Чуваш үндэстэн

Чуваш үндэстэн
I Y Yakovlev.jpg
Чуваш соён гэгээрүүлэгч Иван Яковлев
Томоохон хүн амтай улсууд
Flag of Kazakhstan.svg Казахстан22,305[2]
Flag of Ukraine.svg Украйн10,593[3]
Flag of Uzbekistan.svg Узбекистан10,074[4]
Flag of Turkmenistan.svg Туркменистан2,281[5]
Flag of Belarus.svg Беларусь2,242[6]
Flag of Moldova.svg Молдав1,204[7]
Хэлнүүд
Чуваш хэл
Орос хэл (хоёрдогч хэл)
Шашин
Христос (Үнэн алдартны шашин)
Холбоотой угсаатны бүлэг
бусад Түрэг хэлтэн , Мари ястан

Тооны олноор үндэстэн шинж рүү нэлээд дөхчихсөн 1.5 сая гаран Чуваш ястны (халимагаар чуваш, олон тоонд чувашмуд, чуваш улс; чувашаар Чăваш, олон тоонд Чăвашсем, Чăваш халăхĕ; оросоор чуваш, олон тоонд чуваши; татараар олон тоонд чуашлар; англиар олон тоонд Chuvash people) 1.43 сая нь Орос улсын иргэн (2010 оны тооллогын дүн) бөгөөд харьцангуй цөөн хэсэг нь Узбекистан, Казахстан, Украйн г.м ойр хавийн улсад тархай бутархай оршин сууж байна. Чувашууд Оросын холбооны нэгж өөрийн гэх Чуваш улсдаа 815 мянгуулаа (оросуудаас олон буюу улсынхаа 68%) цугласан байдгийн дээр хаяа залгаа Татарстан, Башкортостанд тус бүр зуу зуун мянга амьдардаг. Чуваш, Орос хос хэлтэй. Хэл угсаагаараа Түрэг төрлийн ард түмний (Түрэг угсаатны, Түрэг хэлтний) нэгэн болно. Тэдний Чуваш хэл бол Түрэг төрөл дотроо эртний Булгар, Хазар нарын хэл яриаг багтаадаг Огур бүлгийн өнөө цагт оршин байгаа цорын ганц хэл юм. Оросын 2010 оны тооллогоор 1 сая 152 мянган хүн Чуваш хэл мэддэг гэж мэдүүлжээ. Чуваш хүмүүсийн олонх нь Европ (Кавказ), цөөн хувь нь Ази (Монгол) төрхтэй. Дийлэнх нь Христийн шашин шүтдэг ч гэсэн сүүлийн хэдэн жилд өөрийн онцлогтой шашин шүтлэгээ дээдлэн хөгжүүлж байгаа.

Эх сурвалж[засварлах | кодоор засварлах]