control of its border with Gaza and crossing points including the effective control it exerted over the Rafah crossing until at least May 2011, its control of Gaza's maritime zones and airspace which constitute what Aronson terms the 'security envelope' around Gaza, as well as its ability to intervene forcibly at will in Gaza.
    * Gawerc, Michelle (2012). Prefiguring Peace: Israeli-Palestinian Peacebuilding Partnerships. Lexington Books. p. 44. ISBN 9780739166109. In other words, while Israel maintained that its occupation of Gaza ended with its unilateral disengagement Palestinians – as well as many human right organizations and international bodies – argued that Gaza was by all intents and purposes still occupied.
  25. ↑ "Iraqi constitution" (PDF). Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 18 May 2016.
  26. ↑ Andreas S. Kakouris (9 Долоодугаар сар 2010). "Cyprus is not at peace with Turkey". CNN. Архивласан огноо 18 Тавдугаар сар 2014. Татаж авсан: 17 Тавдугаар сар 2014. Turkey stands alone in violation of the will of the international community. It is the only country to recognise the "TRNC" and is the only country that does not recognise the Republic of Cyprus and its government.
  27. ↑ Keun Min. "Greetings". Jeju Special Self-Governing Province. Татаж авсан: 10 Арваннэгдүгээр сар 2010. {{cite web}}: Unknown parameter |archive= ignored (help)CS1 maint: url-status (link)
  28. ↑ 28.0 28.1 "Statement from UNISFA on the recent spate of attacks in Abyei". UNmissions.org. 18 Аравдугаар сар 2017. Архивласан огноо 13 Хоёрдугаар сар 2018. Татаж авсан: 12 Хоёрдугаар сар 2018.
  29. ↑ 29.0 29.1 "Abyei Administration Area Changes Name". Gurtong.net. 29 Долоодугаар сар 2015. Архивласан огноо 13 Хоёрдугаар сар 2018. Татаж авсан: 12 Хоёрдугаар сар 2018.
  30. ↑ Constitution of Pakistan, Art. 1.
  31. ↑ Aslam, Tasnim (11 Арванхоёрдугаар сар 2006). "Pakistan Does Not Claim Kashmir As An Integral Part..." Outlook India. The Outlook Group. Архивласан огноо 13 Арванхоёрдугаар сар 2011. Татаж авсан: 27 Хоёрдугаар сар 2011.
  32. ↑ Williams, Kristen P. (2001). Despite nationalist conflicts: theory and practice of maintaining world peace. Greenwood Publishing Group. pp. 154–155. ISBN 978-0-275-96934-9.
  33. ↑ Pruthi, R.K. (2001). An Encyclopaedic Survey Of Global Terrorism In 21st Century. Anmol Publications Pvt. Ltd. pp. 120–121. ISBN 978-81-261-1091-9.
  34. ↑ Palestine Liberation Organization. "Road For Palestinian Statehood: Recognition and Admission". Negotiations Affairs Department. Эх хувилбараас архивласан: Наймдугаар сар 18, 2011. Татаж авсан: Долоодугаар сар 28, 2011.
  35. ↑ See the following on statehood criteria:
  36. ↑ United Nations Educational, Scientific and Cultural Organization. "Arab States: Palestine". United Nations. Архивласан огноо 4 Нэгдүгээр сар 2012. Татаж авсан: 3 Арванхоёрдугаар сар 2011.
  37. ↑ "The Palestinians: Background and U.S. Relations" (PDF). 18 March 2021. pp. 40–41.
  38. ↑ "Treaty on Basic Relations between Japan and the Republic of Korea". Архивласан огноо 13 Гуравдугаар сар 2009. Татаж авсан: 27 Аравдугаар сар 2008.
  39. ↑ "Rotuma Act". Laws of Fiji (1978 ed.). Suva, Fiji: Government of Fiji. 1927. Эх хувилбараас архивласан: 21 June 2010. Татаж авсан: 10 July 2010.
  40. ↑ Government of Fiji, Office of the Prime Minister (1978). "Chapter 122: Rotuma Act". Laws of Fiji. University of the South Pacific. Архивласан огноо 1 Гуравдугаар сар 2011. Татаж авсан: 10 Арваннэгдүгээр сар 2010.
  41. ↑ Federal Foreign Office of Germany (Арваннэгдүгээр сар 2009). "Beziehungen zu Deutschland". Government of Germany. Архивласан огноо 23 Долоодугаар сар 2010. Татаж авсан: 16 Долоодугаар сар 2010. For more information, see Foreign relations of the Cook Islands.
