Фотовольтаик
Фотовольтаик гэдэг нэр томъёо нь гэрлийн энергийг шууд хувиргагчийг хэлэх ба ихэнхдээ нарны гэрлийг фото элементийн тусламжтайгаар цахилгаан энерги болгон хувиргана. 1958 оноос хойш сансрын тээвэрт хэрэглэсээр ирсэн. Орчин үед түүний хэрэглээ нь зөвхөн сансарт бус харин дэлхий дээр ихээр хэрэглэх болсон ба ихэвчлэн цахилгааны үүсгүүрээр ашиглахдаа ил задгай газар болон орон сууцны дээвэр, эсвэл зогсоолын төлбөрийн автомат, тооны машин зэрэгт суурилуулсан байдаг.
Фотовольтаик гэх үг нь грекийн "гэрэл" (φῶς, фос-гэрэл, харъяалахын тийн ялгалд: φωτός, фотос-гэрлийн) гэсэн үг болон цахилгаан хүчдэлийн нэгж вольтоос (Алессандро Вольтагийн нэр) уламжлан бий болсон нийлмэл үг юм. Фотовольтаик нь нарны эрчим хүчний нэгэн бүрдэл хэсэг нь юм.
2014 оны сүүлээр дэлхий даяар 177 ГВт чадалтай төхөөрөмжийг суурилуулсан нь жилдээ багцаагаар 200 ТВтцаг үйлдвэрлэж байгаа дэлхийн цахилгааны нийт хэрэгцээний 1% орчмыг хангаж байна гэсэн үг юм.
Фотовольтаик нь нэг хэсэг хамгийн үнэтэй сэргээгдэх эрчим хүчний цахилгаан үүсгүүрт тооцогдож байсан бол өнөөдөр түүнийг бүрдүүлэгч эд хэсгийг өртөгийг маш ихээр бууруулж чадсан байна.[1]
Фотовольтаикийн түүх
[засварлах | кодоор засварлах]Фотовольтаик нь гэрлийг шууд гүйдэл болгон хувиргах чадвартай тодорхой материал дээр суурилдаг. Фото цахилгаан эффектийг бүр 1839 онд францын физикч Александр Эдмонд Беккерель нээсэн байна. Энэ нь цааш судлагдан явсаар 1905 онд хэвлүүлсэн Альберт Эйнштейний бүтээл болох "Гэрлийн квантан онол"-оор ихэнх хэсгийг судалсан бөгөөд үүнийхээ төлөө тэрээр 1923 онд Физикийн Нобелийн шагналыг хүртжээ. 1954 онд анхны цахиурын фото элементийг гарган авсан 6 хүртэл хувийн ашигт үйлийн коэффициенттэй ажиллаж байв. Ингээд 1955 онд анх удаа хэрэглээнд утсан харилцуурын цахилгааны тэжээлийг өсгөx зорилгоор ашигласан байна. Фото зургийн техникт фотовольтаик нь ихээр ашиглагдах ба түүнийг гэрэлтүүлгийн хэмжигчээр ашиглана.
1950-иад оны сүүлээс эхлэн фото элементийг хиймэл дагуулын техникт ашиглах болжээ. 1958 оны гуравдугаар сарын 17-нд хөөргөсөн Вангаурд 1 хиймэл дагуул нь анхны нарны фото элементийн ажиллагаа бүхий хиймэл дагуул байсан ба түүнийг 1964 он хүртэл ашигласан байна. 1960-1970-аад онуудад сансрын техникт зориулсан фотвольтаик төхөөрөмжүүдийн судалгаа эрчимтэй хөгжиж байсан бол дэлхий дээр ашиглах ашиглалтын судалгаа тийм урагштай байсангүй.[2]
Ном, сурах бичиг
[засварлах | кодоор засварлах]- Clean Tech Nation: How the U.S. Can Lead in the New Global Economy (2012) by Ron Pernick and Clint Wilder
- Reinventing Fire: Bold Business Solutions for the New Energy Era (2011) by Amory Lovins
- How practical is solar power for PH home owners? by Rappler
- Arno Bergmann: VDE Schriftenreihe 138; "Photovoltaikanlagen" Normgerecht errichten, betreiben, herstellen und konstruieren Verlag: VDE, Berlin / Offenbach, 2011, ISBN 978-3-8007-3377-4
- Adolf Goetzberger, Bernhard Voß, Joachim Knobloch: Sonnenenergie: Photovoltaik – Physik und Technologie der Solarzelle. 2. Auflage, Teubner, Stuttgart 1997, ISBN 3-519-13214-1.
- Heinrich Häberlin: Photovoltaik – Strom aus Sonnenlicht für Verbundnetz und Inselanlagen. VDE, Berlin 2010, ISBN 978-3-8007-3205-0.
- Ingo Bert Hagemann: Gebäudeintegrierte Photovoltaik: Architektonische Integration der Photovoltaik in die Gebäudehülle. Müller, Köln 2002, ISBN 3-481-01776-6 (Zugleich Dissertation an der RWTH Aachen 2002).
Цахим холбоос
[засварлах | кодоор засварлах] |
Wiktionary: Фотовольтаик – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
Commons: Фотовольтаик – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны санЗүүлт, тайлбар
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ Christian Breyer et al, Profitable climate change mitigation: The case of greenhouse gas emission reduction benefits enabled by solar photovoltaic systems. In: Renewable and Sustainable Energy Reviews 49, (2015), 610–628, 611, doi:10.1016/j.rser.2015.04.061.
- ↑ Vgl. Konrad Mertens, Photovoltaik. Lehrbuch zu Grundlagen, Technologie und Praxis, München 2015, S. 35-40.