Анкара
Анкара
Ankara | |
|---|---|
Туркийн зүрх (Турк: Türkiye'nin Kalbi) | |
  Анкара Турк дэх байршил  Анкара Анкара (Ази) | |
| Улс |  Турк |
| Бүс нутаг | Төв Анатоли |
| Муж | Анкара |
| Дүүрэг | 25 |
| Засаг захиргаа | |
| • Хотын дарга | Мансур Яваш (CHP) |
| • Захирагч | Васип Шахин |
| Газар нутаг | |
| • Хотын нутаг | 4,130.2 км2 (1,594.7 бээр2) |
| • Бөөгнөрөл | 25,632 км2 (9,897 бээр2) |
| Өндөр | 938 м (3,077 фут) |
| Хүн ам (2024 оны 12 сарын 31)[5] | |
| • Нийслэл болон их хотын захиргаа | 5 864 049 |
| • Байр | Туркэд 2-т |
| • Хотын нутаг | 5 290 822 |
| • Нягтрал | 1,270/км2 (3,300/бээр2) |
| Иргэдийн нэршил | Анкарагийнх (Турк: Ankaralı) |
| ДНБ нэрлэсэн (2023) | |
| • Нийслэл болон их хотын захиргаа | ₺ 2,539 тэрбум $ 108.3 тэрбум |
| • Нэг хүнд ноогдох | ₺ 438,242 $ 18,655 |
| Цагийн бүс | UTC+03:00 (TRT) |
| Шуудангийн код | 06xxx |
| Бүсийн дугаар | +90 312 |
| Улсын дугаар | 06 |
| Вэб сайт | www www |
Бүгд Найрамдах Турк Улсын нийслэл Анкара (Анкара́, туркээр Ankara, дуудлага нь [ˈaŋ.ka.ɾa] [аан караа]) хот Турк орны төв хэсэг, Анатолийн шил, Анкара Чубук хоёр голын бэлчирт далайн түвшнээс дээш 938 метр өндөрт байрладаг.[10][11]
Товч түүх
[засварлах | кодоор засварлах]Анкара бол Анатолийн хойгийн эртний түүхтэй хотуудын нэг юм. НТӨ VII зууны үеэс Ангира буюу Анкира (грекээр Αγκυρα — «зангуут») балгас Ази-Европын худалдааны замд байдаг байв. 1071 оны байлдааны дүнд сельжук түрэгийн хяналтанд орсон. 1402 оны Ангорын байлдаанаар Османы I Баязид султаны цэргийг доголон Төмөр хааны цэрэг дийлж нэг жил эзэрхээд буцааж өгчээ.
Османы эзэнт гүрэн мөхөж эзлэгдэхэд үндэсний хувьсгалыг оройлогч Кемаль Ататюрк энд байрлажээ. Ингэснээр Константинополь (Стамбул)-д улс төвлөхөө больж, 1923 оны 10 сарын 13-нд шинэ тулгар Турк улсын нийслэлээр Ангор (Анкара)-ыг зарлажээ.[12]
Дундад зууны Европт энэ балгасныг Angora (Ангора) гэж байлаа. Үүнийг Монголд Ангор гэдэг. «Ангор ямаа», «Ангор муур» гэх мэт малын үйлдрийн нэр үүнтэй холбоотой. Турк улсын засгийн газраас анхаарснаар 1930 оноос одоогийнхоо Анкара нэрийг олжээ.[13]
Газар зүй
[засварлах | кодоор засварлах]Цаг уур
[засварлах | кодоор засварлах]| Анкара | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Уур амьсгалын диаграмм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Анкара
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Хүн ам
[засварлах | кодоор засварлах]Анкара улсынхаа хоёрдугаар их хот. Тодруулвал дээрх Стамбулаас 3 дахин цөөн, доорх Измирээс 1 саяаар олон хүнтэй. 2010 онд 4,431,719 оршин суугчтай байсан. [14] Нэг хавтгай дөрвөлжин километр газарт 1,551 хүн оногддог.