  42. ↑ Republic of Nauru Permanent Mission to the United Nations. "Foreign Affairs". United Nations. Эх хувилбараас архивласан: 4 October 2014. Татаж авсан: 16 July 2010.
  43. ↑ 43.0 43.1 43.2 "Article 102, Repertory of Practice of United Nations Organs, Supplement No. 8, Volume VI (1989–1994)" (PDF). untreaty.un.org. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: Дөрөвдүгээр сар 3, 2012. Татаж авсан: Долоодугаар сар 15, 2011.
  44. ↑ 44.0 44.1 Абхазия, Южная Осетия и Приднестровье признали независимость друг друга и призвали всех к этому же (орос хэлээр). newsru.com. 17 November 2006. Архивласан огноо 16 April 2009. Татаж авсан: 5 June 2011.
  45. ↑ "United Nations Interim Administration Mission in Kosovo". UN. Архивласан огноо 25 Арванхоёрдугаар сар 2014. Татаж авсан: 8 Нэгдүгээр сар 2015.
  46. ↑ ""Sijera Leone je 18. država koja je povukla priznanje tzv. Kosova"".
  47. ↑ Jansen, Dinah (2009). "The Conflict between Self-Determination and Territorial Integrity: the South Ossetian Paradigm". Geopolitics Vs. Global Governance: Reinterpreting International Security. Centre for Foreign Policy Studies, University of Dalhousie: 222–242. ISBN 978-1-896440-61-3. Архивласан огноо 19 Наймдугаар сар 2018. Татаж авсан: 14 Арванхоёрдугаар сар 2017.
  48. ↑ "Russia condemned for recognising rebel regions". CNN.com. Cable News Network. 26 Наймдугаар сар 2008. Архивласан огноо 29 Наймдугаар сар 2008. Татаж авсан: 26 Наймдугаар сар 2008.
  49. ↑ 49.0 49.1 Ker-Lindsay, James (2012). The Foreign Policy of Counter Secession: Preventing the Recognition of Contested States. Oxford University Press. p. 53. ISBN 9780199698394. Архивласан огноо 9 Аравдугаар сар 2013. Татаж авсан: 24 Есдүгээр сар 2013. In addition to the four cases of contested statehood described above, there are three other territories that have unilaterally declared independence and are generally regarded as having met the Montevideo criteria for statehood but have not been recognised by any states: Transnistria, Nagorny Karabakh, and Somaliland.
  50. ↑ "Transnistria profile – Overview". BBC News. 20 November 2022. Татаж авсан: 11 June 2023.
  51. ↑ Kreuter, Aaron (2010). "Self-Determination, Sovereignty, and the Failure of States: Somaliland and the Case for Justified Secession" (PDF). Minnesota Journal of International Law. University of Minnesota Law School. 19 (2): 380–381. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 27 Есдүгээр сар 2013. Татаж авсан: 24 Есдүгээр сар 2013. Considering each of these factors, Somaliland has a colorable argument that it meets the theoretical requirements of statehood. ... On these bases, Somaliland appears to have a strong claim to statehood.
  52. ↑ International Crisis Group (23 Тавдугаар сар 2006). "Somaliland: Time for African Union leadership" (PDF). The Africa Report. Groupe Jeune Afrique (110): 10–13. Эх хувилбараас (PDF) архивласан: 20 Долоодугаар сар 2011. Татаж авсан: 19 Дөрөвдүгээр сар 2011.
  53. ↑ "Somaliland profile". BBC News. 14 Арванхоёрдугаар сар 2017. Архивласан огноо 23 Дөрөвдүгээр сар 2017. Татаж авсан: 27 Нэгдүгээр сар 2018.
  54. ↑ "Ma refers to China as ROC territory in magazine interview". Taipei Times. 8 Аравдугаар сар 2008. Архивласан огноо 3 Зургаадугаар сар 2009. Татаж авсан: 13 Аравдугаар сар 2008.
  55. ↑ 中華民國國情介紹. 2.16.886.101.20003. 22 March 2017.
  56. ↑ van der Wees, Gerrit. "Is Taiwan's International Space Expanding or Contracting?". thediplomat.com. The Diplomat. Татаж авсан: 16 December 2021.
  57. ↑ "Cyprus", The World Factbook, Central Intelligence Agency, 7 June 2023, Татаж авсан: 11 June 2023

Ном зүй

[засварлах | кодоор засварлах]
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Дэлхийн_улс_орны_жагсаалт&oldid=816948"-с авсан