Jump to content

Роберт Фултон

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Роберт Фултон

Роберт Фултон (англи. Robert Fulton; 1765 оны 11-р сарын 14-нд АНУ-ын Пеннсилвани мужийн Бяцхан Британид (англи. Little Britain) төрсөн - 1815 оны 2-р сарын 24-нд Нью-Йорк хотод нас барсан)- Америкийн инженер, зохион бүтээгч, анхны уурын зухтай усан онгоцны нэг, анхны шумбагч онгоцны загварын төслийг зохион бүтээгч юм. 1807 онд Фултоны Хойд голын усан онгоц (дараа нь Клермонт) Нью-Йоркоос Олбани хүртэл зорчигчдын хамт Хадсон голоор аялж, 480 км (300 миль) тойрог замыг 62 цагийн дотор туулжээ. Түүний уурын зуух бүхий усан онгоцны амжилт нь голын урсгал болон Америкийн томоохон голуудын худалдааг нэмэгдүүлж өөрчилсөн юм.

1793 онд тэрээр АНУ, Их Британийн засгийн газарт уурын хөлөг онгоцны төслийг танилцуулсан байна.

1797 онд Фултон Франц руу очжээ. Энд тэрээр торпедогоор туршилт хийж, 1800 онд Наполеонд "Наутилус" хэмээх шумбагч онгоцны практик загварыг бэлэглэжээ. Тэр жилдээ АНУ-ын Элчин сайд Роберт Ливингстоны хүсэлт, дэмжлэгээр Фултон уурын хөдөлгүүртэй туршилт хийж эхэлжээ. 1803 онд 20 м урт, 2.4 м өргөн уурын хөлөг онгоцыг Францын хүрээлэнгийн Боссу, Волни, Карно, Мишауд, Прони нарын хэд хэдэн гишүүдийн оролцоотойгоор Сена мөрөн дээр туршиж үзүүлжээ.