| Он | 1927 | 1950 | 1970 | 1985 | 2000 | 2010 |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Хүний тоо | 75,000 | 287,000 | 1,209,000 | 2,251,533 | 3,703,362 | 4,431,719 |
Зураг
[засварлах | кодоор засварлах]
Цахим хуудас
[засварлах | кодоор засварлах]
Commons: Ankara – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
Wikivoyage: Анкара – Аяллын хөтөч  |
Wiktionary: Анкара – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
Тэмдэглэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ Анкара Муж / их хотын захиргаа [25,632 км² (нуурыг оруулан)[1][2][3] / 24,521 км² (нуурыг эс тооцвол) Туркийн Статистикийн хүрээлэнгийн мэдээлснээр – TÜİK], нь Туркийн муж (il) бөгөөд 25 дүүрэг (ilçe) ба 9 нь Анкарагийн хотын бүс нутгийг бүрдүүлдэг (4,130.2 км² нуурыг оруулан).[4]
Алтындаг = 158.2 км²
Чанкая = 454.2 км²
Этимесгут = 283.2 км²
Гөлбашы = 1,508.6 км² (жижиг газар нутаг нь хотын нэг хэсэг юм)[3]
Кечиөрен = 152.2 км²
Мамак = 345.7 км²
Пурсаклар = 133.7 км²
Синжан = 862.3 км²
Енимахалле = 232.1 км²
Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ "İl ve İlçe Yüz Ölçümleri – Анкара Муж (25,632 км²)". www.harita.gov.tr. Harita Genel Müdürlüğü (HGM). 2014.
- ↑ Илкер, Алан; Зеррин, Демирөрс; Руяа, Баяр; Кериме, Карабажак (2020-06-10). "The Case Of Ankara Province (25,653.46 km²)". Анкарагийн их сургууль (www.ankara.edu.tr). International Journal of Geography and Geography Education (IGGE), 42; pg.650–667.
- ↑ 3.0 3.1 "Gölbaşı (1,508.61 km²) – Ankara Province (25,575.94 km²) (pg.3)" (PDF). www.csb.gov.tr. T.C. Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı. 2020.
- ↑ 4.0 4.1 "Ankara City: the population and area of the districts". CityPopulation.de.
- ↑ "The Results of Address Based Population Registration System, 2024". www.tuik.gov.tr. Туркийн статистикийн хүрээлэн. 2025-02-06. Татаж авсан: 2025-06-05.
- ↑ "Nüfus ve Demografi – Toplam Nüfus" (the year is updated). www.tuik.gov.tr. Туркийн статистикийн хүрээлэн. Татаж авсан: 2025-06-05.
- ↑ ""Gross Domestic Product by Provinces (2023) - [Tables 1 and 3]". www.tuik.gov.tr. Туркийн статистикийн хүрээлэн. 2024-12-12. Татаж авсан: 2025-06-05.
- ↑ "Ulusal Hesaplar - Kişi başına GSYH ($)" [National Accounts - GDP per capita ($)]. www.tuik.gov.tr (турк хэлээр). Туркийн статистикийн хүрээлэн. Татаж авсан: 2025-06-05.
- ↑ "Sub-national HDI – Area Database – Global Data Lab". hdi.globaldatalab.org. Архивласан огноо 2018-09-23. Татаж авсан: 2025-06-05.
- ↑ Ankara, Turkey: Latitude, Longitude and Altitude
- ↑ Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism — City Guide: Ankara — Introduction
- ↑ Republic of Turkey Ministry of Culture and Tourism — City Guide: Ankara — History
- ↑ Tore Kjeilen (2004-09-03). "Ankara". I-cias.com. Эх хувилбараас архивласан: 2009-01-13. Татаж авсан: 2013-10-25.
- ↑ [1] Address-based population report 2010.