Мейтнери

Мейтнери, ₁₀₉Mt
Мейтнери
Дуудлага	/meitʰˈneri/
Жингийн тоо	[278] (өгөгдөл шийдвэрлэхгүй)
Үелэх систем дэх Мейтнери
	хасси ← мейтнери → дармштадти
Атомын дугаар (Z)	109
Бүлэг	9-р бүлэг
Үе	7-р үе
Блок	d-блок
Электрон байгуулалт	[Rn] 5f14 6d7 7s2 (таамагласан)
Давхарга бүрт	2, 8, 18, 32, 32, 15, 2 (таамагласан)
Физик шинж чанарууд
Төлөв	хатуу (таамагласан)
Нягт (т.т.)	27–28 г/см3 (таамагласан)
Атомын шинж чанар
Исэлдэлтийн зэрэг	нийтлэг: (байхгүй); (+1), (+3), (+6)
Ионжилтын энерги	1-р: 800 кЖ/моль ; 2-р: 1820 кЖ/моль ; 3-р: 2900 кЖ/моль ; (илүү үзэх) (бүгд тооцоолсон);
Атомын радиус	эмпирик: 128 пм (таамагласан)
Ковалент радиус	129 пм (тооцоолсон)
Бусад шинж чанарууд
Байгалийн тархац	хиймэл
Талст бүтэц	тал-төвтэй куб (ттк) ; (таамагласан)
Соронзон чанар	парасоронзон (таамагласан)
CAS дугаар	54038-01-6
Түүх
Нэрийн үүсэл	Лиза Мейтнерийн нэрээр
Нээсэн	Хүнд ион судлалын төв (1982)
Хамгийн тогвортой изотопууд ү; з;
	Ангилал: Мейтнери; үзэх · хэлэлцэх · засах \| эх сурвалж

Мейтнери („Эка-Ириди“) нь зохиомлоор гаргаж авдаг, химийн тэмдэг нь Mt, атомын дугаар нь 109 ба трансактиноидод багтдаг 7-р үеийн d-блокийн химийн элемент юм. Үелэх системийн 9. IUPAC бүлэг, кобальтын бүлэгт хамаарна. Энэ элементийн нэрийг австри-шведийн физикч бөгөөд математикч Лизе Майтнерд хүндэтгэл үзүүлэх үүднээс Мейтнери хэмээн нэрлэжээ.

Түүх

Мейтнериг анх удаа 1982 онд (дараа нь 1988 оны хоёрдугаар сард ахиад) Дармштад дахь Хүнд ионы судалгааны нийгэмлэгийн төв дээр төмөртэй висмутээр буудан гаргаж авчээ. Энэхүү элемент нь эхэндээ унниленниум (химийн тэмдэг Une) гэх нэртэй байж байгаад 1997 оноос өнөөгийн нэрээ авчээ.^[12] Мөн түүнчлэн Эка-Ириди гэдэг нэршлийг бас хэрэглэдэг.

Шинж чанар

Мейтнери нь маш тогтворгүй, цацраг идэвxтэй металл юм. Өнөөг хүртэл нийт долоон изотопыг (энд цацраг идэвхт нуклид) гаргаж авсан. Эдгээрээс хамгийн тогтвортой изотоп нь ²⁷⁶Mt бөгөөд түүний хагас задралын хугацаа нь 720 миллисекунд байна. Энэхүү маш хурдан задралаас шалтгаалан тус элементийн бусад шинж чанарыг бараг судлаагүйтэй адил. Хэдий тийм ч мейтнери нь их хэмжээтэй байх үедээ мөнгөлөг саарал өнгөтэй байх магадлалтай гэж тооцдог.^[13]

Аюулгүйн санамж

Одоогоор европын химийн бодисын журамд түүний аюулыг тогтоосон дүрэм, журам байхгүй ба үүний учир нь тухайн элементийн атомуудыг нэг дор маш бага хэмжээгээр гаргаж авах боломжтойгоос хамааран химийн эсвэл физикийн аюул маш багатай.

