Радио давтамж
Радио спектр нь 300 ГГц давтамжаас бага (мөн 1 мм долгионы уртаас их) радио давтамжид харгалзах цахилгаан соронзон спектрийн хэсэг юм.
Радио дамжуулах технологи болон хэрэглээнээс шалтгаалан радио спектрийн өөр өөр хэсгүүдийг хэрэглэдэг. Радио спектр нь тухайн улс оронд засгийн газраас нь зохицуулагдах бөгөөд хувийн радио дамжуулах системийг эзэмшигчдэд (Үүрэн телефоны оператор, телевиз ба радиогийн өргөн нэвтрүүлгийн станцууд зэрэг) лицензээр олгогдсон байдаг. Хуваарилагдсан дамтамжийн хүрээ нь тухайн хэрэглээнээс хамааран тодорхойлогддог.[1]
Зурвасууд
[засварлах | кодоор засварлах]| Зурвасын нэр | Товчлол | ОУЦХБ зурвас | Агаар дахь давтамж ба долгионы урт |
Хэрэглээ |
|---|---|---|---|---|
| subHertz | subHz | 0 | < 3 Гц > 100,000 км |
Дэлхий, ионосфер, нар, гаригууд зэргээс цацрах байгалийн болон хүний цахилгаан соронзон долгионууд (миллигерц, микрогерц, наногерц) |
| Extremely low frequency | ELF | 1 | 3–30 Гц 100,000 км – 10,000 км |
Шумбагч онгоцны холбоо |
| Super low frequency | SLF | 2 | 30–300 Гц 10,000 км – 1000 км |
Шумбагч онгоцны холбоо |
| Ultra low frequency | ULF | 3 | 300–3000 Гц 1000 км – 100 км |
Далайн радио холбоо, Уурхайн радио холбоо |
| Very low frequency | VLF | 4 | 3–30 кГц 100 км – 10 км |
Шумбагч онгоцны холбоо, Цасан нурангийн дохиолол, утасгүй зүрхний цохилтын хяналт, геофизик |
| Low frequency | LF | 5 | 30–300 кГц 10 км – 1 км |
Хайгуул, хугацааны дохиолол, AM урт долгионы өргөн нэвтрүүлэг, RFID |
| Medium frequency | MF | 6 | 300–3000 кГц 1 км – 100 м |
AM (дунд долгионы) өргөн нэвтрүүлэг |
| High frequency | HF | 7 | 3–30 МГц 100 м – 10 м |
Богино долгионы өргөн нэвтрүүлэг, сонирхогчийн радио, RFID |
| Very high frequency | VHF | 8 | 30–300 МГц 10 м – 1 м |
FM, телевизийн өргөн нэвтрүүлэг ба шууд харагдалтын газар-агаар ба агаар-агаарын холбоо. Газрын Хөдөлгөөнт ба Тэнгисийн Хөдөлгөөнт холбоо |
| Ultra high frequency | UHF | 9 | 300–3000 МГц 1 м – 100 мм |
Телевизийн өргөн нэвтрүүлэг, бичил долгионы зуух, үүрэн холбоо, утасгүй LAN, Bluetooth, GPS ба хоёр талын радио, FRS ба GMRS радио |
| Super high frequency | SHF | 10 | 3–30 ГГц 100 мм – 10 мм |
Бичил долгионы төхөөрөмжүүд, утасгүй LAN, орчин үеийн радарууд |
| Extremely high frequency | EHF | 11 | 30–300 ГГц 10 мм – 1 мм |
Радио астрономи, өндөр давтамж бичил долгионы радио релей |
| Terahertz | THz | 12 | 300–3,000 ГГц 1 мм – 100 Загвар:Muм |
Терагерц дүрслэл – зарим эрүүл мэндийн салбарт рентген туяаг орлож хэрэглэгддэг, хэт хурдан молекулын динамик, шингэрүүлсэн материйн физик, терагерцийн хугацааны мужийн спектроскоп, терагерцийн холбоо |
Тайлбар
[засварлах | кодоор засварлах]- Above 300 GHz, the absorption of electromagnetic radiation by Earth's atmosphere is so great that the atmosphere is effectively opaque, until it becomes transparent again in the infrared and optical window frequency ranges.
- ELF, SLF, ULF ба VLF зурвасууд нь AF (дууны давтамж) спектрийг бүрдүүлдэг ба энэ нь ойролцоогоор 20–20,000 Гц-ийг хамардаг. Хэдий тийм боловч дуу нь цахилгаан соронзон хүчийг биш харин агаарын шахалт ба тэлэлтийг ашиглан тархдаг.
- SHF ба EHF зурвасууд нь заримдаа радио спектрт хамаардаггүй харин бичил долгионы спектрт хамааруулдаг.
Нэрлэгдсэн давтамжийн зурвасууд
[засварлах | кодоор засварлах]Ерөнхий
[засварлах | кодоор засварлах]Өргөн нэвтрүүлгийн давтамжууд:
- Урт долгионы AM Радио = 148.5 – 283.5 кГц (LF)
- Дунд долгионы AM Радио = 530 кГц – 1710 кГц (MF)
- Богино долгионы AM Радио = 3 МГц – 30 МГц (HF)
Телевизийн болон FM радио өргөн нэвтрүүлэгт зориулсан давтамжууд нь улс орнуудад ялгаатай байдаг тул Телевизийн сувгийн давтамжууд ба FM өргөн нэвтрүүлгийн зурвасаас харна уу.
Сонирхогчдын радио давтамжууд
[засварлах | кодоор засварлах]Сонирхогчийн радиогийн давтамж нь улс орнуудад ялгаатай байдаг. Сонирхогчийн радио давтамжийн хуваарилалт өгүүллээс сонирхогчийн радиод хуваарилагдсан давтамжуудын талаар үзнэ үү.
IEEE US[2]
[засварлах | кодоор засварлах]| Зурвас | Давтамжийн хүрээ | Нэрийн үүсэл |
|---|---|---|
| HF зурвас | 3 - 30 МГц | High Frequency |
| VHF зурвас | 30 - 300 МГц | Very High Frequency |
| UHF зурвас | 300 - 1000 МГц | Ultra High Frequency
216 - 450 МГц давтамж нь зарим үед P-зурвас гэж тэмдэглэгддэг: Previous, since early British radar used this band but later switched to higher frequencies. |
| L зурвас | 1 - 2 ГГц | Long wave |
| S зурвас | 2 - 4 ГГц | Short wave |
| C зурвас | 4 - 8 ГГц | Compromise between S and X |
| X зурвас | 8 - 12 ГГц | Дэлхийн II дайны үед галын дохиоллын системд хэрэглэж байсан, X for cross (as in crosshair) |
| Ku зурвас | 12 - 18 ГГц | Kurz-under |
| K зурвас | 18 - 27 ГГц | Герман хэлээр Kurz нь "богино" гэсэн үг юм. |
| Ka зурвас | 27 - 40 ГГц | Kurz-above |
| V зурвас | 40 - 75 ГГц | |
| W зурвас | 75 - 110 ГГц | W follows V in the alphabet |
| мм зурвас | 110 - 300 ГГц |
ОУЦХБ
[засварлах | кодоор засварлах]ОУЦХБ-ын радио зурвасууд нь ОУЦХБ-ын Радио Зөвлөмжөөр тодорхойлогдсон байдаг. Уг зөвлөмжийн 2.1 зүйлд "радио спектр нь есөн давтамжийн зурваст хуваагдах ба тэдгээр давтамжийн зурвасууд нь өсөх бүхэл тоогоор дугаарлагдана." гэж заасан байна. [3]
| Зурвасын дугаар | Тэмдэглэгээ | Давтамжийн хүрээ | Долгионы уртын хүрээ | Хэрэглээ |
|---|---|---|---|---|
| 1 | ELF | 3 - 30 Гц | 10,000 - 100,000 км | Шумбагч онгоцны холбоо |
| 2 | SLF | 30 - 300 Гц | 1000 - 10,000 км | Шумбагч онгоцны холбоо, ac power grids |
| 3 | ULF | 300 - 3 кГц | 100 - 1000 км | газар хөдлөлт, earth mode communication |
| 4 | VLF | 3 - 30 кГц | 10 - 100 км | Шумбагч онгоцны холбоо(гадаргад ойр үед), |
| 5 | LF | 30 - 300 кГц | 1 - 10 км | AM өргөн нэвтрүүлэг, нисэх онгоцны дохиолол |
| 6 | MF | 300 - 3000 кГц | 100 - 1000 м | AM өргөн нэвтрүүлэг, |
| 7 | HF | 3 - 30 МГц | 10 - 100 м | Skywave алсын радио холбоо |
| 8 | VHF | 30 - 300 МГц | 1 - 10 м | FM радио өргөн нэвтрүүлэг, телевизийн өргөн нэвтрүүлэг, DVB-T, MRI |
| 9 | UHF | 300 - 3000 МГц | 10 - 100 см | бичил долгионы зуух, телевизийн өргөн нэвтрүүлэг, GPS, Хөдөлгөөнт холбооны үйлчилгээ (GSM, UMTS, 3G, HSDPA), утасгүй телефон (DECT), WLAN (Wi-Fi), Bluetooth |
| 10 | SHF | 3 - 30 ГГц | 1 - 10 см | DBS хиймэл дагуулын телевизийн өргөн нэвтрүүлэг, WLAN (Wi-Fi), WiMAX, Радарууд |
| 11 | EHF | 30 - 300 ГГц | 1 - 10 мм | directed-energy weapon (Active Denial System), Хамгаалалтын хяналт (Миллиметрийн долгионы хянагч), хиймэл дагуул хоорондын холбоо, WiMAX, өндөр дүрслэлийн радар |
ЕХ, НАТО, АНУ дахь ECM давтамжийн тэмдэглэгээ
[засварлах | кодоор засварлах]| Зурвас | Давтамжийн хүрээ |
|---|---|
| A зурвас | 0 - 0.25 ГГц |
| B зурвас | 0.25 - 0.5 ГГц |
| C зурвас | 0.5 - 1.0 ГГц |
| D зурвас | 1 - 2 ГГц |
| E зурвас | 2 - 3 ГГц |
| F зурвас | 3 - 4 ГГц |
| G зурвас | 4 - 6 ГГц |
| H зурвас | 6 - 8 ГГц |
| I зурвас | 8 - 10 ГГц |
| J зурвас | 10 - 20 ГГц |
| K зурвас | 20 - 40 ГГц |
| L зурвас | 40 - 60 ГГц |
| M зурвас | 60 - 100 ГГц |
Долгион хөтлүүрийн давтамжийн зурвасууд
[засварлах | кодоор засварлах]| Зурвас | Давтамжийн хүрээ [4] |
|---|---|
| R зурвас | 1.70 - 2.60 ГГц |
| D зурвас | 2.20 - 3.30 ГГц |
| S зурвас | 2.60 - 3.95 ГГц |
| E зурвас | 3.30 - 4.90 ГГц |
| G зурвас | 3.95 - 5.85 ГГц |
| F зурвас | 4.90 - 7.05 ГГц |
| C зурвас | 5.85 - 8.20 ГГц |
| H зурвас | 7.05 - 10.10 ГГц |
| X зурвас | 8.2 - 12.4 ГГц |
| Ku зурвас | 12.4 - 18.0 ГГц |
| K зурвас | 15.0 - 26.5 ГГц |
| Ka зурвас | 26.5 - 40.0 ГГц |
| Q зурвас | 33 - 50 ГГц |
| U зурвас | 40 - 60 ГГц |
| V зурвас | 50 - 75 ГГц |
| W зурвас | 75 - 110 ГГц |
| Y зурвас | 325 - 500 ГГц |
Дэлгэрүүлж үзэх
[засварлах | кодоор засварлах]Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ Colin Robinson (2003). Competition and regulation in utility markets. Edward Elgar Publishing. p. 175. ISBN 9781843762300.
- ↑ Per IEEE Std 521-2002 Standard Letter Designations for Radar-Frequency Bands. Reaffirmed standard of 1984; originally dates back to World War II.
- ↑ ITU Radio Regulations, Volume 1, Article 2; Edition of 2004
- ↑ "www.microwaves101.com "Waveguide frequency bands and interior dimensions"". Эх хувилбараас архивласан: 2008-02-08. Татаж авсан: 2010-03-17.
- ITU-R Recommendation V.431: Nomenclature of the frequency and wavelength bands used in telecommunications. Олон Улсын Цахилгаан Холбооны Байгууллага, Женев.
- IEEE Standard 521-2002: Standard Letter Designations for Radar-Frequency Bands
- AFR 55-44/AR 105-86/OPNAVINST 3430.9A/MCO 3430.1, 27 October 1964 superseded by AFR 55-44/AR 105-86/OPNAVINST 3430.1A/MCO 3430.1A, 6 December 1978: Performing Electronic Countermeasures in the United States and Canada, Attachment 1,ECM Frequency Authorizations.