Тайбэй

Тайбэй
臺北市
Тай-пак, Тайпей, Тайхоку
Flag of Тайбэй
Туг
Official seal of Тайбэй
Лого
Map
Location of Тайбэй
Тайбэй is located in Тайвань
Тайбэй
Тайбэй
Тайбэй is located in Ази
Тайбэй
Тайбэй
Тайбэй is located in Номхон далай
Тайбэй
Тайбэй
Тайбэй is located in Дэлхий
Тайбэй
Тайбэй
УлсТайваньТайвань Тайвань
Анхны суурин1709
Тайхоку4 сарын 17, 1895
Үндэсний түр нийслэл12 сарын 7, 1949
Тусгай хотын захиргааны статус7 сарын 1, 1967
Захиргааны байрШиньи дүүрэг
25°02′15″N 121°33′45″E / 25.03750°N 121.56250°E / 25.03750; 121.56250Солбицол: 25°02′15″N 121°33′45″E / 25.03750°N 121.56250°E / 25.03750; 121.56250
Дүүрэг12
Хамгийн том дүүрэгДаань дүүрэг
Төр засаг
Жян Ваньань (ГМН)
Хууль тогтоох байгууллагаТайбэйн Хотын Зөвлөл
Үндэсний төлөөлөл
113 тойргийн 8
Газар нутаг
• Нийт
271.80 км2 (16-р байр)
• Ус
2.7 км2
Хүн ам
• 2023 тооцоо
2,494,813 (4-р байр)
9,078,000 (бөөгнөрөл)[1] (4-р байр)
ДНБ (ХАЧТ)2016 тооцоо
• Нийт
NT$65,539 (1-р байр)
ДНБ (нэрлэгч)2016 тооцоо
• Нийт
NT$990,292 (1-р байр)
Цагийн бүсUTC+8 (Үндэсний Стандарт Цаг)
Утасны томьёо(0)2
Шуудангийн код
100–116
ISO 3166 кодTW-TPE
Вебсайт
Тайбэй хот
"Тайбэй" уламжлалт (дээд тал) ба хялбаршуулсан (доод тал) Хятаз ханзаар
Уламжлалт臺北
Хялбаршуулсан台北
Шууд утга"Хойд Тай[вань]"

Тайбэй (Хятад: 臺北市Тайванийн умард нутаг) буюу Тайпей (Taipei) — Тайвань орон (БНХУ)-ын нийслэл. 2.7 сая хүнтэй. Тайвань арлын умард хэсэгт 271.8 км² талбай эзлэн оршдог, Тайвань орон болон арлын дөрөвдүгээр том хот.

Түүх[засварлах | кодоор засварлах]

1960 оны Тайбэй. Чан Кайши ерөнхийлөгч, АНУ-ын ерөнхийлөгч Дуайт Эйзенхауэрийг угтсан.

Тайбэй хавьд анх кайдагэлань хүмүүс амьдарч байсан. зуунаас хятадууд ихээр цагаачлан суусан ба 1875 онд Тайбэй аймаг байгуулагджээ. 1886 онд Чин улс Тайвань мужийг Фужянь мужаас салган Тайбэйг засаг захиргааны төв болгов. Дайнд ялсан Япон 1895 оны Шимоносэкийн гэрээгээр Тайванийг авч Тайбэйг Тайхокү аймагт харьяалуулсан ба хотжиж, төмөр замын сүлжээ тавигдсан.[4]

Япон дайнд ялагдсанаар Тайванийг Дундад Иргэн Улс авсан бөгөөд 1945 онд Хятадад коммунист БНХАУ байгуулагдахад Чан Кайшийн удирдсан Гоминдан нам Тайвань руу дүрвэн Тайбэйг түр нийслэл хэмээв. 1967 онд Тайбэй мужтай тэнцэх хотын зэрэг олж 1970-аад онд 2 сая хүнтэй болжээ. 1990 онд Тайбэйн оюутны эсэргүүцлийн жагсаалын дүнд Тайвань олон намын тогтцолцоонд шилжсэн.[5][6]

Газар зүй[засварлах | кодоор засварлах]

Тайбэй хот 271.8 км² нутаг дэвсгэртэй. Тайваний 22 нутгаас 16-р том нь юм. Тайвань арлын умард хэсэгт Тайбэйн нам доор газар оршдог. Хотын нутагт Шиньдянь, Дахань хоёр нийлж Даньшуй голыг үүсгэдэг бол зүүн талаар Жилун гол урсана. Зүүн хойд захад Чишин (1120 м), Датүнь (1092 м) зэрэг унтарсан галт уул байна.

I сард 13.9°C хүртэл сэрүүсч, VII сард 34.3°C хүртэл халдаг. Жилд дунджаар 2405 мм хур тунадастай.

