Хойд тэнгис
| Хойд тэнгис / Умард тэнгис | |
|---|---|
| |
| Хиймэл дагуулаас бүхэлдээ харагдах Хойд тэнгис | |
| |
| Улс төрийн газрын зурагт Хойд тэнгис | |
| Цутгадаг гол мөрөн | Элбэ, Везер, Райн, Темза |
| Ай-савын-талбай | 850 мянган[1] км² |
| Ай савын улс орон |  Норвеги,  Дани,  Герман, Нидерланд,  Бельги,  Франц, Нэгдсэн Хаант Улс ( Англи,  Шотланд)
|
| Урт | 800[1] км |
| Өргөн, эн | 500[1] км |
| Мандлын талбай | 750 мянган[1] км² |
| Эзлэхүүн | 94 мянган [1] км³ |
| Дундаж гүн | 95[1] м |
| Гүнзгий | 725[2] м |
Хойд тэнгис мөн Умард тэнгис нь Атлантын далайн нэгэн тэнгис бөгөөд Норвеги, Дани, Англи, Герман, Нидерланд, Бельги, Франц улсуудын хооронд оршино.
560 км өргөн, 970 км урт, нийт 575,000 км2 талбайтай, дунджаар 94 метр гүнтэй бөгөөд хамгийн ихдээ 700 м, гүехэн газраа 15 м байна. Усны эзлэхүүн нь 54,000 км³[3], дэлхийн 13 дахь том тэнгис юм[4].
Усны давсжилт жилийн улирал болон байрлалаас хамааран өөр өөр байна. Жишээлбэл, голын цутгалан орчим 1.5-2.5%, тэнгисийн хойд хэсгээр 3.2-3.5% хүрдэг[4] нь Хойд Атлантын далайн дундаж давсжилтаас бага юм. Усны температур нь Атлантын далайн урсгал, улирал, усны гүн зэргээс хамаарах ба зундаа 25 °C, өвөлдөө 10 °C болно. Усны гүнд температур тогтмол, 10 °C байна[4]
1958 онд Хойд тэнгист анхны байгалийн хийн орд нээгдсэнээс хойш уг тэнгис нь газрын тос, байгалийн хийн нэгэн чухал бүс болсон байна[5]. 1999 онд олборлолт дээд цэгтээ хүрч нэг өдөрт 6 сая орчим баррель газрын тос, 280,000,000 м³ байгалийн хий олборлож байсан байна.
Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]- ↑ 1.0 1.1 1.2 1.3 1.4 1.5 Vittorio Barale, Martin Gade. North sea // Remote sensing of the European seas. — Springer, 2008. — P. 8-10. — ISBN 9781402067716
- ↑ Северное море // Большой энциклопедический словарь. 2000
- ↑ Answers Corporation (2007), North Sea: Definition and Much More from Answers.com, Татаж авсан: July 19, 2007
- ↑ 4.0 4.1 4.2 OSPAR Commission, for the protection of the marine environment of the North-East Atlantic. (2007), Geography, hydrography and climate, Татаж авсан: July 19, 2007[permanent dead link]
- ↑ Hugo Manson (12-Jun-2006). "Brief History of North Sea Oil and Gas". Department of History, University of Aberdeen. Татаж авсан: 2007-07-24.
{{cite web}}: Check date values in:|date=(help)
Гадаад холбоос
[засварлах | кодоор засварлах]
Commons: North Sea – Викимедиа дуу дүрсний сан- Etymology and History of names
- Silver Pit theories
- Silver Pit chart
- The North Sea Museum in Hirtshals, Denmark
- Old map : Manuscript chart of the North Sea, VOC, ca.1690 (high resolution zoomable scan)
- University of Southampton, Reconstruction of Submerged Landscapes
- North Sea Commission Environment Group Member Profiles 2006