Норберт Винер
Норберт Винер (англи. Norbert Wiener; 1894 оны 11-р сарын 26-нд АНУ-ын Миссури мужийн Колумбиа хотод төрсөн—1964 оны 3-р сарын 18-нд Шведийн Стокхольмд нас барсан) — америкийн математикч компьютер судлаач, философич. Тэрээр кибернетик болон хиймэл оюун ухааны үндсийг тавьсан хүний нэг.
Намтар
[засварлах | кодоор засварлах]Норберт Винер Литва, Германаас ирсэн еврей цагаач Лео Винер, Берта Кан нарын ууган хүүхэд болон АНУ-ын Миссури мужийн Коламбиа хотод төржээ. Винер 4 настайдаа уншиж сурсан бөгөөд 7 настайдаа аль хэдийн Чарльз Дарвины бүтээлийг уншиж байжээ. 9 настайдаа ахлах сургуульд орсон. 14 настайдаа тэрээр аль хэдийн нэр хүндтэй Tufts коллежид бакалаврын зэрэг хамгаалж 18 настайдаа Харвардад докторын зэрэг хамгаалсан.
1913 онд залуу Винер Европоор аялаж Кэмбрижд Б.Рассел, Г.Харди, Гёттингенд Д.Хилберт нарын лекцийг сонсож байжээ. Дайн эхэлсний дараа тэрээр Америкт буцаж ирэв. Ирээдүйн “кибернетикийн эцэг” Европт сурч байхдаа их сургуулийн сонины сэтгүүлчээр хүчээ сорьж, багшийн салбарт өөрийгөө сорьж, хэдэн сар үйлдвэрт инженерээр ажиллах шаардлагатай болжээ.
1915 онд фронтод явах гэж оролдсон боловч хараа муутай тул эрүүл мэндээр тэнцээгүй байна.
1919 онд тэрээр Массачусеттсын Технологийн хүрээлэн (MIT) -д математикийн тэнхимийн профессор болжээ. Гайхалтай хүүхэд байсан Винер хожим нь стохастик болон математикийн шуугианы үйл явцын анхны судлаач болж, электрон инженерчлэл, цахим харилцаа холбоо, хяналтын системд хувь нэмэр оруулсан хүн.