II Екатерина

II Екатерина
Бүх Оросын Эзэн Хаан

II Екатерина Хатан Хаан
Хаанчлал1762 оны 7 сарын 9 - 1796 оны 11 сарын 17
Хаан суусан1762 оны 9 сарын 22
Бүтэн нэрГерман: София Фридерике Августе
Орос: Екатерина Алексеевна Романова,
Төрсөн огноо1729 оны 5 сарын 2
Төрсөн газарПрусс, Померани, Штеттин
Өнгөрсөн огноо1796 оны 11 сарын 17
Өнгөрсөн газарОросын Хаант Улс, Санкт-Петербург, Өвлийн ордон
ӨмнөхIII Пётр
Өв залгагчI Павел
УдаахI Павел
ХүүхэдI Павел
Алексей Григорий Бобринский
Елизавета Григорьевна Тёмкина
ЭцэгАнхальт-Цербстийн гүн Кристиан Август
ЭхХольштейн-Готторпын Иоханна Елизавета
ШүтлэгЛютеранист(1729-1744)
Үнэн Алдартан(1744-1796)
Ургийн овогАсканий(Төрсөн овог)
Хольштейн-Готторп-Романов (Нөхөрийн овог)

II Екатерина (төрсөн нэр нь Анхальт-Цербстийн Софий Август Фрийдерике буюу Герман: Sophie Auguste Friederike von Anhalt-Zerbst 1729 оны тавдугаар сарын 2-нд Шчецинд төрж, 1796 оны арваннэгдүгээр сарын 17-нд Санкт-Петербургт нас барсан) Оросын эзэнт гүрний төр барьсан хатан хаан. Үнэн алдартны ёсоор Екатерина Алексеевна нэртэй болж Орос улсад хамгийн удаан төр барьсан эмэгтэй удирдагч юм. Тэрээр өөрийн нөхөр III Пётрийн засгийг унагаан, төрийн эргэлт хийн хаан ширээнд суусан юм.

Өмнөх амьдрал[засварлах | кодоор засварлах]

Екатерина нь Прусс улсын Померан мужийн Штеттин хотод Анхальт-Цербстийн гүнж Софий Август Фрийдерике болж төржээ. Түүний эцэг Анхальт Цербстийн хунтайж Кристиан Август нь Анхальт мужийн Германы удирдах эрх бүхий бүлэг хүмүүсийн дунд харьяалагддаг байв. Түүний хоёр садан Швед улсын хаад болж байжээ; III Густав, XIII Карл. Герман улсын эзэн хаад, хатад, гүнж, хунтайж нарын адил тэрээр Франц багш нараар хичээл заалган, боловсрол эзэмшин, хатагтайн бие авч явах дүрэм, ёс жаягийг гарамгай эзэмшсэн байжээ.

Тэрээр Цербст гүнгийн гэр бүлд гэрийн боловсрол эзэмшсэн. Тэрээр англи, франц, итали хэл, бүжиг, хөгжим, түүхийн үндэс, газарзүй, шашны чиглэлээр суралцсан байна.

Орос дахь амьдрал[засварлах | кодоор засварлах]

1745 оны 8-р сарын 21-нд (9-р сарын 1) арван зургаан настайдаа Екатерина 17 настай Петр Федоровичтэй гэрлэжээ. Хамтдаа амьдралынхаа эхний жилүүдэд Петр эхнэрээ огт сонирхдоггүй байсан бөгөөд тэдний хооронд ямар ч гэр бүлийн харилцаа байгаагүй байна.

Хадам эх Елизавета Петровна (1761 оны 12-р сарын 25 (1762 оны 1-р сарын 5)) нас барж, Петр Федорович III Петрийн нэрээр хаан ширээнд суусан нь эхнэр, нөхөр хоёрыг улам бүр холдуулжээ.

III Петр хаан ширээнд суусны дараа оросын офицерын корпус түүнд сөрөг хандлагыг бий болгосон хэд хэдэн үйлдлийг хийсэн. Тэрээр Прусстай Орост ашиггүй гэрээ байгуулж, Оросууд Долоон жилийн дайны үеэр хэд хэдэн ялалт байгуулж, оросуудын эзэлсэн газар нутгийг түүнд буцааж өгчээ.

Хаан Пётр нөхөртэйгээ харилцах харилцаа эцэстээ муудаж, харуулын зүгээс эзэн хаан Пётрт сэтгэл ханамжгүй байдал үүссэний дараа Екатерина төрийн эргэлтэд оролцохоор шийджээ. Түүний нөхдүүд болох ах дүү Орлов, түрүүч хошууч Потемкин, адютант Федор Хитрово нар харуулын ангиудад үймээн самуун явуулж, тэднийг өөрсдийн талд татан оруулж байв.

1762 оны 6-р сарын 28-ны (7-р сарын 9) өглөө эрт Петр III Ораниенбаумд байх үед Кэтрин Алексей, Григорий Орлов нарын хамт Петергофоос Санкт-Петербургт ирж, хамгаалагчид түүнд үнэнч байхаа тангараглав. Петр III эсэргүүцээд найдваргүй болсоныг ухаарч, маргааш нь хаан ширээнээс бууж, дараа нь түүнийг цагдан хорьж, тодорхойгүй нөхцөл байдалд нас баржээ.

Хаан ширээнд[засварлах | кодоор засварлах]

1762 оны 9-р сарын 22-нд (10-р сарын 3) Москвад титэм зүүжээ.

1796 оны 11-р сарын 6-нд нас баржээ.

Оруулсан хувь нэмэр[засварлах | кодоор засварлах]

Түүний засаглал дор Орос улс хилээ тэлж сэргэн бадраж, Европ, Азид танигдсан хүчирхэг гүрэн болсон юм.

Соёлын хувьд Орос нь Европын агуу гүрнүүдийн эгнээнд орсон нь утга зохиолын үйл ажиллагаанд дуртай, уран зургийн шилдэг бүтээлүүдийг цуглуулж, Францын соён гэгээрүүлэгчидтэй захидал харилцаатай байсан хатан хаан өөрөө ихээхэн хувь нэмрээ оруулжээ.

Түүний бодлого нь өмнөх үеийнхний тавьсан чиг хандлагыг хадгалах, хөгжүүлэх замаар голчлон тодорхойлогдож байв. Хаанчлалын дунд үед засаг захиргааны (аймгийн) шинэчлэл хийгдсэн бөгөөд энэ нь 1929 оны засаг захиргааны шинэчлэл хүртэлх улс орны нутаг дэвсгэрийн бүтцийг тодорхойлж, шүүхийн шинэчлэлийг хийжээ. Крым, Хар тэнгисийн бүс нутаг, түүнчлэн Хамтын нөхөрлөлийн зүүн хэсэг гэх мэт үржил шимтэй өмнөд газар нутгийг нэгтгэсний улмаас Оросын улсын нутаг дэвсгэр ихээхэн нэмэгдсэн.

Хүн ам 23,2 сая (1763) -аас 37,4 сая болж нэмэгдсэн. (1796), хүн амын тоогоор Орос улс Европын хамгийн том улс болсон (Европын хүн амын 20% -ийг эзэлдэг). II Екатерина 29 шинэ муж байгуулж, 144 орчим хот байгуулжээ.

Өмнөх
III Пётр
Бүх Оросын Эзэн Хаан
17621796
Дараах
I Павел