Ангол

	República de Angola
	Бүгд Найрамдах Ангол Улс
Төрийн далбаа	Төрийн сүлд
	Уриа: лат. Virtus Unita Fortior; ( „Нэгдсэн эр зориг илүү хүчтэй“)
Албан хэл	Португал, улсын албан ёсны хэлээс гадна умбунду, кимбунду, киконго, чокве, ошивамбо
Нийслэл	Луанда
Төрийн хэлбэр	Ерөнхийлөгчийн засаглал
Засаглалын хэлбэр	Бүгд Найрамдах Улс
Төрийн тэргүүний зэрэгцээ засгийн газрын тэргүүн	Ерөнхийлөгч; Жуан Лоренсу
Газар нутгийн талбай	1.246.700 км²
Хүн ам	31,13 сая (2020 он, багцаалсан)
Хүн амын нягтрал	25 хүн/км²
Хүн амын өсөлт	+ 3,2 % (2019 оныг багцаалсан)
ДНБ Нийт (нэрлэсэн); Нийт (ХАЧХ); ДНБ/Хүн ам (нэрл.); ДНБ/Хүн ам (ХАЧХ);	2019 он (багцаа) 89 тэрбум USD (66.); 222 тэрбум USD (64.); 2.968 USD (136.); 7.384 USD (128.);
Хүний хөгжлийн илтгэцүүр	0,581 (148.) (2019)
Мөнгөн тэмдэгт	Анголын кванза (AOA); Намиби доллар (NAD) (ганцхан Санта Кларад)
Тусгаар тогтносон	1975 оны арваннэгдүгээр сарын 11 (Португалаас)
Төрийн дуулал	Angola Avante
Үндэсний баярын өдөр	Арваннэгдүгээр сарын 11 (тусгаар тогтнолын өдөр)
Цагийн бүс	UTC+1 (БАЦ)
ТХ-н дугаар	ANG
ISO 3166	AO, AGO, 024
Домэйн нэр	.ao
Утасны бүсчлэлийн дугаар	+244

Ангол Улс, албан ёсоор Бүгд Найрамдах Ангол Улс (порт. República de Angola, Конго хэл: Repubilika ya Ngola) нь баруун өмнөдАфрикт оршдог улс. Өмнө талаараа Намиби, хойд талаараа Ардчилсан Конго, зүүн талаараа Замби улсуудтай хиллэнэ. Баруун хэсгээр нь Атлантын далай хүрээлдэг байна. Тус улсын тасархай нутаг дэвсгэр болох Кабинда нь Конго болон Ардчилсан Конго Улстай хиллэдэг. Ангол нь 16-р зуунаас эхлэн 1975 он хүртэл Португалын далайн чанадын нутаг дэвсгэр гэж нэрлэгдэж байлаа. 1975 онд тусгаар тогтнолоо зарлаж 1976 оны 12-р срын 1-нд НҮБ-ын гишүүн орон болжээ. 2021 оны долдугаар сарын байдлаар - 33,642,646 хүн амтай улс юм.

Төрийн тогтолцоо[засварлах | кодоор засах]

Ангол бол Ерөнхийлөгчийн Бүгд найрамдах улс юм. Төрийн тэргүүн нь ерөнхийлөгч. 1979 оноос хойш энэ албан тушаалыг Хосе Эдуардо дос Сантос (порт. José Eduardo dos Santos, 1942 онд төрсөн) хашиж байгаад 2017 оны есдүгээр сарын 26-нд түүнийг Хуан Мануэль Гонсалвес Лоуренчо (порт. João Manuel Gonçalves Lourenço; 1954 онд төрсөн) сольсон байна. Засгийн газрыг ерөнхийлөгчийн томилсон дэд ерөнхийлөгч удирддаг байна.

Хууль тогтоох байгууллага нь 4 жилээр сонгогддог 220 депутатаас бүрдсэн нэг танхимтай парламент (Ардын Их Хурал) юм.

Ангол улс нь Сахараас урагш Африкийн орнууд дунд газрын тос, алмааз олборлолтоороо 2-рт ордог. Олон Улсын Валютын Сангийн судалгаагаар 2000-аад онд Анголын эрдэнэсийн сангаас 4 тэрбум долларын газрын тосны орлого алга болсон гэдэг. 2006 оны 8 сард Кабиндаг Анголоос салган тусгаарлах зорилго бүхий Кабиндагийн Анклавыг Чөлөөлөх Фронтын жигүүртэй энхтайвны гэрээ байгуулагдсан^[6]. Ангол улсын газрын тос олборлолтын орлогын 65%-ийг тус бүс нутаг бүрдүүлдэг байна.

Эшлэл[засварлах | кодоор засах]

↑ Анголын хүн амын хамгийн сүүлчийн тооллогын үр дүн. Хандсан 2021 оны нэгдүгээр сарын 15 (германаар)
↑ Population growth (annual %). In: World Economic Outlook Database. World Bank, 2020, хандсан 2021 оны гуравдугаар сарын 14 (англиар)
↑ World Economic Outlook Database Oktober 2020. World Economic Outlook Database. International Monetary Fund, хандсан 2021 оны гуравдугаар сарын 14 (англиар)
↑ Table: Human Development Index and its components. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Хөгжлийн Хөтөлбөр: Human Development Report 2020. United Nations Development Programme, New York 2020, ISBN 978-92-1126442-5, S. 345 (англиар, undp.org [PDF]).
↑ Chamwe Kaira: Trade in kwanza may extend beyond Oshikango. namibian.com.na.
↑ Angola mantém presença militar reforçada em Cabinda, UOL.com.br (2008 оны 6 сарын 4, португал хэлээр)

[1] Анголын хүн амын хамгийн сүүлчийн тооллогын үр дүн. Хандсан 2021 оны нэгдүгээр сарын 15 (германаар)

[2] Population growth (annual %). In: World Economic Outlook Database. World Bank, 2020, хандсан 2021 оны гуравдугаар сарын 14 (англиар)

[3] World Economic Outlook Database Oktober 2020. World Economic Outlook Database. International Monetary Fund, хандсан 2021 оны гуравдугаар сарын 14 (англиар)

[4] Table: Human Development Index and its components. Нэгдсэн Үндэстний Байгууллагын Хөгжлийн Хөтөлбөр: Human Development Report 2020. United Nations Development Programme, New York 2020, ISBN 978-92-1126442-5, S. 345 (англиар, undp.org [PDF]).

[5] Chamwe Kaira: Trade in kwanza may extend beyond Oshikango. namibian.com.na.

[6] Angola mantém presença militar reforçada em Cabinda, UOL.com.br (2008 оны 6 сарын 4, португал хэлээр)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

Ангол

Төрийн тогтолцоо[засварлах | кодоор засах]

Эшлэл[засварлах | кодоор засах]

Хажуугийн цэс

Хайх