Молибден

Шинж чанар

'
Ерөнхий
Нэр, тэмдэг, атомын дугаар Молибден, Mo, 42
Цуваа Шилжилтийн металл
Бүлэг, үе, блок 6, 5, d
Гадаад байдал саарал металлын
CAS дугаар 7439-98-7
Дэлхийн гадаргад эзлэх хэмжээ 14 ppm[1]
Атомын шинж чанар [2]
Атом масс 95,95(1)[3] u
Атомын радиус (тооцоолсон) 145 (190) пм
Ковалент радиус 154 пм
Электрон бүтэц [Kr] 4d5 5s1
1. Ионжилтын энерги 684,3 кЖ/моль
2. Ионжилтын энерги 1560 кЖ/моль
3. Ионжилтын энерги 2618 кЖ/моль
4. Ионжилтын энерги 4480 кЖ/моль
Физикийн шинж чанар [2]
Бодисын төлөв хатуу
Талст бүтэц Талдаа төвтэй куб
Нягт 10,28 г/см3 (20 °C)[4]
Моосын хатуулаг 5,5
Соронзон чанар парасоронзон (Χm = 1,2 · 10−4)[5]
Хайлах цэг 2896 K (2623 °C)
Буцлах цэг 4885 K[6] (4612 °C)
Молийн эзлэхүүн 9,38 · 10−6 м3/моль
Ууршилтын дулаан 617 кЖ/моль[6]
Хайлах дулаан 36 кЖ/моль
Дууны хурд 6190 м/сек
Цахилгаан дамжуулалт 18,2 · 106 A/(В · м)
Дулаан дамжуулалт 139 Вт/(м · К)
Химийн шинж чанар [2]
Исэлдэлтийн төлөв байдал 2, 3, 4, 5, 6
Хэвийн потенциал −0,152 В (MoO2 + 4e + 4 H+ → Mo + 2 H2O)
Цахилгаан сөрөг чанар 2,16 (Паулын скала)
Изотопууд
Изотоп ИХ t1/2 ЗТ ЗЭэВ) ЗБ
92Mo 14,84 % тогтвортой
93Mo {син.} 4000 a ε 0,405 93Nb
94Mo 9,25 % тогтвортой
95Mo 15,92 % тогтвортой
96Mo 16,68 % тогтвортой
97Mo 9,55 % тогтвортой
98Mo 24,13 % тогтвортой
99Mo {син.} 65,94 h β 1,357 99Tc
100Mo 9,63 % 7,3 · 1018 a ββ 3,034 100Ru
Өөр бусад изотопуудыг үзэх: Изотопуудын жагсаалт
ЦСР-шинж чанар
  I квантын тоо γ
рад·Тл−1·сек−1
Er (1H) fL
B = 4,7 Тл
МГц-ээр
95Mo 5/2 −1,751 · 107 0,0005 6,52
97Mo 5/2 −1,788 · 107 0,0003 6,65
Аюулгүй байдлын заавар
GHS-Аюулын тэмдэг: [7]
Дүрсэн тэмдэглэгээ байхгүй
АТ-фразын жагсаалт H: АТ-фраз байхгүй
P: АТ-фраз байхгүй [7]
Боломжит ба хэрэглэх байдлыг харгалзан аль болох СИ-системийн нэгжүүдийг хэрэглэсэн болно.
Хэрэв ямар нэгэн тайлбар байхгүй бол дээр өгөгдсөн утгууд хэвийн нөхцлийн утгууд болно.

Молибден [molʏpˈdɛːn] (грекээр Μόλυβδος молибдос-хар тугалга) нь химийн элементийн үелэх системд Mo гэж тэмдэглэгддэг, атомын дугаар нь 42 болох химийн элемент юм.

Хүчиллэгтэй холбоотой дунд ба өндөр температурын гидротермал гаралтай эрдэс. Ордын штокверк биетэд агуулагдсан нь үйлдвэрлэлийн ач холбогдолтой.

