Марийнский театр
Улсын эрдмийн Мариинскийн театр (1935-1992 онд - Ленинградын Лениний одон, Октябрийн хувьсгалын одонтой С.Кировын нэрэмжит Дуурь, балетын эрдмийн театр, ихэвчлэн Кировын театр, энгийн хэлээр - Мариинский гэж товчилдог) - ОХУ-ын Санкт-Петербург хот дахь Дуурь, балетын театр, Орос болон дэлхийд тэргүүлэгч хөгжмийн театруудын нэг.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]Тус театр нь 1783 онд Их хатан хаан Екатеринагийн зарлигаар байгуулагдсан Большой театрын түүхээс улбаатай бөгөөд хожим нь Санкт-Петербургийн консерватори болгон сэргээн засварласан барилгад байрлаж байжээ. Оросын Эзэн хааны театруудын нэг байсан юм.
1783 оны 7-р сарын 12-нд "Үзлэг, хөгжмийг удирдах" театрын хороог батлах тухай Хааны тогтоол гарчээ. 10-р сарын 5-нд театрын түүх тэр цагаас эхэлдэг Карусель талбай дээрх "Большой каменный театр"-ын нээлт болсон. Хожим нь Карусель талбай нэрийг өөрчилж "Театрын талбай" болсон байна.
1859 онд Большой театрын эсрэг талд байрлах Циркийн театр гал түмэрт автаж шатсаны дараа энэ газар Эзэн хааны театруудад зориулсан шинэ театрын барилга баригджээ. Театрыг II Александрын гэргий, хатан хаан Мария Александровнагийн нэрэмжит Мариинский гэж нэрлэжээ. Шинэ барилгад анхны театрын тоглолт 1860 оны 10-р сарын 2-нд Михаил Глинкагийн "Хаанд зориулсан амьдрал" (орос. Жизнь за царя) дуурь тоглож, найрал хөгжмийг Константин Лядов удирдаж байжээ.
1883-1886 онд уг барилгыг Николай Бенуагийн удирдлаган дор архитектор Виктор Шрётер сэргээн босгосон байна. Сэргээн босгосны дараа 1886 онд балетын үзүүлбэрүүд энэ байранд нүүж орсон бөгөөд тэр хүртэл Большой Каменный театрын тайзнаа тоглогдсоор байв. Большой театрын барилгыг өөрөө Оросын хөгжмийн нийгэмлэгт шилжүүлэн өгч, дараа нь 1896 онд архитектор Владимир Никола консерватори болгон сэргээн засварлаж байжээ.
1917 оны 11-р сарын 9-нд Улаан хувьсгал гарсаны дараа Зөвлөлт Оросын Боловсролын Комиссариатын харьяанд шилжиж, 1920 онд эрдмийн театр болж, тэр цагаас хойш “Улсын Дуурь бүжгийн эрдмийн театр” болжээ (орос хэлээр -Государственный академический театр оперы и балета. товч. ГАТОБ). 1935 онд Бүх Холбооны Коммунист Намын (Большевикуудын) Ленинград мужийн хорооны нэгдүгээр нарийн бичгийн дарга Сергей Кировыг алагдсаны дараа ЗХУ-ын бусад олон байгууллага, аж ахуйн нэгж, суурин болон бусад объектуудын нэгэн адил театрыг удалгүй түүний нэрэмжит болгосон байна.
1950-70-аад онд тус театр Фарид Ярулины “Шурале”, Арам Хачатурянын “Спартак”, Борис Тищенкогийн “Арван хоёр”, бүжиг дэглээч Леонид Якобсоны “Чулуун цэцэг”, Сергей Прокофьевын “Хайрын домог”, Ариф Меликовын “Хайрын домог” зэрэг алдартай балетуудыг Юрий Григорович бүжиг дэглээчээр ажиллаж байжээ. Дмитрий Шостаковичийн "Ленинградын симфони", Игорь Бельскийн бүжиг дэглээч, шинэ балетыг бүтээхтэй зэрэгцэн балетын сонгодог бүтээлүүд театрын урын санд хадгалагдан үлджээ. Дуурийн урын санд Пётр Чайковский, Николай Римский-Корсаков, Модест Мусоргский, Жузеппе Верди, Жорж Бизе нарын хамт Сергей Прокофьев, Иван Дзержинский, Юрий Шапорин, Тихон Хренников нарын дуурь гарч ирсэн юм.
1976 онд театрыг удирдаж байсан Юрий Темиркановын тоглосон А.Пушкины зохиол "Евгений Онегин", "Гилбэрийн хатан" -аар П.И.Чайковскийн бичсэн дуурь юм. Эдгээр бүтээлүүд нт тус театрын репертуарт өнөөг хүртэл хадгалагдан үлдсэн байна.
1988 онд Евгений Мравинский нас барж, Юрий Темирканов Филармониос явсны дараа Валерий Гергиев Кировын театрын уран сайхны удирдагч, ерөнхий удирдаач болжээ.
ЗХУ задран унасны дараа 1992 оны 1-р сарын 16-нд театрыг хуучин "Марийнский театр" нэрээ буцааж сэргээн авчээ.
Театрын уран бүтээлчид
[засварлах | кодоор засварлах]200 гаруй жилийн түүхэндээ Мариинскийн театр дэлхийд олон агуу уран бүтээлчдийг бэлэглэсэн: Оросын нэрт басс, Оросын дуурийн сургуулийг үндэслэгч Осип Петров болон Федор Шаляпин, Иван Ершов, Медеа, Николай Фигнер, София Преображенская зэрэг агуу дуучид ур чадвараа дээшлүүлж, алдар хүндийн оргилд хүрсэн. Тайзан дээр балетын бүжигчид гялалзаж байв: Матильда Ксесинская, Анна Павлова, Вацлав Нижинский, Галина Уланова, Рудольф Нуреев, Михаил Барышников болон Жорж Баланчин урлагт хөл тавьжээ. Театр нь Константин Коровин, Александр Головин, Александр Бенуа, Саймон Вирсаладзе, Федор Федоровский зэрэг гайхалтай гоёл чимэглэлийн зураачдын авъяас чадварын цэцэглэлтийн гэрч болж байсан юм.
Театрын албан ёсны цахим хуудас: https://www.mariinsky.ru/