Лев Толстой

Лев Толстой (1887)

Гүн Лев Николаевич Толстой (1828 оны 8-р сарын 28-нд төрсөн-1910 оны 11-р сарын 7-нд нас барсан) нь Дайн ба энх болон Анна Каренина гэсэн романуудыг бичсэн Оросын нэрт зохиолч гүн ухаантан. Дэлхийн тэргүүний роман зохиолчдын нэг гэж үздэг.

Үзэл бодлоосоо болж Оросын үнэн алдартны сүмээс хөөгдсөн. Оросын Эзэн хааны ШУА-ийн жинхэнэ гишүүн (1873). Тэрээр утга зохиолын салбарт Нобелийн шагналд нэр дэвшиж (1902, 1903, 1904, 1905) байсан бөгөөд дахин нэр дэвшихээс татгалзаж байжээ. Дэлхийн уран зохиолын сонгодог зохиолч гэж үздэг.

Намтар[засварлах | кодоор засварлах]

Лев Толстой 1828 оны 8-р сарын 28-нд эхийнхээ өв залгамжилж авсан Оросын Тула мужийн Ясная Поляна дахь эдлэн газарт Толстойн гэр бүлд 4 дэх хүүхэд болж төржээ. Эх нь 1830 онд охиноо төрүүлээд зургаан сарын дараа буюу Лео гурван нас ч хүрээгүй байхад төрөлтийн хүндрэлээс нас баржээ.

Холын хамаатан Т.А.Эргольская-д өнчин хүүхдүүдийг хүмүүжүүлэх үүрэг ноогдсон байна. 1837 онд ууган хүү их сургуульд элсэхэд бэлтгэх шаардлагатай болсон тул гэр бүл нь Москва руу нүүж, алдарт Плющиха гудамжинд суурьшжээ. Удалгүй түүний эцэг Николай Ильич гэнэт нас барж, гэр бүлийн хэргийг (гэр бүлийн өмчтэй холбоотой зарим нэхэмжлэлийг оруулаад) цэгцлээгүй үлдээж, гурван бага хүүхэд нь Ергольская болон түүний аавын авга эгч, хүүхдүүдийн асран хүмүүжүүлэгч болсон Гүнж А.И.Остен-Сакен нарын хяналтан дор амьдархаар болж Ясная Полянад эргэн ирж суурьшжээ.

Лев Толстой 1840 он хүртэл эндээ үлдэж, А.И.Остен-Сакен нас барахад хүүхдүүд шинэ асран хамгаалагч болох эцгийн эгч П.И.Юшковагийн руу буюу Казань руу нүүжээ.

Ах Николай, Дмитрий, Сергей нарыг дагаж Лев Казаний Эзэн хааны Их сургуульд (тухайн үеийн хамгийн алдартай) элсэхээр шийджээ. 1844 оны 10-р сарын 3-нд Лев Толстой тус Их суруулийн Дорно дахины (Араб-Турк) уран зохиолын ангид сургалтаа хувиараа төлбөр төлдөг оюутан болжээ. Их сургуульд ороод Монтескье, Руссо нарыг уншиж их сэтгэгдэлтэй үлджээ.

Толстой Казанийн эмнэлэгт хэвтэж байхдаа буюу 1847 оны 3-р сарын 17-ноос эхлэн Бенжамин Франклиныг дуурайн, өдрийн тэмдэглэл хөтөлж, өөрийгөө боловсруулах зорилго, зорилтуудыг тавьж гарсан амжилт, алдаа дутагдлыг тэмдэглэж, түүнд дүн шинжилгээ хийж дутагдал, бодол санаа, тэдний үйл ажиллагааны сэдэл зэргийг тэмдэглэж байжээ. Тэрээр амьдралынхаа туршид энэ өдрийн тэмдэглэл хөтөлдөг байжээ.

Эмчилгээ дууссаны дараа 1847 оны хавар Толстой их сургуульд сургуулиа орхиж, өөрийн өвлөн авсан Ясная Поляна руу явж тариачидтай "буруугаа цайлгаж, гэмшиж" шинэ харилцаа тогтоохыг оролдсон байна.

1848 оны 10-р сарын дундуур Толстой Москва руу явж, олон төрөл төрөгсөд, найз нөхдийнхөө амьдардаг Арбатын гудамж орчим амьдарчээ. Москвад тэрээр шалгалтанд бэлдэж эхлэх гэж байсан ч хичээл эхлээгүй байна. Үүний оронд тэрээр амьдралын огт өөр тал руу татагдсан - дээдсийн амьдрал руу оржээ. Нийгмийн дээд давхрагын амьдралыг үзэх хүсэл тэмүүллийнхээ хажуугаар 1848-1849 оны өвөл Москвад Лев Николаевич анх хөзрийн тоглоомонд оржээ. Гэвч тэрээр маш бодлогогүй тоглож, нүүдлээ тэр бүр боддоггүй байсан тул хожигдох нь олонтаа байсан.

Дараа нь тэрээр Москвад дахин ирж байсан бөгөөд ихэнхдээ мөрийтэй тоглоом тоглож, санхүүгийн хүнд байдалд орж байжээ. Амьдралынхаа энэ хугацаанд Толстой хөгжимд маш их сонирхолтой байсан (тэр өөрөө төгөлдөр хуур сайн тоглодог байсан бөгөөд бусад хүмүүсийн тоглолтыг маш их үнэлдэг байсан). Хөгжимд дурлах нь түүнийг хожим "Крейцерын сонат" бичихэд хүргэсэн.

