Firefox

Холбоос засах
Firefox
Firefox 71 with its menu as opened, running on Fedora Linux and GNOME Shell, showing the Mozilla Thunderbird official website
Хөгжүүлэгч
Анхны хувилбар9 сарын 23, 2002; 21 жилийн өмнө (2002-09-23)[1]
Бичигдсэн хэлC++, JavaScript, CSS, HTML, C, Rust[2]
Үйлдлийн систем
Хэмжээ
  • Linux, IA-32: 65.3 MB[10]
  • Linux, x64: 63.2 MB[11]
  • macOS: 66.1 MB[12]
  • Windows, IA-32: 47.3 MB[13]
  • Windows, x64: 48.7 MB[14]
Хэл90 хэлээр[15]
ТөрөлWeb browser
ЛицензMPL 2.0[16][17]
Вэб хуудасwww.mozilla.org/firefox/
СтандартHTML5, CSS3

Mozilla Firefox буюу Firefox нь Mozilla Foundation болон түүний охин компани болох Mozilla корпорацийн боловсруулсан үнэгүй, нээлттэй эхийн [18] вэб хөтөч юм. Firefox нь вэб хуудсуудыг рендер хийхдээ Gecko layout engine ашигладаг бөгөөд энэ нь одоогийн гарсан вэб стандартыг хэрэгжүүлдэг. [19] 2017 онд Firefox нь Quantum гэх код нэрийн дор параллелизм ба илүү мэдрэмжтэй хэрэглэгчийн интерфэйсийг бий болгохын тулд шинэ технологи нэвтрүүлж эхэлсэн. [20] Firefox нь албан ёсоор Windows 7 буюу түүнээс дээш хувилбар, macOS болон Linux дээр ашиглах боломжтой. Түүний албан бус портууд нь FreeBSD, OpenBSD, NetBSD, illumos, болон Solaris Unix зэрэг Unix болон Unix-тэй төст үйлдлийн системүүдэд ашиглах боломжтой. Мөн түүнчлэн Android болон iOS дээр ашиглаж болно; iOS хувилбар нь бусад бүх iOS вэб хөтчүүдтэй адил платформын хязгаарлалтаас болж Gecko-ийн оронд WebKit layout engine-г ашигладаг.

2002 онд "Финикс" гэх код нэрээр Mozilla бүлгийн гишүүд Mozilla Application Suite багцын оронд бие даасан хөтөчтэй байхын тулд бүтээгдсэн. Бета туршилтын үед Firefox нь тестерүүдийнхээ дунд нэр хүндтэй болж, Microsoft- ийн тэр үед ноёрхож байсан Internet Explorer 6 -тай харьцуулахад хурд, аюулгүй байдал, add-ons-роо илүү байсан. Firefox нь анх 2004 оны 11-р сарын 9-нд гарсан бөгөөд [21] есөн сарын дотор 60 сая удаа татан авч Internet Explorer- ийн ноёрхлын эсрэг зогссон юм. [22] Нөгөөтэйгүүр Firefox бол Netscape Navigator-ийн залгамжлагч юм, учир нь Netscape нь AOL-ийн эзэмшилд орохоос өмнө Mozilla бүлгэмийг 1998 онд үүсгэн байгуулсан юм. [23]

