Кобальт

Кобальт, ₂₇Co
Кобальт
Дуудлага	/kɔpɑːɮʲtʰ/
Гадаад байдал	Хатуу гялалзсан хөхөвтөр саарал металл
Стандарт атомын жин Ar°(Co)
	58.933194±0.000003; 58.933±0.001 (товчлогдсон);
Үелэх систем дэх Кобальт
	төмөр ← кобальт → никель
Атомын дугаар (Z)	27
Бүлэг	9-р бүлэг
Үе	4-р үе
Блок	d-блок
Электрон байгуулалт	[Ar] 3d7 4s2
Давхарга бүрт	2, 8, 15, 2
Физик шинж чанарууд
Төлөв	хатуу
Хайлах температур	1768 K (1495 °C, 2723 °F)
Буцлах температур	3200 K (2927 °C, 5301 °F)
Нягт (20° C)	8.834 г/см3
шингэн үед (х.т.)	7.75 г/см3
Хайлах энтальп	16.06 кЖ/моль
Уурших энтальп	377 кЖ/моль
Хувийн дулаан шингээлт	24.81 Ж/(моль·K)
Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг	нийтлэг: +2, +3; −3, −1, 0, +1, +4, +5
Цахилгаан сөрөг чанар	Полингийн шаталбар: 1.88
Ионжилтын энерги	1-р: 760.4 кЖ/моль ; 2-р: 1648 кЖ/моль ; 3-р: 3232 кЖ/моль ; (илүү үзэх) ;
Атомын радиус	эмпирик: 125 пм
Ковалент радиус	Бага эргэлт: 126±3 pm; Өндөр эргэлт: 150±7 пм
	Спектрийн хүрээ дэх өнгөт шугамуудкобальт элементийн спектрийн шугам
Бусад шинж чанарууд
Байгалийн тархац	анхдагч
Талст бүтэц	гексагонал нягт бүтэцтэй (гнб) (hP2)
Торны тогтмолууд	a = 250.71 пм; c = 407.00 пм (20 °C)
Дулааны тэлэлт	12.9×10−6/K (20 °C)
Дулаан дамжуулалт	100 Вт/(м⋅K)
Цахилгаан эсэргүүцэл	62.4 nΩ⋅м (20 °C)
Соронзон чанар	Ферросоронзон
Юнгийн модуль	209 ГПа
Хөдөлгөх модуль	75 ГПа
Эзлэхүүний модуль	180 ГПа
Дууны хурд нимгэн саваа	4720 м/с (20 °C)
Пуассоны коэффициент	0.31
Моосын хатуулаг	5.0
Викерсийн хатуулаг	1043 МПа
Бринеллийн хатуулаг	470–3000 МПа
CAS дугаар	7440-48-4
Түүх
Нэрийн үүсэл	кобелтын хүдрээс
Нээсэн ба анх ялгасан	Георг Брандт (1735)
Хамгийн тогвортой изотопууд ү; з;
	Ангилал: Кобальт; үзэх · хэлэлцэх · засах \| эх сурвалж

Кобальт (Co) нь газрын гадаргад 0,003% хүнцэл /мышъяк/, хүхэрт хүнцэл хэлбэрээр /CoAsS, CoAs₂ / оршино. Ургамал амьтдын эд эрхтэнд тогтмол оролцдог витамин В12–ын найрлагын нэг хэсэг болж гурван валенттай кобальт 4,5% агуулагддаг байна. Шошлог ургамлын иш навч зэрэг эрхтэнд кобальтын хуримтлал тогтворжихын хирээр азотын молекулуудыг бэхжүүлдэг байна. Металлт энзим болох трансфераза, изомераза, дипептидаза ферментүүдийн найрлаганд оролцохоос гадна, пируваткарбоксилаза, рибофлавинкиназа, шүлтлэг фосфотаза, аргиназа зэргийг идэвхжүүлнэ. Загасны гурил, улаан буудайн хивэг, цагаан лууван кобальтаар баялаг байна. Мөн сүү, хүнсний ногоо, гурилан бүтээгдэхүүн кобальтын эх үүсвэр болно. Бие махбодид бага хэмжээгээр, биеийн жингийн 1 кг тутам 30-60 мкг ноогдож байвал зохино. Кобальт нуклейн хүчил нийлэгжих, цус төлжих, нүүрс ус, эрдэсийн солилцоо, ферментийн үйл ажиллагаанд оролцдог. Кобальт цус, дэлүү, яс, өндгөвч, өнчин тархи, элгэнд хуримтлагдана. Амьтдын 1 кг шинэ эд эрхтэнд (мкг-аар): элгэнд 30-100, дэлүүнд 20-40, нойр булчирхайнд 10-30, бөөр, ясанд тус бүр 30, зүрхэнд 12-35 байна. Бие махбодид кобальт дутагдвал өсөлт саатах, цус багадах, турж эцэх шинж ажиглагддаг байна. Далбагын төрлийн мөөгөнд хийгдсэн судалгаанаас үзвэл, түүний 1 кг хуурай жинд нь 0,13-1,00 мг кобальт илэрчээ. /Mlodecki et.al 1965/

