Jump to content

Түрүү Лян

Википедиа — Чөлөөт нэвтэрхий толь
Түрүү Лян
前涼, 西平
НийслэлГүзан
Албан ёсны хэлэртний хятад хэл
Угсаатны бүлгүүд
(320 он)
Хань үндэстэн
Төр засагХаант засаглал
• 320-324
Жан Мао
• 364-376
Жан Тяньши
320-376
• Жан Мао Лян улсыг байгуулж, Ван цол хүртэв
320 он
• Түрүү Лян улс, Жинь улсын эрхшээлийн эсрэг тэмцэв
354-355
• Түрүү Цинь улсад эзлэгдэв
376

Түрүү Лян[1] гэх энэхүү вант улс нь зүүн Жинь улсын эрхшээлийг хүлээн зөвшөөрсөн хараат улс бөгөөд эзэн нь ван цолтой төдийгүй, Жинь улсын эзэн хаанаас соёрхсон Шипин гүн цолыг давхар хэрэглэж байв. Энэ улс нь одоогийн БНХАУ-ын Гансу муж, Ниншягийн ихэнх нутаг, Шаньши, Цинхай, Шинжааний зарим нутгийг багтаасан газар нутагт оршин тогтнож байв. Үндэслэгч Жан Мао нь анхандаа Жинь улсын Лянжоу мужийн цэргийн жанжин байжээ. Жан Маогийн талын бүлэглэл 320 онд Лянжоу мужид хяналтаа тогтоож, түүнийг мужийн захирагч, Шипин гүн болгож, Жинь улсын захиргааг хүлээн зөвшөөрч байв. Харин 322-323 оны хооронд Жан Маогийн арми Түрүү Жао улсын эсрэг дайн хийсэн ч, ялагдаж Жао улсын ноёрхолыг хүлээн зөвшөөрч хараат улс нь болсон. Ингээд найрамдалын гэрээ байгуулахад, Хань Жао улсын хаан Лю Яо нь Жан Маод Лян ван цол олгож түүний захирсан Лянжоу мужийг Түрүү Жао улсын вассаль болгохдоо Лян гэх хагас биеэ даасан улс байгуулжээ. Гэсэн хэдий Жан Мао ванг залгамжилсан Жан Жюнь, Жан Чонхуа, Жан Яолин нарын вангууд Жинь улсад үнэнч байж, Шипин гүн цолыг давхар хэрэглэж, Жинь улстай харилцаатай байж, Хань Жао, Хожуу Жао улсууд дотроо байлдан хямрах бүрт бослого гаргаж, Жинь улсад дагаар орохын төлөө тэмцдэг байв. Гэхдээ Лян улсын 5 дах ван Жан Зуо Жинь улсын ноёрхолыг эсэргүүцэж 354 онд Жинь улсын эрхшээлээс гарснаа тунхаглаж, өөрийн биеэ эзэн хаанд өргөмжилсөн цорын ганц ван байв. Жан Зуо 355 онд хорлогдож үхсний дараагийн Лян ван Жан Шюаньжин өмнөх вангийн зоригтой алхамын яг эсрэг үйлдэл хийж, дахин Жинь улсын ноёрхолыг хүлээн зөвшөөрч, ван цолоо хэрэглэх болсон. Тус улсын сүүлийн ван Жан Тяньши нь Түрүү Цинь улстай хийсэн дайнд ялагдаж 376 онд улс нь мөхөв.

Түрүү Ляний вангууд

[засварлах | кодоор засварлах]
Нас барсны дараах цол Жинхэнэ нэр Засаглалын хугацаа Оны цол
Чэн Жан Мао 320-324 Ёнюань 永元 320–324
Жунчэн Жан Жюнь 324-346 Тайюань 太元 324–346
Хуань Жан Чонхуа 346-353 Юнлө 永樂 346–353
- Жан Яолин 353-353 -
Вэй ван Жан Зуо 353-355 Хөпин 和平 354-355
Жиндао Жан Шюаньжин 355-363 Тайши 太始 355-356
Дао Жан Тяньши 364-376 Тайчин 太清 364-376

Холбоотой хуудас

[засварлах | кодоор засварлах]
  1. Түрүү Лян 前涼 гэдэг нь хожуу үеийн хятадын түүхчдийн оноосон нэр бөгөөд албан ёсны улсын нэр нь Лян 涼 юм. Учир нь хятадын Арван зургаан улсын үед Лян 涼 нэртэй 5 улс байдгаас нөгөө дөрвөн Лян улсаас урьд байсан тул Өмнөх Лян буюу Түрүү Лян гэж нэрлэжээ.