Цахим холбоос

Commons: Мейтнери – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан

Wiktionary

Wiktionary: Мейтнери – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу

Nuklidkarte beim National Nuclear Data Center

Эшлэл

↑ ^1.0 ^1.1 Кондев, Ф. Г.; Ван, М.; Хуан, В. Ж.; Наими, С.; Ауди, Г. (2021). "The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties" (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.
↑ Оганесян, Ю. Ц.; Утёнков, В. К.; Коврижных, Н. Л.; et al. (2022). "New isotope ²⁸⁶Mc produced in the ²⁴³Am+⁴⁸Ca reaction". Physical Review C. 106 064306. Bibcode:2022PhRvC.106f4306O. doi:10.1103/PhysRevC.106.064306. S2CID 254435744.
↑ ^3.0 ^3.1 Hofmann, S.; Heinz, S.; Mann, R.; Maurer, J.; Münzenberg, G.; Antalic, S.; Barth, W.; Burkhard, H. G.; Dahl, L.; Eberhardt, K.; Grzywacz, R.; Hamilton, J. H.; Henderson, R. A.; Kenneally, J. M.; Kindler, B.; Kojouharov, I.; Lang, R.; Lommel, B.; Miernik, K.; Miller, D.; Moody, K. J.; Morita, K.; Nishio, K.; Popeko, A. G.; Roberto, J. B.; Runke, J.; Rykaczewski, K. P.; Saro, S.; Scheidenberger, C.; Schött, H. J.; Shaughnessy, D. A.; Stoyer, M. A.; Thörle-Popiesch, P.; Tinschert, K.; Trautmann, N.; Uusitalo, J.; Yeremin, A. V. (2016). "Review of even element super-heavy nuclei and search for element 120". The European Physics Journal A. 2016 (52). doi:10.1140/epja/i2016-16180-4.
↑ ^4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Hoffman, Darleane C.; Lee, Diana M.; Pershina, Valeria (2006). "Transactinides and the future elements". In Morss; Edelstein, Norman M.; Fuger, Jean (eds.). The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (3rd хэвлэл). Dordrecht, The Netherlands: Springer Science+Business Media. ISBN 978-1-4020-3555-5.
↑ Thierfelder, C.; Schwerdtfeger, P.; Heßberger, F. P.; Hofmann, S. (2008). "Dirac-Hartree-Fock studies of X-ray transitions in meitnerium". The European Physical Journal A. 36 (2): 227. Bibcode:2008EPJA...36..227T. doi:10.1140/epja/i2008-10584-7.
↑ ^6.0 ^6.1 Өстлин, А.; Витос, Л. (2011). "First-principles calculation of the structural stability of 6d transition metals". Physical Review B. 84 (11) 113104. Bibcode:2011PhRvB..84k3104O. doi:10.1103/PhysRevB.84.113104.
↑ Гянчандани, Жиоти; Сикка, С. К. (10 May 2011). "Physical properties of the 6 d -series elements from density functional theory: Close similarity to lighter transition metals". Physical Review B. 83 (17) 172101. Bibcode:2011PhRvB..83q2101G. doi:10.1103/PhysRevB.83.172101.
↑ Крац; Лизер (2013). Nuclear and Radiochemistry: Fundamentals and Applications (3-р хэвлэл). х. 631.
↑ Фрике, Бурхард (1975). "Superheavy elements: a prediction of their chemical and physical properties". Recent Impact of Physics on Inorganic Chemistry. Structure and Bonding. 21: 89–144. doi:10.1007/BFb0116498. ISBN 978-3-540-07109-9. Татаж авсан: 2025-10-02.
↑ Chemical Data. Meitnerium - Mt, Хааны химийн нийгэмлэг
↑ Саито, Широ Л. (2009). "Hartree–Fock–Roothaan energies and expectation values for the neutral atoms He to Uuo: The B-spline expansion method". Atomic Data and Nuclear Data Tables. 95 (6): 836–870. Bibcode:2009ADNDT..95..836S. doi:10.1016/j.adt.2009.06.001.
↑ Names and Symbols of Transfermium Elements (IUPAC Recommendations 1997). (PDF; 167 kB).
↑ Meitnerium unter periodensystem.info.

Иш татахад гарсан алдаа: <ref> tags exist for a group named "lower-alpha", but no corresponding <references group="lower-alpha"/> tag was found

[NUBASE2020-1] 1.0 ^1.1 Кондев, Ф. Г.; Ван, М.; Хуан, В. Ж.; Наими, С.; Ауди, Г. (2021). "The NUBASE2020 evaluation of nuclear properties" (PDF). Chinese Physics C. 45 (3): 030001. doi:10.1088/1674-1137/abddae.