Эшлэл

↑ "Стандарт атомын жин: Кобальт". CIAAW. 2017.
↑ Прохаска, Томас; Иргер, Йоханна; Бенефилд, Жаклин; Бөхлке, Жон К.; Чессон, Лесли А.; Коплен, Тайлер Б.; Дин, Типин; Данн, Филип Ж. Х.; Грёнинг, Манфред; Холден, Норман Э.; Мейжер, Харро А. Ж. (2022-05-04). "Элементүүдийн стандарт атомын жин 2021 (IUPAC Техникийн тайлан)". Pure and Applied Chemistry (англи хэлээр). doi:10.1515/pac-2019-0603. ISSN 1365-3075.
↑ ^3.0 ^3.1 Арбластер, Жон В. (2018). Элементүүдийн кристаллографийн шинж чанарын сонгосон утгууд. Материалын Парк, Охайо: ASM International. ISBN 978-1-62708-155-9.
↑ Co(–3) is known in Na₃Co(CO)₃; see John E. Ellis (2006). "Adventures with Substances Containing Metals in Negative Oxidation States". Inorganic Chemistry (англи хэлээр). 45 (8): 3167–3186. doi:10.1021/ic052110i.
↑ ^5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 Гринвуд, Норман Н.; Эрншоу, Алан (1997). Элементүүдийн хими (2-р хэвлэл). Butterworth-Heinemann. х. 28. doi:10.1016/C2009-0-30414-6. ISBN 978-0-08-037941-8.
↑ Гринвуд, Норман Н.; Эрншоу, Алан (1997). Элементүүдийн хими (2-р хэвлэл). Butterworth-Heinemann. х. 1117–1119. doi:10.1016/C2009-0-30414-6. ISBN 978-0-08-037941-8.
↑ Кондев, Ф. Г.; Ван, М.; Хуан, В. Ж.; Наими, С.; Ауди, Г. (2021). "The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties" (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.

Иш татахад гарсан алдаа: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

[CIAAWкобальт-1] "Стандарт атомын жин: Кобальт". CIAAW. 2017.

[CIAAW2021-2] Прохаска, Томас; Иргер, Йоханна; Бенефилд, Жаклин; Бөхлке, Жон К.; Чессон, Лесли А.; Коплен, Тайлер Б.; Дин, Типин; Данн, Филип Ж. Х.; Грёнинг, Манфред; Холден, Норман Э.; Мейжер, Харро А. Ж. (2022-05-04). "Элементүүдийн стандарт атомын жин 2021 (IUPAC Техникийн тайлан)". Pure and Applied Chemistry (англи хэлээр). doi:10.1515/pac-2019-0603. ISSN 1365-3075.

[Arblaster_2018-3] 3.0 ^3.1 Арбластер, Жон В. (2018). Элементүүдийн кристаллографийн шинж чанарын сонгосон утгууд. Материалын Парк, Охайо: ASM International. ISBN 978-1-62708-155-9.

[4] Co(–3) is known in Na₃Co(CO)₃; see John E. Ellis (2006). "Adventures with Substances Containing Metals in Negative Oxidation States". Inorganic Chemistry (англи хэлээр). 45 (8): 3167–3186. doi:10.1021/ic052110i.

[GE28-5] 5.0 ^5.1 ^5.2 ^5.3 Гринвуд, Норман Н.; Эрншоу, Алан (1997). Элементүүдийн хими (2-р хэвлэл). Butterworth-Heinemann. х. 28. doi:10.1016/C2009-0-30414-6. ISBN 978-0-08-037941-8.

[greenwood-6] Гринвуд, Норман Н.; Эрншоу, Алан (1997). Элементүүдийн хими (2-р хэвлэл). Butterworth-Heinemann. х. 1117–1119. doi:10.1016/C2009-0-30414-6. ISBN 978-0-08-037941-8.

[NUBASE2020-8] Кондев, Ф. Г.; Ван, М.; Хуан, В. Ж.; Наими, С.; Ауди, Г. (2021). "The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties" (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[a]

[7]