Полони
| Полони | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Дуудлага | /pʰɔˈɮɔni/ | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Аллотропууд | α, β | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Гадаад байдал | мөнгөлөг | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Жингийн тоо | [209] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Үелэх систем дэх Полони | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Атомын дугаар (Z) | 84 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бүлэг | 16-р бүлэг (халкоген) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Үе | 6-р үе | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Блок | p-блок | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Электрон байгуулалт | [Xe] 4f14 5d10 6s2 6p4 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Давхарга бүрт | 2, 8, 18, 32, 18, 6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Физик шинж чанарууд | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Төлөв | хатуу | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хайлах температур | 527 K (254 °C, 489 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Буцлах температур | 1235 K (962 °C, 1764 °F) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нягт (т.т.) | α-Po: 9.196 г/см3 β-Po: 9.398 г/см3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хайлах энтальп | ca. 13 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Уурших энтальп | 102.91 кЖ/моль | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хувийн дулаан шингээлт | 26.4 Ж/(моль·K) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Уурын даралт
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Атомын шинж чанар | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Исэлдэлтийн зэрэг | нийтлэг: −2, +2, +4 +5[1] +6,[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Цахилгаан сөрөг чанар | Полингийн шаталбар: 2.0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ионжилтын энерги |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Атомын радиус | эмпирик: 168 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ковалент радиус | 140±4 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Ван дер Ваальсийн радиус | 197 пм | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
_NIST_ASD_emission_spectrum.png) | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Бусад шинж чанарууд | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Байгалийн тархац | ялзралаас | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Талст бүтэц | куб α-Po | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Талст бүтэц | ромбогидрал β-Po | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Дулааны тэлэлт | 23.5 µм/(м⋅K) (25 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Дулаан дамжуулалт | 20 Вт/(м⋅K) (?) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Цахилгаан эсэргүүцэл | α-Po: 0.40 µΩ⋅м (0 °C) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Соронзон чанар | соронзон бус | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| CAS дугаар | 7440-08-6 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Түүх | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нэрийн үүсэл | Мари Кюригийн эх орон Польшийн Латин Polonia нэрнээс | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Нээсэн | Пьер болон Мари Кюри (1898) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Анх ялгасан | Уильям Бимер, Чарльз Максвелл (1946) | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Хамгийн тогвортой изотопууд | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Полони (Англи: Polonium) нь атомын дугаар 84 бүхий химийн элемент бөгөөд тэмдэглэгээ нь Po. 1898 онд Мари Склодовска-Кюри, Пьер Кюри нар нээжээ. Ховор, өндөр цацраг идэвхтэй металлоид[4], химийн шинжээрээ висмут[5] болон теллуртай маш төстэй бөгөөд ураны хүдэрийн агууламжид тохиолдоно. Полониг сансрын хөлгийг халаах зорилгоор судалгаа шинжилгээний ажилд ашиглаж байна. Тогтвортой биш тус элементийн бүх изотопууд цацраг идэвхтэй.
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]Элементүүдийн үелэх системийн VI бүлгийн элементүүд полонигоор дуусдаг. Түүнийг 1898 онд Мария Сколодавская Кюри ураны давирхайны хүдрээс нээжээ. Латинаар “Полона”- буюу Польш гэсэн үг бөгөөд эрдэмтэн Мари Кюрид хүндэтгэл үзүүлэн тус элементийг Полони гэж нэрлэжээ.
Шинж чанар
[засварлах | кодоор засварлах]Полони зөөлөн, мөнгөлөг саарал өнгөтэй металл (254 градуст хайлж, 962 градуст буцалдаг). Түүний бүх изотоп нь цацраг идэвхитэй. Хамгийн урт настай нь 209 Po хагас задарлын үе 102 жил. Полони нь идэвхтэй металл бөгөөд давсны хүчилтэй устөрөгч ялгаруулан урвалд ордог.
Po+2HCl=PoCl2+H2
Урвалын үр дүнд үүссэн полонийн (II) валенттай хлорид (улаан өнгөтэй уусмал) нь полонийн (IV) валенттай хлорид (Хүрэн шар өнгөтэй уусмал) болтлоо исэлддэг. Полонийн изотоп 210 Po-г сансрын аппаратын атомын батерейд энергийн эх үүсвэр болгон ашигладаг.
Цахим холбоос
[засварлах | кодоор засварлах] |
Wiktionary: Полони – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу |
Commons: Полони – Викимедиа дуу дүрсний санЭшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ Thayer, John S. (2010). "Relativistic Effects and the Chemistry of the Heavier Main Group Elements". Relativistic Methods for Chemists. Challenges and Advances in Computational Chemistry and Physics. Vol. 10. х. 78. doi:10.1007/978-1-4020-9975-5_2. ISBN 978-1-4020-9974-8.
- ↑ Гринвуд, Норман Н.; Эрншоу, Алан (1997). Элементүүдийн хими (2-р хэвлэл). Butterworth-Heinemann. х. 28. doi:10.1016/C2009-0-30414-6. ISBN 978-0-08-037941-8.
- ↑ Кондев, Ф. Г.; Ван, М.; Хуан, В. Ж.; Наими, С.; Ауди, Г. (2021). "The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties" (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.
- ↑ "Chemical Elements.com - Metalloids". Татаж авсан: 2009-05-05.
- ↑ "Polonium". Татаж авсан: 2009-05-05.