Габон

Бүгд Найрамдах Габон Улс
*République gabonaise* (Франц)
Бүгд Найрамдах Габон Улс République gabonaise (Франц)
	Төрийн далбаа Сүлд
	Уриа: "Union, Travail, Justice" (Франц); "Эв нэгдэл, Хөдөлмөр, Шударга ёс"
	Төрийн дуулал: "La Concorde" (Франц); "Эв"
Нийслэл ба томоохон хот	Либревиль; 0°23′N 9°27′E / 0.383°N 9.450°E
Албан ёсны хэл	Франц хэл
Орон нутгийн хэл	Жагсаалт Англи хэл ; Испани хэл ; Франц хэл ; Португал хэл ; Фан хэл ; Мбете хэл ; Менэ хэл ; Нзеби хэл ; Пуну хэл ; Теке хэл ; Вили хэл;
Угсаатны бүлгүүд	Фан; Пуну; Нзеби; Теке; Мьене; Кота; Вили; Мбама; ба 42 бусад үндэстэн;
Шашин (2020)	75.6% Христ ; 12.2% Ислам ; 5.9% Шашингүй ; 5.7% Уламжлалт итгэл ; 0.6% Бусад ;
Ард түмний нэршил	Габончууд‎;
Төр засаг	Нэгдмэл ерөнхийлөгчийн бүгд найрамдах улс (цэргийн хунт)
• Түр Ерөнхийлөгч ба ТБШСЗХ-ы дарга	Брис Олиги
• Ерөнхий Сайд	Раймон Ндонг Сима
Хууль тогтоох байгууллага	Төрийн байгууллагын шилжилт, сэргээн засварлах хороо
Тусгаар тогтнол (Франциас)
• Бүгд Найрамдах Улсыг тунхаглав	11 сарын 28, 1958 он
• Баталсан	8 сарын 16–17, 1960
• 2023 оны төрийн эргэлт	8 сарын 30, 2023
Газар нутаг
• Нийт	267,668 км2 (76)
• Усны эзлэх талбай (%)	3.76%
Хүн ам
• 2023 тооцоо	2,397,368 (146)
• Нягтаршил	7.9/км2 (216)
ДНБ (ХАЧТ)	2022 тооцоо
• Нийт	▲$39.0 тэрбум (132)
• Нэг хүнд ноогдох	▲$18,080 (83)
ДНБ (нэрлэсэн)	2022 тооцоо
• Нийт	▲ $22.2 тэрбум (117)
• Нэг хүнд ноогдох	▲$10,282 (75)
ОТББИ (2017)	38; дундаж
ХХИ (2021)	▲ 0.706; өндөр · 112
Мөнгөний нэгж	Төв Африк франк (XAF)
Цагийн бүс	UTC+1 (БАЦ)
Огнооны формат	өө/сс/жжжж
Жолооны тал	баруун
Утасны томьёо	+241
Домэйн нэр	.ga
Өмнө нь
	Францын Экваторын Африк

Габон нь баруун төв Африкт оршдог, баруун талаараа Гвинейн булангаар хүрээлэгдсэн баруун хойд талаараа Экваторын Гвиней, хойд талаараа Камерун, зүүн ба өмнөд талаараа Бүгд Найрамдах Конго Улстай хиллэдэг улс. Нутаг дэвсгэр нь бараг 270,000 км² хүрэх бөгөөд хүн ам нь 1,500,000. Нийслэл бөгөөд хамгийн том хот нь Либревилль. 1960 оны 8-р сарын 17-нд Францаас тусгаар тогтносноосоо хойш хоёр ерөнхийлөгчийн л нүүр үзэж байна. 1990-ээд оны эхэнд Габон олон намын тогтолцоо нэвтрүүлж, сонгуулийн ажиллагааг ил тод болгож, төрийн байгууллыг шинэчилсэн шинэ ардчилсан үндсэн хуультай болсон. Хүн ам цөөн, байгалийн баялаг ихтэйн дээр, гадаадын хувийн хөрөнгө оруулалт их орж ирснээр Габон бүс нутгийнхаа хамгийн хөгжилтэй улсуудын нэг болсон бөгөөд хүний хөгжлийн индексээр Сахараас өмнөх Африкт тэргүүлдэг.^[9]

Ашигласан материал[засварлах | кодоор засварлах]