Firefox-ийн хэрэглээ 2009 оны эцэст 32.21% -ийн оргилд хүрч, [24] 3.5- [24] хувилбар Internet Explorer 7-ийг гүйцэж түрүүлсэн боловч Internet Explorer-ийн бүх хувилбаруудыг давж гараагүй. [25] [26] Удалгүй хэрэглээ нь Google Chrome- той харьцуулбал багассан байна. 2020 оны нэгдүгээр сард StatCounter-н мэдээлснээр Firefox хэрэглээний эзлэх хувь нь 9,87% "десктоп" хөтөч хэлбэрээр, түүний эсрэг Google Chrome 68,78% (Firefox эзлэх хувь харьцангуй өндөр зарим улс оронд 75% -иас дээш хувь тархсан байна); [27] бүх платформууд дээр эзлэх хувь 4.7% -аас бага байна (нийт хэрэглээгээр эхний гуравт). [28] Mozilla-ийн мэдээлснээр 2014 оны 12-р сард дэлхий даяар Firefox-ийг хагас тэрбум хэрэглэгч хэрэглэж байжээ. Ихэнх улс орон Google Chrome- ийг үндсэн вэб хөтөчөөрөө эзэмшдэг боловч Firefox нь Куба, Эритрейд 50% -тай десктоп хэрэглээтэй хэвээр байна. Firefox нь Арменид 40%, Герман, Австри, Польш, Люксембург, Иран, Мьянмар, Зүүн Тимор, Буркина Фасо, Мадагаскар, Камерун, Этиоп, Мали, Того, Уганда улсад 20 гаруй хувийг ашигладаг хэвээр байна. [29]

Түүх[засварлах | кодоор засварлах]

Энэхүү төсөл нь Mozilla төслийн туршилтын салбар болох Дэйв Хаят, Жо Хьюитт, Блэйк Росс нараас эхэлсэн юм.

Стандарт[засварлах | кодоор засварлах]

Firefox 17 дээр хийсэн Acid3 тестийн үр дүн

Firefox нь HTML4 (бараг бүрэн HTML5 ), XML, XHTML, MathML, SVG 2 (хэсэгчилсэн), [30] [31] CSS (өргөтгөлтэй), [32] ECMAScript ( JavaScript ), DOM, XSLT, вэбийн олон стандартуудыг, XPath, болон APNG (Хөдөлгөөнт PNG ) зурагнууд альфа тунгалаг зураг зэргийг хэрэгжүүлдэг. [33] Firefox нь WHATWG-ийн үүсгэсэн стандарт саналуудыг, тухайлбал хэрэглэгч талт хадгалалт, [34] [35], зурагны элемент гэх мэтийг хэрэгжүүлдэг. [36] Эдгээр стандартыг Gecko layout engine, SpiderMonkey JavaScript engine-ээр дамжуулан хэрэгжүүлдэг. Firefox 4 нь HTML5 болон CSS3-ийг дэмжсэн хамгийн том хувилбар юм.

Firefox нь 3.0 хувилбараас хойш Acid2 стандартын нийцлийн тестийг давсан. [37]

[ <span title="The material near this tag possibly uses too vague attribution or weasel words. (April 2017)">аль?</span>

Нутагшуулалт[засварлах | кодоор засварлах]

Firefox нь өргөн нутагшсан вэб хөтөч. 2004 оны арваннэгдүгээр сард анх удаа албан ёсны хувилбар нь 24 өөр хэл дээр, 28 боломжит хэлтэй байсан, түүний дотор Их Британийн Англи, АНУ-ын англи хэл, Европын Испани, Аргентин Испани болон Хятад дахь Хятадын уламжлалт тэмдэгт болон хялбаржуулсан Хятад . [38] Гуравдугаар сарын байдлаар, одоогоор дэмжигдсэн 74.0 ба 68.6.0esr хувилбар 89 орон (79 хэл) дээр ашиглах боломжтой байна. [15]

Цомог[засварлах | кодоор засварлах]

