Халхын голын байлдааны ялалтын дурсгалын хөшөө

Халхын голын байлдааны ялалтын дурсгалын хөшөөг 1939 онд хамгийн ширүүн тулалдаан болсон Хамар даваанд Халх голын ялалтын 45 жилийн ойгоор 1984 онд босгожээ. Уг хөшөөний төслийг уран барималч Д.Амгалан, А.Н.Бурганов, архитекторч Д.Чойжилжав, Л.В.Мисожников нарын бүрэлдэхүүнтэй уран бүтээлчид зохиожээ. Хөшөөний өндөр нь 50 метр, гол баганын нүүрэн талд зэрэгцэн зогссон Монгол Зөвлөлтийн хоёр цэрэг, нөгөө талд нь Монгол үндэсний хувцастай Монгол эмэгтэйн дүрсийг урласан байдаг нь Монгол-Зөвлөлтийн найрамдал, цэрэг эрийн эх хүний ариун сэтгэлийг бэлгэддэг. Гол баганын хоёр талд байх зэс цутгамал тугны дүрс бүхий ханан дээр тус байлдаанд оролцсон морин болон явган цэрэг, танкчид, нисгэгчдийн дүр төрх, тэр үеийн байлдааны зэвсэг техникийг товойлгон дүрсэлж тухайн үеийн тулалдааны уур амьсгал, дүр төрхийг илэрхийлж, энэ эрх чөлөө ямар их үнээр олдсоныг илтгэн харуулдаг. Хөшөөг 54 метр урт, 33 метр өргөн дан аранжин зэсээр урлан хийжээ.

Уг хөшөө нь гэрэлт хөшөөний төрөл бөгөөд Монголд болон Азид байгаа хамгийн өндөр гэрэлт хөшөө юм. ЗХУ-д энэ хөшөөг хийн Монголд зөөвөрлөн авчирсан. Тухайн үед Зайсан толгойн хөшөөний оронд хийхээр төлөвлөж байсан ч Сайд нарын зөвлөлийн хуралд Цэдэнбал Филатова, "Дайн болж, ялсан газар нь уг хөшөө нь байвал зүгээр биш үү" (шууд орчуулга биш болно) гэж хэлснээр Халх Гол сум уруу шилжүүлсэн түүхтэй. Хөшөөг барих үед нисдэг тэрэг, танк зэргийг ашиглан босгож байсан түүхтэй гэлцдэг.