Убсанж Чин тайж
Убсанж Чин тайж (?-?) бол Батмөнх Даян хааны бага хатан Ойрадын Гүүши хатнаас төрсөн хөвгүүн юм. Гэрэтү тайжтай эх нэгтэй.
Нэрний асуудал
[засварлах | кодоор засварлах]Түүний нэрийг монгол сурвалж бичигт ихэнхдээ Чин тайж гэж бичсэн байдаг. XVII зууны эхэн үед бичигдсэн дараах монгол сурвалж бичигт Убсанж Чин тайжийг дараах байдлаар бичжээ.
- Үндэсний их шар туужид Чин тайж[1],
- Лу.Алтан товчид Чин тайж[2],
- Эрдэнийн товчид Убсанз тайж[3],
- Чакравардиа Алтан ханы туужид Увсанз[4] гэж бичжээ.
Үр хойчис
[засварлах | кодоор засварлах]Даян хааныг өөрийн хөвгүүдэд хураасан улсаа хуваан өгөхдөө Убсанж чин тайжид Хар Татаарыг өгсөн гэж Монголын бүхий л сурвалжид бичсэн байхад ганц Эрдэнийн товчид баруун гурван түмний Асуд[5], Юншээбүү[5] аймгийг өгсөн гэжээ. Чин тайж хоёр хөвгүүнтэй байсан. XVI-XVIII зууны Монголын бүхий л сурвалж бичигт Чин тайжийг Түнши тайж[1], Чинли тайж[1] гэх хоёр хөвгүүнтэй байсан гэсэн байхад ганц Эрдэнийн товчид Шар тайж, Ачу тайж[5] гэх хоёр хөвгүүнтэй байсан хэмээжээ. Саган сэцэн нь Чин тайжийг Арболдын өмч аймаг, хоёр хөвгүүнтэй нь андуурсан тохиолдол хэд хэд давтагдаж байгааг харж болно.