  • Firefox   68 Windows 10 дээр ажиллаж байна
    Firefox   68 Windows 10 дээр ажиллаж байна
  • MacOS High Sierra дээр Firefox 57
    MacOS High Sierra дээр Firefox 57
  • Arch Linux дээр Firefox Developer Edition 70.0b3
    Arch Linux дээр Firefox Developer Edition 70.0b3
  • Firefox нь Android дээр 62-д зориулсан
    Firefox нь Android дээр 62-д зориулсан
  • Firefox OS дээрх Firefox
    Firefox OS дээрх Firefox
  • MeeGo OS дээрх Firefox
    MeeGo OS дээрх Firefox
  • Logo history
  • Firefox гэж нэрлэхээс өмнө "Финикс" ба "Firebird" лого
    Firefox гэж нэрлэхээс өмнө "Финикс" ба "Firebird" лого
  • Firefox 1.0-аас 2.0-ыг 2004-2005 онуудад
    Firefox 1.0-аас 2.0-ыг 2004-2005 онуудад
  • Firefox 3.5–22, -аас 2009 оны 6-р сарын 30-ны өдөр 2013 оны 6-р сарын 25
    Firefox 3.5–22, -аас 2009 оны 6-р сарын 30-ны өдөр 2013 оны 6-р сарын 25
  • Firefox 23–56, 2013 оны 8-р сарын 6-аас 2017 оны 9-р сарын 28-ны хооронд.
    Firefox 23–56, 2013 оны 8-р сарын 6-аас 2017 оны 9-р сарын 28-ны хооронд.
  • Firefox 57–69, 2017 оны 11-р сарын 14-ээс 2019 оны 9-р сарын 3-ны хооронд
    Firefox 57–69, 2017 оны 11-р сарын 14-ээс 2019 оны 9-р сарын 3-ны хооронд
  • Firefox 70 ба түүнээс хойшхи хувилбарууд, 2019 оны 10-р сарын 22-ны өдрөөс хойш
    Firefox 70 ба түүнээс хойшхи хувилбарууд, 2019 оны 10-р сарын 22-ны өдрөөс хойш
  • Other logos, used for developer/aurora versions
  • Альфа хувилбарыг гаргахад ашигладаг 2011 оны Аврора лого
    Альфа хувилбарыг гаргахад ашигладаг 2011 оны Аврора лого
  • 2013 оны Аврора лого
    2013 оны Аврора лого
  • 2015 оны хөгжүүлэгч хувилбарын лого
    2015 оны хөгжүүлэгч хувилбарын лого
  • 2017 оны хөгжүүлэлтийн хувилбарын лого
    2017 оны хөгжүүлэлтийн хувилбарын лого
  • 2019 оны Хөгжүүлэгчийн хэвлэлийн лого
    2019 оны Хөгжүүлэгчийн хэвлэлийн лого
  • Other logos
  • Цэнхэр бөмбөрцөг урлагийн бүтээл, эх кодоор тараагддаг бөгөөд барааны тэмдэг хэлбэрээр тодорхой хамгаалагдаагүй болно.
    Цэнхэр бөмбөрцөг урлагийн бүтээл, эх кодоор тараагддаг бөгөөд барааны тэмдэг хэлбэрээр тодорхой хамгаалагдаагүй болно.

Зах зээлийн сонголт[засварлах | кодоор засварлах]

StatCounter-ийн дагуу вэб хөтөчийн хэрэглээний хувь
Desktop/laptop browser statistics
Google Chrome
  
 69.35%
Mozilla Firefox
  
 9.54%
Safari
  
 8.51%
Microsoft Edge
  
 4.64%
Internet Explorer
  
 3.47%
Opera
  
 2.36%
Desktop web browser market share according to StatCounter for Feb 2020[39]

Ашигласан материал[засварлах | кодоор засварлах]

