Стэнфордын Их Сургууль

Стэнфордын Их Сургууль
Leland Stanford Junior University
УриаDie Luft der Freiheit weht
анг УриаThe wind of freedom blows
Байгуулагдсан онNovember 11, 1885; 138 жилийн өмнө (November 11, 1885)
Хандивын сан120 их наяд төгрөг (38 тэрбум ам доллар), 2021 онд
ЕрөнхийлөгчMarc Tessier-Lavigne
Эрдэмтэн багш нар2,279
Захиргааны ажилтан15,314
Оюутан17,246 (2021)
Бакалавр7,858 (2021)
Аспирант9,388 (2021)
Байршил37°25′42″N 122°10′08″W / 37.4282293°N 122.1688576°W / 37.4282293; -122.1688576Солбицол: 37°25′42″N 122°10′08″W / 37.4282293°N 122.1688576°W / 37.4282293; -122.1688576
Цахим хаягwww.stanford.edu
Стэнфордын Их сургууль

Стэнфордын Их Сургууль (англ. Stanford University; бүтэн нэр: Leland Stanford Junior University, залуу Леланд Стэнфордын нэрэмжит Их сургууль) нь дэлхийн болон АНУ-ын нэр хүндтэй бөгөөд чансаа дээгүүр ордог хувийн өмчит судалгааны их сургууль юм. АНУ-ын Калифорни мужийн Сан-Франциско хотын өмнө хэсэгт орших Пало-Альто хотод байралдаг.

Танилцуулга[засварлах | кодоор засварлах]

Стэнфордын Их Сургуульд АНУ болон дэлхийн өнцөг булан бүрээс бакалаврын 7000 гаруй оюутан, 9000 гаруй магистрын оюутан суралцдаг байна. Хууль эрх зүй, анагаах ухаан, техник, хөгжим болон бусад олон чиглэлээр хичээл ордог. Тус сургуулийн бүтцэд Стэнфордын Бизнесийн сургууль гэх мэт сургуулиуд болон Стэнфордын эрдэм шинжилгээний судалгааны парк зэрэг олон судалгааны төвүүд багтдаг байна.

Тус их сургууль нь Америкийн Цахиурын хөндийд байрладаг бөгөөд төгсөгчид нь Hewlett-Packard, Electronic Arts, Sun Microsystems, Nvidia, Yahoo!, Cisco Systems, Silicon Graphics, TSMC, Google зэрэг компаниудыг үүсгэн байгуулсан гэдгээрээ алдартай.

Стэнфорд 2018-2019 оны хичээлийн жилд 1819 бакалаврын зэрэг, 2393 магистр, 770 докторын зэрэг, 3270 мэргэжлийн зэрэг олгосон. 2017 оны бүлгийн дөрвөн жилийн төгсөлтийн түвшин 72.9%, зургаан жилийн төгсөлтийн түвшин 94.4% байсан. Дөрвөн жилийн төгсөлтийн түвшин харьцангуй бага байгаа нь их сургуулийн хамтарсан зэрэг (эсвэл "котермин") хөтөлбөрийн үйл ажиллагаа бөгөөд оюутнууд бакалаврын хөтөлбөрөө 1-2 жилээр сунгаж магистрын зэрэг авах боломжийг олгодог. 2010 оны байдлаар бакалаврын оюутнуудын 15 хувь нь анх сурч буй оюутнууд байжээ.

2021 оны 4-р сарын байдлаар Стэнфордын оюутан, төгсөгч, багш, ажилчдын 85 Нобелийн шагналтан, 29 Тюрингийн шагналтан, найман Филдсийн медаль хүртсэн байна. Үүнээс гадна Стэнфорд бол АНУ-ын нэг ерөнхийлөгч (Герберт Гувер), амьд 74 тэрбумтан, 17 сансрын нисгэгчдийн төрлөх Их сургууль юм.

Түүх[засварлах | кодоор засварлах]

Стэнфордын Их сургуулийг төмөр замын магнат, АНУ-ын сенатор, Калифорнийн амбан захирагч асан Леланд Стэнфорд (Amasa Leland Stanford: 1824-1893) болон түүний эхнэр Жейн Стэнфорд нар 1885 онд үүсгэн байгуулжээ. Их сургуулийг 1884 онд 16 нас хүрэхээсээ өмнө нас барсан тэдний цорын ганц хүү Леланд Стэнфордын (бага) нэрээр нэрлэжээ.

Сенатор, хатагтай Стэнфорд нар Харвардын Их сургуулийн ерөнхийлөгч Чарльз Элиотт-ай уулзаж Пало-Альтод хоёр дахь Харвардыг барихад хэр их мөнгө шаардагдах тухай асуухад тэрээр 5 сая ам.доллар гэж хариулжээ.

Хосууд Стэнфордын Их сургууль байгуулах санаа шулуудаж Корнеллийн Их сургуулийн Ерөнхийлөгч Э. Д. Уайтад үүсгэн байгуулж буй шинэ Их сургуулийн ректор болох санал тавьсан боловч тэр татгалзаж өөрийнхөө оронд Индианагийн Их сургуулийн ерөнхийлөгч асан Дэвид Старр Жорданы (David Starr Jordan, 1851-1931) нэрийг санал болгосон түүхтэй. Улмаар сенатор гэргийнхээ хамт 1891 онд Д. Жорданд санал тавьж Стэнфордын Их сургуулийн анхны Ерөнхийлөгчөөр томилжээ. Тэрээр 1916 он хүртэл тус Их сургуулийг удирдсан байна.

Леланд Стэнфорд 1893 онд нас барахад түүний үл хөдлөх хөрөнгийн эсрэг холбооны нэхэмжлэлийн улмаас Их сургуулийн оршин тогтнох байдал аюулд орж байсан ч Жэйн Стэнфорд санхүүгийн хямралын туршид их сургууль үйл ажиллагаагаа үргэлжлүүлэхийг шаардаж байжээ.

Номын сан[засварлах | кодоор засварлах]

2014 оны байдлаар Стэнфордын Их Сургуулийн Номын сан (SUL) 9.3 сая гаруй боть, 300,000 ховор буюу тусгай ном, 1.5 сая цахим ном, 2.5 сая аудиовизуал материал, 77,000 цуврал, 6 сая орчим цахим бичил хэлбэрийн фонд, номын цуглуулгатай бөгөөд бусад дижитал нөөцтэй ажээ.

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

 Commons: Стэнфорд Их Сургууль – Викимедиа дуу дүрсний сан

Стэнфордын Их Сургуулийн албан ёсны цахим хаяг