Физик шинж чанар[засварлах | кодоор засварлах]

Мөнгөлөг саарал металл 5,5 HRC хатуулагтай,  2623°C (4,753 °F) нь хайлдаг байгаль дээр тантал, oсми, рени, гянт болд хэлбэрээр оршдог. Сул исэлдэлт 300°C (572 °F) эхэлдэг.

Хими шинж чанар[засварлах | кодоор засварлах]

Молибдений стандарт атомын жин 95,95 г / моль исэлдэх үе 600 ° С температур. Молибден нэгдэлдээ исэлдлийн +2, +3, +4, +5, +6 зэргийг илэрхийлдэг хамгийн тогтвортой байх +4 болон +6 юм. Хүчиллэгтэй холбоотой дунд ба өндөр температурын гидротермал гаралтай эрдэс. Ордын штокверк биетэд агуулагдсан нь үйлдвэрлэлийн ач холбогдолтой.

2 Mo + 3 O2 → 2 MoO3

Молибдений хлорид :

Молибдений (II) хлорид MoCl2 (шар хатуу)

Молибдений (III) хлорид MoCl3 (хар хатуу улаан)

Молибдений (IV) хлорид MoCl4 (хар хатуу)

Молибдений (V) хлорид MoCl5 (хар хатуу ногоон)

Молибдений (VI) хлорид MoCl6 (бор хатуу)

Молибденит гэдэг эрдсийг үүсгэдэг - MoS2 хувийн жин 4,7—5,0 г/см3 өнгө - саарал

Хэрэглээ[засварлах | кодоор засварлах]

Хуяг дуулга, агаарын хөлгийн эд анги, цахилгаан холбоо, аж үйлдвэрийн мотор болон утас үйлдвэрлэлд ашиглаж байна. Үйлдвэрлэсэн молибдений орчим 86% нь химийн хэрэглээнд  бvтцийн ган35%, зэвэрдэггүй ган 25%, химийн бодис 14%, өндөр хурдны болдоор 9%, цутгамал төмөр 6%, молибден элементийн металл 6% болон superalloys 5% металлургийн хэрэглээнд ашиглаж байна.

Хайлшууд[засварлах | кодоор засварлах]

  • Бүтцийн ган
  • Зэвэрдэггүй ган
  • Химийн бодис арга хэрэгсэл
  • Өндөр хурдны болд
  • цутгамал төмөр
  • Молибден элементийн металл
  • Superalloys

Цахим холбоос[засварлах | кодоор засварлах]

Wiktionary
Wiktionary
Wiktionary: Молибден – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
 Commons: Молибден – Викимедиа дуу дүрсний сан

Эшлэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. Harry H. Binder: Lexikon der chemischen Elemente. S. Hirzel Verlag, Stuttgart 1999, ISBN 3-7776-0736-3.
  2. Die Werte für die Eigenschaften (Infobox) sind, wenn nicht anders angegeben, aus www.webelements.com (Molybdän) entnommen.
  3. CIAAW, Standard Atomic Weights Revised 2013.
  4. N. N. Greenwood, A. Earnshaw: Chemie der Elemente. 1. Auflage. 1988, ISBN 3-527-26169-9, S. 1291.
  5. Robert C. Weast (Hrsg.): CRC Handbook of Chemistry and Physics. CRC (Chemical Rubber Publishing Company), Boca Raton 1990, ISBN 0-8493-0470-9, S. E-129 bis E-145. Werte dort sind auf g/mol bezogen und in cgs-Einheiten angegeben. Der hier angegebene Wert ist der daraus berechnete maßeinheitslose SI-Wert.
  6. 6.0 6.1 Yiming Zhang, Julian R. G. Evans, Shoufeng Yang: Corrected Values for Boiling Points and Enthalpies of Vaporization of Elements in Handbooks. In: Journal of Chemical & Engineering Data. 56, 2011, S. 328–337, doi:10.1021/je1011086.
  7. 7.0 7.1 Eintrag zu Molybdän in der GESTIS-Stoffdatenbank des IFA, abgerufen am 26. April 2017 (JavaScript erforderlich).