  1. ↑ Gilbertson, Scott (September 24, 2012). "Happy Birthday, Firefox: The Little Web Browser That Could Turns 10". Wired. Archived from the original on August 5, 2017. Retrieved September 20, 2019.
  2. ↑ Yegulalp, Serdar (February 3, 2017). "Mozilla binds Firefox's fate to the Rust language". InfoWorld. Archived from the original on August 19, 2017. Retrieved August 19, 2017.
  3. ↑ "FreeBSD ports". Archived from the original on March 23, 2019. Retrieved March 24, 2018.
  4. ↑ "OpenBSD ports". Archived from the original on January 20, 2019. Retrieved March 24, 2018.
  5. ↑ "NetBSD pkgsrc". Archived from the original on November 1, 2018. Retrieved October 31, 2018.
  6. ↑ "OpenIndiana Wiki". Archived from the original on November 1, 2018. Retrieved October 31, 2018.
  7. ↑ "Joyent's pkgsrc for Illumos". Archived from the original on October 30, 2018. Retrieved October 31, 2018.
  8. ↑ "Open Source software in Solaris, Github". Archived from the original on December 31, 2018. Retrieved October 31, 2018.
  9. ↑ "Firefox ESR builds for Solaris". Archived from the original on November 1, 2018. Retrieved October 31, 2018.
  10. ↑ "Latest Firefox Linux installer". Mozilla. Retrieved February 20, 2020.
  11. ↑ "Latest Firefox Linux 64-bit installer". Mozilla. Retrieved February 20, 2020.
  12. ↑ "Latest Firefox OS X installer". Mozilla. Retrieved February 20, 2020.
  13. ↑ "Latest Firefox Windows installer". Mozilla. Retrieved February 20, 2020.
  14. ↑ "Latest Firefox Windows 64-bit installer". Mozilla. Retrieved February 20, 2020.
  15. ↑ 15.0 15.1 "Mozilla Firefox release files". Retrieved October 22, 2019.
  16. ↑ "Mozilla". Archived from the original on October 21, 2014. Retrieved October 20, 2014.
  17. ↑ Mozilla Licensing Policies, mozilla.org, archived from the original on April 2, 2013, retrieved January 5, 2012
  18. ↑ "Debian and Mozilla – a study in trademarks". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  19. ↑ "Gecko Layout Engine". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  20. ↑ "Introducing the New Firefox: Firefox Quantum". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  21. ↑ "Firefox browser takes on Microsoft".
  22. ↑ Weber. "The assault on software giant Microsoft".
  23. ↑ Jay. "Curtains for Netscape – Tech Bytes". Retrieved June 26, 2015.
  24. ↑ 24.0 24.1 "StatCounter Global Stats – Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  25. ↑ "StatCounter Global Stats - Browser, OS, Search Engine including Mobile Usage Share". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  26. ↑ "StatCounter global stats – Top 12 browser versions". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  27. ↑ "Desktop Browser Market Share Worldwide". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  28. ↑ "Browser Market Share Worldwide". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  29. ↑ "At a Glance". {{cite web}}: Missing or empty |url= (help)
  30. ↑ "SVG 2 support in Mozilla". MDN Web Docs. Archived from the original on September 20, 2016. Retrieved July 13, 2016.
  31. ↑ "SVG in Firefox". Archived from the original on August 29, 2008. Retrieved September 30, 2007.
  32. ↑ "CSS Reference: Mozilla Extensions – MDC". Developer.mozilla.org. April 24, 2011. Archived from the original on August 24, 2011. Retrieved August 17, 2011.
  33. ↑ Mozilla Developer Center contributors (January 21, 2007). "Which open standards is the Gecko development project working to support, and to what extent does it support them?". Gecko FAQ. Mozilla Developer Network. Archived from the original on September 13, 2008. Retrieved January 24, 2007. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  34. ↑ "WHATWG specification – Web Applications 1.0 – Working Draft. Client-side session and persistent storage". Web Hypertext Application Technology Working Group. February 7, 2007. Archived from the original on April 21, 2013. Retrieved February 7, 2007.
  35. ↑ Mozilla Developer Center contributors (September 30, 2007). "DOM:Storage". Mozilla Developer Network. Archived from the original on September 1, 2008. Retrieved February 7, 2007. {{cite web}}: |last= has generic name (help)
  36. ↑ Dumbill, Edd (December 6, 2005). "The future of HTML, Part 1: WHATWG". IBM. Archived from the original on October 11, 2007. Retrieved January 24, 2007.
  37. ↑ Fulton, Scott M. (December 20, 2007). "Latest Firefox beta passes Acid2 test, IE8 claims to pass also". BetaNews. Retrieved December 21, 2007.
  38. ↑ "Index of /pub/firefox/releases/1.0/win32/". Retrieved August 22, 2011.
  39. ↑ "Desktop Browser Market Share Worldwide". StatCounter Global Stats (in англи). Archived from the original on October 11, 2017. Retrieved 18 Feb 2020.
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Firefox&oldid=672220"-с авсан