Бори

Бори, ₁₀₇Bh
Бори
Дуудлага	/ˈpɔːri/
Жингийн тоо	[270] (өгөгдөл шийдвэрлэхгүй)
Үелэх систем дэх Бори
	сиборги ← бори → хасси
Атомын дугаар (Z)	107
Бүлэг	7-р бүлэг
Үе	7-р үе
Блок	d-блок
Электрон байгуулалт	[Rn] 5f14 6d5 7s2
Давхарга бүрт	2, 8, 18, 32, 32, 13, 2
Физик шинж чанарууд
Төлөв	хатуу (таамагласан)
Нягт (т.т.)	26–27 г/см3 (таамагласан)
Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг	нийтлэг: (байхгүй); (+3), (+4), (+5), (+7)
Ионжилтын энерги	1-р: 740 кЖ/моль ; 2-р: 1690 кЖ/моль ; 3-р: 2570 кЖ/моль ; (илүү үзэх) (эхлээд тооцоолсоноос бусад нь);
Атомын радиус	эмпирик: 128 пм (таамагласан)
Ковалент радиус	141 пм (тооцоолсон)
Бусад шинж чанарууд
Байгалийн тархац	хиймэл
Талст бүтэц	гексагонал нягт бүтэцтэй (гнб) ; (таамагласан)
CAS дугаар	54037-14-8
Түүх
Нэрийн үүсэл	Нильс Борын нэрээр
Нээсэн	Хүнд ион судлалын төв (1981)
Хамгийн тогвортой изотопууд ү; з;
	Ангилал: Бори; үзэх · хэлэлцэх · засах \| эх сурвалж

Бори („Эка-Рени“) нь зөвхөн зохиомлоор гаргаж авдаг, химийн тэмдэг нь Bh, атомын дугаар нь 107 ба трансактиноидод багтдаг 7-р үеийн d-блокийн химийн элемент юм. Үелэх системийн 7. IUPAC бүлэг, манганы бүлэгт хамаарна. Боригийн бүх изотопууд нь цацраг идэвxтэй. Бориг данийн физикч Нильс Борын нэрээр нэрлэжээ (химийн элемент бортой андуурах нь бий).

1976 оны аравдугаар сарын 6-нд бориг анх удаа зөвлөлтийн эрдэмтэд Юрий Оганесяны удирдлага дор Дубна дахь цөмийн судалгааны хүрээлэнд гаргаж авсан хэдий ч шинэ элемент нээснээ мэдээгүй байна. Тиймээс Дармштад дахь Хүнд Ионы Судалгааны Нийгэмлэгээс цэврээр анх гаргаж авсан өдрийг буюу 1981 оны гуравдугаар сарын 27-ыг тус элементийг нээсэн гэж уг байгууллагыг албан ёсоор нээсэн байгууллагад тооцдог. Эхэндээ бори нь уннильсептиум (химийн тэмдэг Uns) гэх нэртэй байж байгаад 1994 онд цэвэр ба хэрэглээний химийн олон улсын холбооны зөвлөсөний дагуу өнөөгийн нэрийг өгчээ. Түүнээс гадна Эка-Рени гэж бас нэрлэдэг.

Аюулгүйн санамж

Одоогоор европын химийн бодисын журамд түүний аюулыг тогтоосон дүрэм, журам байхгүй ба үүний учир нь тухайн элементийн атомуудыг нэг дор маш бага хэмжээгээр гаргаж авах боломжтойгоос хамааран химийн эсвэл физикийн аюул маш багатай.