Хүн ам зүй[засварлах | кодоор засварлах]

Тайбэй хотод 2,686,516 хүн (2013 он) амьдарч байна. Шинэ Тайбэйг чиглэсэн нүүдлээс Тайбэйн хүн амын тоо олигтой өсөхөө байсан. Тайбэй-Шинэ Тайбэй-Жилун хотын бөөгнөрөлд нийлээд 7,028,583 хүн амьдарч байгаа.[7]

Хүн ам маш шигүү. Даань, Суншань, Датунь дүүрэгт бүр шигүү суурьшсан.

Тайбэйд хятад үндэстэн (хокло, дотор газрын, хакка) болон Тайваний уугуул ард түмэн амьдардаг.

Нутгийн хуваарь[засварлах | кодоор засварлах]

Тайбэй хотын нутаг дэвсгэр 12 дүүрэг (чү)-т хуваагддаг.[8]

12 дүүрэг газрын зурагт
Дүүрэг Хятадаар Хүн ам
(2014 он)
Бэйтоу 北投區 257,520
Ваньхуа 萬華區 193,715
Вэньшань 文山區 273,921
Даань 大安區 313,693
Датун 大同區 130,973
Жуншань 中山區 230,496
Жунжөн 中正區 163,388
Наньган 南港區 121,257
Нэйхү 內湖區 285,767
Суншань 松山區 210,473
Шилинь 士林區 290,455
Шиньи 信義區 229,657

Эдийн засаг[засварлах | кодоор засварлах]

Тайбэй нь Тайванийн эдийн засаг, худалдаа, санхүү бизнесийн төв юм.

Боловсрол[засварлах | кодоор засварлах]

Томоохон их сургууль:

Цаг уур[засварлах | кодоор засварлах]

Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Тайбэй
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Маx. Температур (°C) 19.0 19.3 21.6 25.8 28.6 31.6 34.0 33.4 31.4 27.9 23.7 20.6 Ø 26.4
Мин. Температур (°C) 13.1 13.4 15.0 18.5 21.8 24.2 25.7 25.6 24.2 21.8 18.4 14.8 Ø 19.7
Тунадас (мм) 91 139 174 164 224 298 242 281 255 119 73 74 Σ 2,134
Нартай цаг (h/d) 2.8 2.5 2.9 3.4 3.2 4.4 6.2 6.3 5.5 4.4 3.0 3.1 Ø 4
Бороотой өдөр (d) 10 12 13 11 12 13 11 11 10 9 9 10 Σ 131
Усны температур (°C) 19 19 20 23 25 27 28 28 27 25 22 21 Ø 23.7
Агаарын чийгшил (%) 80 82 81 79 81 80 75 76 77 77 77 77 Ø 78.5
Т
е
м
п
е
р
а
т
у
р
19.0
13.1
19.3
13.4
21.6
15.0
25.8
18.5
28.6
21.8
31.6
24.2
34.0
25.7
33.4
25.6
31.4
24.2
27.9
21.8
23.7
18.4
20.6
14.8
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Хур тунадас
Х
у
р

т
у
н
а
д
а
с
91
139
174
164
224
298
242
281
255
119
73
74
  1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Эх сурвалж: wetterkontor.de

Зураг[засварлах | кодоор засварлах]

Мөн үзэх[засварлах | кодоор засварлах]

Эх сурвалж[засварлах | кодоор засварлах]

 Commons: Taibei – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
  1. "Demographia World Urban Areas PDF" (PDF). Demographia. Archived (PDF) from the original on 3 May 2018. Retrieved 2021-12-04.
  2. 《中華民國統計資訊網》縣市重要統計指標查詢系統網 (in хятад). Archived from the original on 12 June 2016. Retrieved 13 June 2016.
  3. "Demographia World Urban Areas PDF" (PDF). Demographia. April 2016. Archived (PDF) from the original on 3 May 2018. Retrieved 6 June 2016.
  4. Marsh, Robert (1996). The Great Transformation. M. E. Sharpe. p. 84. ISBN 1563247887.
  5. Ng, Franklin (1998). The Taiwanese Americans. Greenwood Publishing Group. p. 10. ISBN 0313297622.
  6. "Taiwan Timeline - Retreat to Taiwan". BBC News. 2000. {{cite web}}: Unknown parameter |accessyear= ignored (|access-date= suggested) (help)
  7. "Methods and Term Definitions". Directorate General of Budget, Accounting and Statistics. {{cite web}}: Unknown parameter |accessyear= ignored (|access-date= suggested) (help)
  8. "Administrative Districts". Taipei City Government. Retrieved 2010-07-11.