Jump to content

Франц-Пруссийн дайн

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
(Герман-Францын дайн-с чиглүүлэгдэв)
Франц-Пруссийн дайн
Пьер-Жорж Жанниогийн бүтээл La ligne de feu (1886), Марс-ла-Турын тулалдааныг дүрсэлжээ.
Пьер-Жорж Жанниогийн бүтээл La ligne de feu (1886), Марс-ла-Турын тулалдааныг дүрсэлжээ.
Огноо 1870 оны 7 сарын 19 1871 оны 5 сарын 10 хүртэл
Байрлал Франц ба Пруссийн Райн
Үр дүн Германы ялалт. Дайны үеэр өмнөдийн дөрвөн герман улс Умард Германы Холбооны Улсад (Хаант Улс) нэгдсэн ба
Хоёрдугаар Хаант Улс мөхөж Францын Бүгд Найрамдах Улс бий болов.
Нутаг дэвсгэрийн өөрчлөлт Франц Эльзасын ихэнх нутаг ба Лотарингийн хэсгийг алдсан
Зөрчилдөгч талууд

 Хойд Германы Холбоо
 Бавари
 Вюртемберг
 Баден
 Хессен
 Германы эзэнт гүрэн (1871 оны 1 сарын 1-с хойш)

 Франц
Францын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах УлсФранцын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах Улс Францын Бүгд Найрамдах Улс (1870 оны 9 сарын 4-с хойш)

Удирдагч

 Хойд Германы Холбоо Вилхелм I
 Хойд Германы Холбоо Хэлмүт фон Молтке
 Хойд Германы Холбоо Эдвин фон Мантойфел
 Хойд Германы Холбоо Карл Фрийдрих фон Штайнмец
 Хойд Германы Холбоо Фрийдрих Карл
 Хойд Германы Холбоо Титэмт ханхүү Фрийдрих Вилхелм

 Франц Наполеон III
 Франц Эдмон Лебёв
 Франц Франсуа Ашил Базен
 Франц Патрис де Мак-Махон
 Франц Луй Жулье Трошу
Францын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах УлсФранцын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах Улс Леон Гамбетта
Францын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах УлсФранцын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах Улс Луи Фэдерб
Францын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах УлсФранцын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах Улс Шарль Дени Бурбаки
Францын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах УлсФранцын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах Улс Луи д’Орел де Паладин

Цэргийн хүч
519.000[1] цэрэг дайн эхлэхэд (нийт: 1.400.000 цэрэг) 336.000[2] цэрэг дайны эхэнд (нийт: 1.600.000 цэрэг)
Хохирол

44.781 алагдсан
89.732 шархадсан[3]

138.871 алагдсан[4]
143.000 шархадсан
474.414 олзлогдсон[5]

Франц-Пруссийн дайн буюу Франц-Германы дайн (Францад 1870 оны дайн гэдэг[6]) (герм. Deutsch-Französischer Krieg; франц. Guerre franco-allemande: 1870 оны 7-р сарын 19 — 1871 оны 5-р сарын 10) нь III Наполеоны Франц болон Пруссийн хооронд болсон дайн юм. Прусс улс бүрэлдэхүүнд нь багтдаг Хойд Германы Холбооноос гадна Баден, Вюрттемберг, Бавари зэрэг өмнөд Германы улсууд Пруссын талд байжээ. Прусс болон Германы ялалт нь Герман улс нэгтгэж , Пруссийн I Вилхелмийн захиргаанд оруулжээ. Нөгөө талаар III Наполеоны хаанчлал, Францын Хоёрдугаар Эзэнт Гүрэнд төгсгөл авчирч, Францын Гуравдугаар Бүгд Найрамдах Улс байгуулагдсан юм. Пруссийн эзлээд байсан Эльзас, Лотарингийг дайн дуусгах гэрээ ёсоор Германд нэгтгэсэн нь Дэлхийн нэгдүгээр дайн дуустал Германд харьяалагдаж байв.

  1. Der Deutsch-Französische Krieg 1870/71. Lemo des Deutschen Historischen Museums, Berlin 2014.
  2. Der Deutsch-Französische Krieg 1870/71. Lemo des Deutschen Historischen Museums, Berlin 2014.
  3. Michael Clodfelter: Warfare and armed conflicts: a statistical reference to casualty and other figures, 1500–2000. Mc Farland, Jefferson NC, 2002, ISBN 0-7864-1204-6, S. 210.
  4. Frédérick Nolte: L'Europe militaire et diplomatique au dix-neuvième siècle, 1815–1884. E. Plon, Nourrit et ce., 1884, S. 527 (französisch).
  5. Nolte: L’Europe militaire et diplomatique. 1884, S. 526–527.
  6. Taithe, Bertrand (2001). Citizenship and Wars: France in Turmoil 1056-1871. Routledge.