[Mc2022-2] Оганесян, Ю. Ц.; Утёнков, В. К.; Коврижных, Н. Л.; et al. (2022). "New isotope ²⁸⁶Mc produced in the ²⁴³Am+⁴⁸Ca reaction". Physical Review C. 106 064306. Bibcode:2022PhRvC.106f4306O. doi:10.1103/PhysRevC.106.064306. S2CID 254435744.

[Hofmann2016-3] 3.0 ^3.1 Hofmann, S.; Heinz, S.; Mann, R.; Maurer, J.; Münzenberg, G.; Antalic, S.; Barth, W.; Burkhard, H. G.; Dahl, L.; Eberhardt, K.; Grzywacz, R.; Hamilton, J. H.; Henderson, R. A.; Kenneally, J. M.; Kindler, B.; Kojouharov, I.; Lang, R.; Lommel, B.; Miernik, K.; Miller, D.; Moody, K. J.; Morita, K.; Nishio, K.; Popeko, A. G.; Roberto, J. B.; Runke, J.; Rykaczewski, K. P.; Saro, S.; Scheidenberger, C.; Schött, H. J.; Shaughnessy, D. A.; Stoyer, M. A.; Thörle-Popiesch, P.; Tinschert, K.; Trautmann, N.; Uusitalo, J.; Yeremin, A. V. (2016). "Review of even element super-heavy nuclei and search for element 120". The European Physics Journal A. 2016 (52). doi:10.1140/epja/i2016-16180-4.

[Haire-5] 4.0 ^4.1 ^4.2 ^4.3 Hoffman, Darleane C.; Lee, Diana M.; Pershina, Valeria (2006). "Transactinides and the future elements". In Morss; Edelstein, Norman M.; Fuger, Jean (eds.). The Chemistry of the Actinide and Transactinide Elements (3rd хэвлэл). Dordrecht, The Netherlands: Springer Science+Business Media. ISBN 978-1-4020-3555-5.

[6] Thierfelder, C.; Schwerdtfeger, P.; Heßberger, F. P.; Hofmann, S. (2008). "Dirac-Hartree-Fock studies of X-ray transitions in meitnerium". The European Physical Journal A. 36 (2): 227. Bibcode:2008EPJA...36..227T. doi:10.1140/epja/i2008-10584-7.

[bcc-7] 6.0 ^6.1 Өстлин, А.; Витос, Л. (2011). "First-principles calculation of the structural stability of 6d transition metals". Physical Review B. 84 (11) 113104. Bibcode:2011PhRvB..84k3104O. doi:10.1103/PhysRevB.84.113104.

[density-8] Гянчандани, Жиоти; Сикка, С. К. (10 May 2011). "Physical properties of the 6 d -series elements from density functional theory: Close similarity to lighter transition metals". Physical Review B. 83 (17) 172101. Bibcode:2011PhRvB..83q2101G. doi:10.1103/PhysRevB.83.172101.

[kratz-9] Крац; Лизер (2013). Nuclear and Radiochemistry: Fundamentals and Applications (3-р хэвлэл). х. 631.

[Fricke1975-10] Фрике, Бурхард (1975). "Superheavy elements: a prediction of their chemical and physical properties". Recent Impact of Physics on Inorganic Chemistry. Structure and Bonding. 21: 89–144. doi:10.1007/BFb0116498. ISBN 978-3-540-07109-9. Татаж авсан: 2025-10-02.

[rsc-11] Chemical Data. Meitnerium - Mt, Хааны химийн нийгэмлэг

[paramagnetic-12] Саито, Широ Л. (2009). "Hartree–Fock–Roothaan energies and expectation values for the neutral atoms He to Uuo: The B-spline expansion method". Atomic Data and Nuclear Data Tables. 95 (6): 836–870. Bibcode:2009ADNDT..95..836S. doi:10.1016/j.adt.2009.06.001.

[13] Names and Symbols of Transfermium Elements (IUPAC Recommendations 1997). (PDF; 167 kB).

[14] Meitnerium unter periodensystem.info.

[a]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[1]

[3]

[12]

[13]