Нальчик

Хот
Нальчик
Орос: Нальчик
каб. Налшык
карач.-балк. Нальчикъ
Нальчик
Далбаа Сүлд
Далбаа
Сүлд
Холбооны тойрог Умард Кавказ
Бүгд Найрамдах Улс Кабардино-Балкари
Хотын тойрог Нальчик
Тэргүүн Ахохов Таймураз
Байгуулагдсан 1822 он
Хот 1921 оноос хойш
Нутаг дэвсгэр 131 км2
Хүн ам 240.203 оршин суугч
(Мэдээ: 14. 10-р сар 2010)[1]
Хүн амын нягтрал 1834 хүн/км²
Далайн түвшнээс дээш 480 м
Цагийн бүс UTC+3
Утасны код (+7)8662
Шуудангийн дугаар 360000–360051
ТХ-н улсын дугаар 07
ОКАТО 83 401
Цахим хуудас http://www.nalnet.ru/
Газар зүйн байршил
Солбицол 43° 29′ У, 43° 37′ ДКоординат: 43° 29′ 0″ У, 43° 37′ 0″ З
Нальчик (Европын Орос)
Red pog.svg
ОХУ-ын өрнөд хэсэг дэх газар зүйн байршил
Нальчик (Бүгд Найрамдах Кабардино-Балкари Улс)
Red pog.svg
Бүс нутаг дахь байршил
Оросын хотын жагсаалт

Нальчик (Орос: На́льчик; Кабард: Налшык; Балкар: Нальчик) нь Оросын Холбооны Улсын Кавказын бүст орших, Бүгд Найрамдах Кабардино-Балкари Улсын нийслэл хот юм. Кавказын нурууны бэлд, далайн түвшнээс дээш 550 метрийн өндөрт оршино. 131 км² газар нутагтай. Хүн ам нь 2002 оны тооллогоор 274974 байв.

Түүх[засварлах | кодоор засварлах]

Одоогийн Нальчик хотын байгаа газарт уугуул оршин суугчид болох Балкар, Кабардууд 1743 оноос оршин сууж байсан баримт бий. Гэхдээ Оросын Хаант Улс хилээ өргөтгөж байсан 19-р зууны эхээр цайз байгуулснаас хотын түүх эхлэлтэй. Тус хотын сүлдний дээд талд байгуулагдсан он 1818-ыг оруулсан байдаг. 1838 он гэхэд цэргийн бяцхан суурин болсон байв. Гэхдээ Октябрийн хувьсгалыг хүртэл уг суурин чухалд тооцогдож байсангүй. Дөнгөж 1921 онд л хотын статустай болгож, Кабардины автономит мужийн төв болгосон ажээ.

Нальчик хот эрэгт нь орших Нальчик голын нэрээр нэрлэгджээ. Нальчик хэмээх үг нь Кабард, Карачай-Балкар хэлээр "бяцхан тах" гэсэн утгатай[2].

Дэлхийн хоёрдугаар дайны үед буюу 1942 оны 10 сарын 28-наас 1943 оны 1 сарын 3 хүртэл Нальчик нь Нацист Герман болон Румынд эзлэгдэж байв[3].

Уур амьсгал[засварлах | кодоор засварлах]

Нальчик
Уур амьсгалын диаграмм
123456789101112
 
 
22
 
0
-7
 
 
23
 
1
-6
 
 
38
 
7
-1
 
 
63
 
16
5
 
 
99
 
21
11
 
 
100
 
25
14
 
 
72
 
27
17
 
 
61
 
26
16
 
 
55
 
22
12
 
 
43
 
15
5
 
 
29
 
8
1
 
 
26
 
3
-4
Температур °CТунадас мм
Эх сурвалж: Roshydromet
Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Нальчик
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Маx. Температур (°C) 0.2 1.0 6.6 16.0 20.9 24.7 27.1 26.3 21.9 14.5 8.3 3.1 Ø 14.3
Мин. Температур (°C) −7.1 −6.0 −1.3 5.4 10.6 14.1 16.7 15.8 11.7 5.4 1.0 −3.7 Ø 5.3
Тунадас (мм) 22 23 38 63 99 100 72 61 55 43 29 26 Σ 631
Бороотой өдөр (d) 6 6 8 9 11 11 9 7 7 7 7 7 Σ 95
Т
е
м
п
е
р
а
т
у
р
0.2
−7.1
1.0
−6.0
6.6
−1.3
16.0
5.4
20.9
10.6
24.7
14.1
27.1
16.7
26.3
15.8
21.9
11.7
14.5
5.4
8.3
1.0
3.1
−3.7
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Хур тунадас
Х
у
р

т
у
н
а
д
а
с
22
23
38
63
99
100
72
61
55
43
29
26
  1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Эх сурвалж: Roshydromet

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

 Commons: Нальчик – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. Itogi Vserossijskoj perepisi naselenija 2010 goda. Tom 1. Čislennostʹ i razmeščenie naselenija (Ergebnisse der allrussischen Volkszählung 2010. Band 1. Anzahl und Verteilung der Bevölkerung). Tabellen 5, S. 12–209; 11, S. 312–979 (Download von der Website des Föderalen Dienstes für staatliche Statistik der Russischen Föderation)
  2. The Kabardino Balkar Republic, Russian Tourism Ministry
  3. The 3rd Army in the Caucasus - 1942