Цахим холбоос

Commons: Бори – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

Wiktionary

Wiktionary: Бори – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

Nuklidkarte beim National Nuclear Data Center

Эшлэл

↑ Оганесян, Ю. Ц.; Утёнков, В. К.; Коврижных, N. D.; et al. (2022). "New isotope ²⁸⁶Mc produced in the ²⁴³Am+⁴⁸Ca reaction". Physical Review C. 106 (64306) 064306. Bibcode:2022PhRvC.106f4306O. doi:10.1103/PhysRevC.106.064306. S2CID 254435744.
↑ ^2.0 ^2.1 Hofmann, S.; Heinz, S.; Mann, R.; Maurer, J.; Münzenberg, G.; Antalic, S.; Barth, W.; Burkhard, H. G.; Dahl, L.; Eberhardt, K.; Grzywacz, R.; Hamilton, J. H.; Henderson, R. A.; Kenneally, J. M.; Kindler, B.; Kojouharov, I.; Lang, R.; Lommel, B.; Miernik, K.; Miller, D.; Moody, K. J.; Morita, K.; Nishio, K.; Popeko, A. G.; Roberto, J. B.; Runke, J.; Rykaczewski, K. P.; Saro, S.; Scheidenberger, C.; Schött, H. J.; Shaughnessy, D. A.; Stoyer, M. A.; Thörle-Popiesch, P.; Tinschert, K.; Trautmann, N.; Uusitalo, J.; Yeremin, A. V. (2016). "Review of even element super-heavy nuclei and search for element 120". The European Physics Journal A. 2016 (52). Bibcode:2016EPJA...52..180H. doi:10.1140/epja/i2016-16180-4.
↑ Johnson, E.; Fricke, B.; Jacob, T.; Dong, C. Z.; Fritzsche, S.; Pershina, V. (2002). "Ionization potentials and radii of neutral and ionized species of elements 107 (bohrium) and 108 (hassium) from extended multiconfiguration Dirac–Fock calculations". The Journal of Chemical Physics. 116 (5): 1862–1868. Bibcode:2002JChPh.116.1862J. doi:10.1063/1.1430256.
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Hoffman, Darleane C.; Lee, Diana M.; Pershina, Valeria (2006). "Transactinides and the future elements". In Morss; Edelstein, Norman M.; Fuger, Jean (eds.). The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (3rd хэвлэл). Dordrecht, The Netherlands: Springer Science+Business Media. ISBN 978-1-4020-3555-5. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; name "Haire" defined multiple times with different content
↑ ^5.0 ^5.1 Өстлин, А.; Витос, Л. (2011). "First-principles calculation of the structural stability of 6d transition metals". Physical Review B. 84 (11). Bibcode:2011PhRvB..84k3104O. doi:10.1103/PhysRevB.84.113104.
↑ Гянчандани, Жиоти; Сикка, С. К. (10 May 2011). "Physical properties of the 6 d -series elements from density functional theory: Close similarity to lighter transition metals". Physical Review B. 83 (17) 172101. doi:10.1103/PhysRevB.83.172101.
↑ Крац; Лизер (2013). Nuclear and Radiochemistry: Fundamentals and Applications (3-р хэвлэл). х. 631.
↑ Chemical Data. Bohrium - Bh, Royal Chemical Society
↑ Кондев, Ф. Г.; Ван, М.; Хуан, В. Ж.; Наими, С.; Ауди, Г. (2021). "The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties" (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.
↑ FUSHE (2012). "Synthesis of SH-nuclei". Татаж авсан: August 12, 2016.

Иш татахад гарсан алдаа: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

[Mc2022-1] Оганесян, Ю. Ц.; Утёнков, В. К.; Коврижных, N. D.; et al. (2022). "New isotope ²⁸⁶Mc produced in the ²⁴³Am+⁴⁸Ca reaction". Physical Review C. 106 (64306) 064306. Bibcode:2022PhRvC.106f4306O. doi:10.1103/PhysRevC.106.064306. S2CID 254435744.

[Hofmann2016-2] 2.0 ^2.1 Hofmann, S.; Heinz, S.; Mann, R.; Maurer, J.; Münzenberg, G.; Antalic, S.; Barth, W.; Burkhard, H. G.; Dahl, L.; Eberhardt, K.; Grzywacz, R.; Hamilton, J. H.; Henderson, R. A.; Kenneally, J. M.; Kindler, B.; Kojouharov, I.; Lang, R.; Lommel, B.; Miernik, K.; Miller, D.; Moody, K. J.; Morita, K.; Nishio, K.; Popeko, A. G.; Roberto, J. B.; Runke, J.; Rykaczewski, K. P.; Saro, S.; Scheidenberger, C.; Schött, H. J.; Shaughnessy, D. A.; Stoyer, M. A.; Thörle-Popiesch, P.; Tinschert, K.; Trautmann, N.; Uusitalo, J.; Yeremin, A. V. (2016). "Review of even element super-heavy nuclei and search for element 120". The European Physics Journal A. 2016 (52). Bibcode:2016EPJA...52..180H. doi:10.1140/epja/i2016-16180-4.

[ioniz-4] Johnson, E.; Fricke, B.; Jacob, T.; Dong, C. Z.; Fritzsche, S.; Pershina, V. (2002). "Ionization potentials and radii of neutral and ionized species of elements 107 (bohrium) and 108 (hassium) from extended multiconfiguration Dirac–Fock calculations". The Journal of Chemical Physics. 116 (5): 1862–1868. Bibcode:2002JChPh.116.1862J. doi:10.1063/1.1430256.

[Haire-5] 4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Hoffman, Darleane C.; Lee, Diana M.; Pershina, Valeria (2006). "Transactinides and the future elements". In Morss; Edelstein, Norman M.; Fuger, Jean (eds.). The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (3rd хэвлэл). Dordrecht, The Netherlands: Springer Science+Business Media. ISBN 978-1-4020-3555-5. Иш татахад гарсан алдаа: Invalid <ref> tag; name "Haire" defined multiple times with different content

[hcp-6] 5.0 ^5.1 Өстлин, А.; Витос, Л. (2011). "First-principles calculation of the structural stability of 6d transition metals". Physical Review B. 84 (11). Bibcode:2011PhRvB..84k3104O. doi:10.1103/PhysRevB.84.113104.

[density-7] Гянчандани, Жиоти; Сикка, С. К. (10 May 2011). "Physical properties of the 6 d -series elements from density functional theory: Close similarity to lighter transition metals". Physical Review B. 83 (17) 172101. doi:10.1103/PhysRevB.83.172101.

[kratz-8] Крац; Лизер (2013). Nuclear and Radiochemistry: Fundamentals and Applications (3-р хэвлэл). х. 631.

[rsc-9] Chemical Data. Bohrium - Bh, Royal Chemical Society

[NUBASE2020-10] Кондев, Ф. Г.; Ван, М.; Хуан, В. Ж.; Наими, С.; Ауди, Г. (2021). "The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties" (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.

[Bh271-11] FUSHE (2012). "Synthesis of SH-nuclei". Татаж авсан: August 12, 2016.

[a]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[2]