↑ "Religions in Gabon | PEW-GRF". Globalreligiousfutures.org. 2018-01-19. Archived from the original on 20 January 2022. Retrieved 2022-02-14.
↑ Obangome, Gerauds Wilfried (30 August 2023). "Gabonese military officers announce on television they have seized power". Reuters. Retrieved 30 August 2023.
↑ "General Nguema appointed transitional president of Gabon following coup". Anadolu Agency. Kigali, Rwanda. 30 August 2023. Retrieved 31 August 2023.
↑ "Gabon junta names former PM Raymond Ndong Sima as interim PM - statement". Reuters. 7 September 2023. Retrieved 7 September 2023.
↑ Загвар:Cite CIA World Factbook
↑ ^6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 "World Economic Outlook Database, October 2022". IMF.org. International Monetary Fund. October 2022. Retrieved October 11, 2022.
↑ "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. World Bank. Archived from the original on 21 Нэгдүгээр сар 2019. Retrieved 20 Нэгдүгээр сар 2019.
↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (in англи). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Retrieved 8 September 2022.
↑ "Human Development Indices: A statistical update 2008 - HDI rankings". Human Development Reports. United Nations Development Programme. 2008. Retrieved 2009-01-25.

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

Commons: Габон – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

Викимедиа-Атлас: Габон – газар зүйн ба түүхэн газрын зураг

Wikivoyage: Габон – Аяллын хөтөч

Засгийн газар

Le Gabon : official site of the Gabonese Republic
Assemblée Nationale du Gabon official site
Gabonese Embassy in London government information and links
(Франц) Le Sénat de la République Gabonaise official site
(Франц) UNPR Louis Gaston Mayila : Official Site political opposition party UNPR
Chief of State and Cabinet Members

Ерөнхий

Country Profile from BBC News
CIA World Factbook entry on Gabon
Gabon from UCB Libraries GovPubs
Габон Open Directory Project төслийн вэбсайт дахь

Хэвлэл мэдээлэл

Gabon news headline links from Gaboneco.com
Gabon news headline links from AllAfrica.com

Соёл

The official site of the Arts, Traditions and Culture of Gabon - Discover the first Virtual Museum of the arts and traditions
Gabonese literature at a glance
Gabon Solidarité Internationale
Baka Pygmies of Cameroon and Gabon Culture and music of the first inhabitants of Gabon

[1] "Religions in Gabon | PEW-GRF". Globalreligiousfutures.org. 2018-01-19. Archived from the original on 20 January 2022. Retrieved 2022-02-14.

[2] Obangome, Gerauds Wilfried (30 August 2023). "Gabonese military officers announce on television they have seized power". Reuters. Retrieved 30 August 2023.

[3] "General Nguema appointed transitional president of Gabon following coup". Anadolu Agency. Kigali, Rwanda. 30 August 2023. Retrieved 31 August 2023.

[4] "Gabon junta names former PM Raymond Ndong Sima as interim PM - statement". Reuters. 7 September 2023. Retrieved 7 September 2023.

[5] Загвар:Cite CIA World Factbook

[imfga-6] 6.0 ^6.1 ^6.2 ^6.3 "World Economic Outlook Database, October 2022". IMF.org. International Monetary Fund. October 2022. Retrieved October 11, 2022.

[7] "GINI index (World Bank estimate)". data.worldbank.org. World Bank. Archived from the original on 21 Нэгдүгээр сар 2019. Retrieved 20 Нэгдүгээр сар 2019.

[HDI-8] "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (in англи). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Retrieved 8 September 2022.

[hdi-9] "Human Development Indices: A statistical update 2008 - HDI rankings". Human Development Reports. United Nations Development Programme. 2008. Retrieved 2009-01-25.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

v t e Африкийн Холбооны гишүүн улсууд
Бүрэн эрхт улс	Алжир Ангол‎ Бенин‎ Ботсвана‎ Буркина Фасо‎ Бурунди‎ Габон‎ Гамби‎ Гана‎ Гвиней Гвиней-Бисау‎ Египет‎ Жибути‎ Замби‎ Зимбабве‎‎ Кабо-Верде‎ Камерун‎ Кени Коморос Конго, Ардчилсан Бүгд Найрамдах Улс Конго, Бүгд Найрамдах Улс Кот-д'Ивуар‎ Лесото‎ Либери‎ Ливи Маврики‎ Мавритани‎ Мадагаскар‎ Малави‎ Мали‎ Марокко‎ Мозамбик‎ Намиби‎ Нигери Нижер Өмнөд Африк Өмнөд Судан Руанда‎ Сан-Томе ба Принсипи‎ Сенегал‎ Сейшелийн арлууд Сомали‎ Судан Сьерра Леон‎ Танзани‎ Того Төв Африкийн Бүгд Найрамдах Улс Тунис‎ Уганда‎ Чад‎ Экваторын Гвиней‎ Эсватини‎ Эритрей‎ Этиоп‎
Хүлээн зөвшөөрөгдөөгүй	Бүгд Найрамдах Ардчилсан Арабын Сахар Улс