Толстойн хөгжмийн зохиолч Бах, Гендель, Шопен нарт дуртай байв. Толстойн 1848 онд Санкт-Петербургт хийсэн аяллын үеэр бүжгийн ангийн авьяаслаг, гэхдээ төөрөгдөлд автсан герман хөгжимчинтэй уулзсан нь түүний хөгжимд дурлах сэтгэлийг хөгжүүлэхэд нөлөөлсөн. 1849 онд Лев Николаевич хөгжимчин Рудольфыг Ясная Поляна хотод суурьшуулж, түүнтэй дөрвөн гараараа төгөлдөр хуур тоглодог байжээ. Тэр үед хөгжимд хөтлөгдөн тэрээр Шуман, Шопен, Моцарт, Мендельсон нарын бүтээлүүдийг өдөрт хэдэн цаг тоглодог байв.

1850-1851 оны өвөл “Хүүхэд нас” зохиолоо бичиж эхэлсэн. 1851 оны 3-р сард тэрээр "Өчигдрийн түүх"-ээ бичжээ.

Современник сэтгүүлд уран зохиолын эхлэл амжилттай болж, Лев Николаевич өөрийгөө бүхэлд нь уран зохиолд зориулахаар шийджээ. Удалгүй тэрээр Крымын дайн, Севастополийн хамгаалалтад зориулсан "Севастополийн үлгэр" цуврал гарч ирэв. Санкт-Петербургт буцаж ирээд Толстой "Современник" утга зохиолын дугуйланд элсэж, түүнийг чин сэтгэлээсээ биширсэн. Гэсэн хэдий ч зохиолч нийслэлийн хөл хөдөлгөөнөөс хурдан залхаж, Европ руу аялалд гарсан. Ясная Поляна руу буцаж ирээд тэрээр тариачны хүүхдүүдэд зориулсан сургуулийг тохижуулах ажлыг эхлүүлэв. Тэрээр "Цагаан толгой"-гоос гадна бяцхан хүүхдүүдэд зориулсан олон зуун сайхан, сургамжтай үлгэрүүдийг бичсэн.

Толстойн хамгийн чухал бүтээл бол "Анна Каренина"(1873—1876) , "Дайн ба энх"(1863-1869) романууд байсан бөгөөд тэдгээрийн агуулгыг бараг хүн бүр мэддэг. Эдгээр нь зохиолч дүрүүдийн дотоод ертөнцийг нарийн нээгээд зогсохгүй нийгмийн хамгийн чухал тулгамдсан асуудлыг тусгасан сэтгэлзүйн гүн гүнзгий бүтээлүүд юм.

София Андреевна Берстэй гэрэлжээ.

Тэрээр Христийн шүтлэгтэй ба хүч хэрэглэхийн эсрэг байдаг байсан. Түүний "Бурхны хаанчлал таны дотор бий" гэсэн бүтээлийн хүмүүст үзүүлсэн нөлөөг Махатма Ганди болон Мартин Лютер Кингтэй зүйрлэж болно.


Лев Николаевич Толстой 1910 оны 11-р сарын 7-нд (20) 83 насандаа таалал төгсөв. Үхлийн шалтгаан нь энгийн ханиад байсан бөгөөд энэ нь хүнд хэлбэрийн уушигны хатгалгаа үүсгэсэн байв. Зохиолчийг өөрийн гэрээсэлсэн ёсоор ойн жалгын ирмэг дээр Ясная Полянад оршуулжээ.

1910 оны 11-р сарын 9-нд Лев Толстойн оршуулганд хэдэн мянган хүн Ясная Поляна хотод цугларав. Цугласан хүмүүсийн дунд зохиолчийн найз нөхөд, уран бүтээлийг нь биширдэг хүмүүс, нутгийн тариачид, Москвагийн оюутнууд, мөн эрх баригчдын Ясная Поляна руу илгээсэн төрийн байгууллагуудын төлөөлөгчид, орон нутгийн цагдаа нар Толстойтой салах ёс гүйцэтгэх ёслолыг эсэргүүцэх үйл ажиллагаа дагалдаж магадгүй гэж эмээж байв. Цугласан хүмүүс Засгийн газрын мэдэгдэл, магадгүй жагсаал болж хувирч магад гэж эмээж байжээ. Толстойн өөрийнх нь хүссэнээр Ортодокс буюу Үнэн алдартны шашны зан үйлгүй (санваартнууд, залбиралгүйгээр, лаа, дүрс тэмдэггүйгээр) явагдах ёстой байсан ​​анхны олон нийтийн оршуулга байв.

Гэр бүл[засварлах | кодоор засварлах]

2018 оны байдлаар дэлхийн 25 оронд Лев Толстойн 350 гаруй шууд удмын хүмүүс амьдарч байна. Тэдний ихэнх нь их зохиолчийн хүү 10 хүүхэдтэй Лев Львович Толстойн үр удам юм. 2000 оноос хойш Ясная Поляна хотод зохиолчийн хойч үеийнхний уулзалт хоёр жил тутамд нэг удаа болдог уламжлалтай.


Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

 Commons: Лев Николаевич Толстой – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан