Мари Кюри

Мари Кюри 1911 онд

Мари Саломеа Скловодска-Кюри (фр. Marie Curie; пол. Maria Salomea Skłodowska; 1867.11.07 – 1934.07.04) нь польш гаралтай франц физикч, химич эрдэмтэн. Хэдийгээр төрөхөд нь Мари Скловодска гэж нэрлэсэн боловч амьдралынхаа ихэнх хугацааг өнгөрөөсөн Францад тэрээр Мари Кюри буюу зүгээр л хатагтай Кюри нэрээр алдаршжээ.

Мари Кюри Польш улсын Варшав хотноо төрж, 24 нас хүртлээ тэнд амьдарсан бөгөөд 1891 онд эгчийн хамтаар Францад суралцахаар иржээ. Тэрээр Парисын Их Сургуульд математик, физик, химийн шинжлэх ухаанд суралцжээ. Энд Мари Кюри ирээдүйн нөхөр, хамтран зүтгэгч Пьер Кюритэй танилцаж гэрлэжээ.

Мария Склодовская-Курийн музей, Варшав, Польш

Тэд радио идэвхт бодисыг хамтран судалж, 1898 оны 7 сард хамтдаа Мари Кюрийн төрөлх нутгийн нэрээр Полони хэмээн нэрлэсэн шинэ радио идэвхт элемент нээжээ. 1898 оны 12 сарын 26-нд эхнэр, нөхөр Кюри тэдний нээсэн хоёр дахь шинэ элемент радио идэвхт Радийг зарлажээ. 1903 онд тэд Нобелийн шагналыг Физикийн шинжлэх ухаанаар хүртсэн юм. 1911 онд Мари Кюри Нобелийн шагналыг Химийн шинжлэх ухаанаар авснаар Нобелийн шагналыг 2 удаа хүртсэн анхны хүн болоод зогссонгүй хоёр өөр шинжлэх ухаанаар Нобелийн шагнал хүртсэн цорын ганц хүн болсон юм. Тэрээр Сорбонны Их Сургуулийн анхны эмэгтэй профессор болжээ.

Мари Кюри Парис, Варшавт Кюрийн институтыг үндэслэн байгуулсан. Түүний охин Ирен Жолиот-Кюри 1935 онд Химийн шинжлэх ухаанаар Нобелийн шагнал хүртсэн.

Цахим холбоос

 Commons: Marie Curie – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

• Ном ба утга зохиол: Мари Кюри Германы үндэсний ном сангийн каталогт
• Мари Кюри: Radium and the New Concepts in Chemistry.