Jump to content

Балкар ястан

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Балкарууд
Малкъарлыла
Балкарын далбаа
Нийт хүн ам
ойр. 135,000
Томоохон хүн амтай бүс нутаг
 Орос 125,044
120,898[1]
 Казахстан1,798 (2009)
Хэлнүүд
Шашин
Суннит Ислам
Холбоотой угсаатны бүлэг

Балкар (карачай-балкараар алан, олон тоонд «уулынхан» гэсэн утгат аланла, бас олон тоонд Малкарлыла; оросоор Балкар, олон тоонд Балкарцы, англиар олон тоонд Balkars; туркээр олон тоонд Balkarlar) — олонх нь өөрсдийн уг язгуурын нутаг ОХУ-ын холбооны нэгж Кабардино-Балкар улс, тоймловол Ар Кавказад оршин суугаа Түрэг хэл-угсааны ард түмэн, 120 мянгуулаа байгаа ястан.

Кавказын ноён оргил Эльбрусын (балкарууд Минги таў — «мөнх уул» гэж хэлдэг) зүүн ард нь Балкар, баруун ард нь Карачай ястан байдаг. Өндөр уулсын хоёр тал, засаг захиргааны харьяаллаар салгуу бүртгэгдэж, ялган танигдаж явдгаас биш, Карачай Балкар хоёр нь ерөөс нэг хэлтэн, нэг ард түмэн юм. Тэдний Карачай-Балкар хэлийг төрөл гарлаар нь Түрэг төрлийн Өрнө-өмнөд (Кыпчак) бүлгийн Кыпчак-Куман дэд бүлэгт ангилдаг. Алс бөглүү уулын бэлчээрийн мал аж ахуйтан тэдний дунд арилжаа, шашны үйлээр араб үсэг хэдийнээ дэлгэрсэн боловч яг Карачай-Балкар гэх хэлэнд ЗХУ-ын үед л бусад ард түмний адилаар эхлээд латин (1924), дараа нь кирилл үсэгт (1936) бичгийн хэл үүсчээ.

  1. "2021 оны Оросын хүн амын тооллого". (Орос хэлээр)

Stub icon

Энэ Алтай язгуурын хэлтэнд хамаарах өгүүлэл дутуу дулимаг бичигджээ. Нэмж гүйцээж өгөхийг хүсье.