Jump to content

Тонга

Холбоос засах
Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Бусад утгыг, «Тонга (салаа утга)»-с харна уу.
Вануату дахь Тонгоа хуудастай андуурч болзошгүй.
Тонгагийн Хаант Улс
Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga (Тонга)
Уриа: "Ko e ʻOtua mo Tonga ko hoku tofiʻa"
"Бурхан Тонга хоёр миний өв"
Төрийн дуулал: "Ko e fasi ʻo e tuʻi ʻo e ʻOtu Tonga"
"Тонга арлуудын Хааны дуулал"
Location of Тонга
Нийслэл
ба томоохон хот
Нукуалофа
21°08′S 175°12′W / 21.133°S 175.200°W / -21.133; -175.200
Албан ёсны хэл
Угсаатны бүлгүүд
(2018[1])
Шашин
(2016)[2]
Ард түмний нэршилТонгачууд
Төр засагНэгдмэл парламентын хагас үндсэн хуульт хаант засаглал
• Хаан
VI Тупоу
Сиаоси Совалени
Фатафехи Факафануа
Хууль тогтоох байгууллагаХууль Тогтоох Ассамблей
Тусгаар тогтнол 
(Их Британиас)
• Тусгаар тогтнолоо тунхагласан
6 сарын 4, 1970
Газар нутаг
• Нийт
748 км2 (175)
• Усны эзлэх талбай (%)
4.0
Хүн ам
• 2021 тооллого
100,209[3] (199)
• Нягтаршил
139/км2 (76a)
ДНБ (ХАЧП)2019 тооцоо
• Нийт
$655 сая
• Нэг хүнд ноогдох
$6,496[4]
ДНБ (нэрлэсэн)2019 тооцоо
• Нийт
$493 сая
• Нэг хүнд ноогдох
$4,888[4]
ОТББИ (2015)Steady 37.6[5]
дундаж
ХХИ (2021)▲ 0.745[6]
өндөр · 91
Мөнгөний нэгжПаанга (TOP)
Цагийн бүсUTC+13
Жолооны талзүүн
Утасны томьёо+676
Домэйн нэр.to
  1. 2005 оны тоо баримт дээр үндэслэсэн.

Тонга буюу албан ёсоор Тонгагийн Хаант Улс (Тонга хэл: Puleʻanga Fakatuʻi ʻo Tonga, Англи: Kingdom of Tonga) нь Өмнөд Номхон далайд орших 169 арлаас бүрдэх ольтриг дээр орших улс бөгөөд тэдгээр 169 арлын 36-д нь хүн оршин суудаг[7]. Вант Улсын газар нутаг нь хойноос өмнө зүгт 800 километр сунан тогтсон байдаг.

Тонгад анх 1773 онд Ахмад Жэймс Күүк очиход арлын уугуул оршин суугчид найрсгаар хүлээн авсан тул Найрсаг арлууд гэж тэмдэглэн үлдээсэн байдаг. Тэр үед Тонгачуудын ургацын баяр болж байсан учраас баяртаа урьсан юм байжээ. Зохиолч Виллиам Маринерын бичсэнээр бол угтаа омгийн ахлагч Күүкийг баярын үеэр алахыг хүсч байсан боловч төлөвлөгөөгөө хэрэгжүүлж чадаагүй аж[8].

Номхон далайн арлын орнуудаас хаант засагтай цорын ганц орон болох Тонга нь мөн албан ёсоор колоничлогдож байгаагүй тус бүс нутгийн цорын ганц улс юм[9]. Өдгөө Тонга улс хууль эрх зүйн шинэчлэл хийж байгаа бөгөөд жинхэнэ утгаараа үндсэн хуульт хаант засаглалт орон болох юм.

Эшлэл

[засварлах | кодоор засварлах]
  1. ↑ "The World Factbook: Tonga: Geography". Архивласан огноо 9 January 2021. Татаж авсан: 16 November 2018.
  2. ↑ "Tonga Religions - Demographics".
  3. ↑ "Tonga's population drops to 100,209". Matangi Tonga. 24 December 2021. Эх хувилбараас архивласан: 24 December 2021. Татаж авсан: 24 December 2021.
  4. ↑ 4.0 4.1 "Report for Selected Countries and Subjects". www.imf.org. Архивласан огноо 8 June 2020. Татаж авсан: 8 April 2020.
  5. ↑ "Gini Index coefficient". CIA World Factbook. Архивласан огноо 17 July 2021. Татаж авсан: 16 July 2021.
  6. ↑ "Human Development Report 2021/2022" (PDF) (англи хэлээр). United Nations Development Programme. 8 September 2022. Татаж авсан: 8 September 2022.
  7. ↑ "Pacific Islands Report #32261" PDF (33.8 KB), Дэлхийн Банк
  8. ↑ Had they known of British colonisation they might[original research?] have killed him anyway, as eventually happened in Hawaiʻi.Mr Korovulavula - Occasion of the Inaugural Flight Fiji/Tonga/Fiji Reception by Airlines Tonga (Memento 16. Нэгдүгээр сар 2009 цахим архивт). Retrieved April 16, 2008.
  9. ↑ Country Profile: Tonga. BBC News.
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Тонга&oldid=774703"-с авсан