Донбасс дахь дайн
| Донбасс дахь дайн | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 «Донецк Ардын Бүгд Найрамдах Улсын» (Донецкая народная республика) сайн дурын паризан анги «Луганск Ардын Бүгд Найрамдах Улсын» (Луганская народная республика) сайн дурын партизан анги Тулалдаан | |||||||
| |||||||
| Байлдагч талууд | |||||||
 Украин Дэмжлэг:  Америкийн Нэгдсэн Улс[1][2] Европын Холбоо[3] Канад[4] |
| ||||||
| Командлагч болон удирдагчид | |||||||
|
 Дмитро Ярош |
 Денис Пушилин | ||||||
| Хохирол | |||||||
| үрэгдсэн: 900–1200 | үрэгдсэн: 15000+[6][7][8][9][10][11][12][13] | ||||||
.svg){kind=spacer}
Донбасс дахь дайн (Украин: Війна на Донбасі) — 2014 онд Украины зүүн нутагт болж байгаа, украйны орос гаралтай иргэд болон украйны армийн хооронд болж байгаа дайн. Энэ иргэний дайны галд украйн цэргийн 1200, орос үндэстний 15000 орчим иргэн амь үрэгдсэн юм.[14]
Нөхцөл байдал
[засварлах | кодоор засварлах]2014 оны 3 сард Орсууд Украйны Крымыг булаан авсан нь дэлхий нийтийн дургүйцэл эсэргүүцлийг төрүүлж, барууны улсууд Оросын эсрэг хориг арга хэмжээ авахад хүргэсэн юм.[15][16] Дараа нь оросууд Украины Зүүн бүс нутгийг довтолж Харьков, Донецк, Славянск гэсэн гол хотуудад салан тусгаарлах үймээнүүдийг системтэйгээр зохион байгуулж, хэдэн мянган иргэний аминд хүрээд байна.[17][18][19] Орос улс[20] зүүн Украйнд террорист байгууллага[21][22] «Шинэ Орос-ыг» үүсгэн байгуулсан байна. Шинэ Орос гэгч байгууллага нь Украйны эсрэг террорист үйл ажиллагааг янз бүрийн хэлбэрээр явуулж байна.[23]
Үйл явдал
[засварлах | кодоор засварлах]
- 2014 оны Дөрөвдүгээр сар: салан тусгаарлагчид Луганск, Донецкийг[25] болон Харьков[26] эзлэв. Дөрөвдүгээр сарын 7 — Салан тусгаарлагчдын эсрэг үйл ажиллагааг эхлүүлснийг мэдэгдэв. Дөрөвдүгээр сарын 8 — Харьков чөлөөлөв.[27] Салан тусгаарлагчдад эзлэгдсэн: Енакиево[28], Макеевка[29], Мариуполь[30], Горловка[31], Харцызск[32], Ждановка[33], Кировское, Новоазовск[34], Северск[35], Комсомольское болон Старобешево.[36][37]
- 2014 оны Тавдугаар сар: Салан тусгаарлагчид Красноармейск болон Родинскоег довтолжээ.[38] Тавдугаар сарын 11 — Донецк болон Луганскийн хараат бус байдлын талаар санал асуулга нь хуурамчаар бичсэн. Волноваха байлдаанд 18 украин иргэн амь үрэгдэв.
- 2014 оны Зургадугаар сар: байлдаан, түр эвлэрэл.
- 2014 оны Долдугаар сар: Славянск, Краматорск, Дружковка, Константиновка, Артёмовск, Северск, Рубежное, Дзержинск, Северодонецк, Лисичанск болон Кировскийг чөлөөлөв. Алан хядагчид Malaysia Airlines-ын нисэх онгоцыг буудаж унагав.[39]
- 2014 оны Наймдугаар сар: Красногоровка болон Старомихайловкаг чөлөөлөв.[40] Саур-Могила байлдаан, Украйны цэргийн ялалт. Луганск болон Донецк төлөө тулаан. ОХУ-ын Ерөнхийлөгч В.Путин наймдугаар сарын 26-нд Гаалийн Холбооны гишүүн улсуудын удирдагчдын хамтаар Украины Ерөнхийлөгч Петро Порошенкотой уулзана гэж Кремлийн хэвлэлийн алба мэдээлжээ.[41]
- 2014 оны Есдүгээр сар: ОХУ-ын цэргийн довтолгоо.[42]
Эдийн засгийн дайн
[засварлах | кодоор засварлах]ОХУ-ын Украйнд өрнүүлж байгаа террорист дайны эсрэг Европын холбоо эдийн засгийн шат дараалсан хориг арга хэмжээнүүд авч эхэлсэн юм. 2014 оны зунаас ОХУ нь Украйны бүх төрлийн хөдөө аж ахуйн бараанд хориг тавьснаас болж хоёр талд маш олон төрлийн эдийн засгийн хүндрэлүүд үүсч эхэлжээ. 2014 оны 7 сард Европын хориг эхэлсний дараахан Орост хэд хэдэн томоохон аялал жуулчлалын компани ба авиа компани дампуурлаа. Мөн ОХУ зөрүүлээд 10 тэрбум орчим еврогийн барууны хүнсний бараанд хориг тавьжээ.[43]
Европын хоригийн хамгийн том хохирогчоор тодорсон ОХУ-ын Роснефть компани шууд санхүүгийн хүндрэлд орж улсынхаа Баялгийн сангаас 1,5 их наяд рубль (42 тэрбум ам.дол) нэхсэн боловч засгийн газар нь татгалзжээ.[44] Роснефть компани нь ОХУ-ын газрын тосны нийт үйлдвэрлэлийн 40%-ийг нийлүүлдэг.
ОХУ нь удахгүй Европын орнуудын авиа компаниудыг газар нутаг дээгүүрээ онгоц дайрч өнгөрүүлэхийг хориглох талаар авч хэлэлцэж байна. Хүйтэн дайны үед барууны иргэний онгоцууд Азийн том хотууд орохдоо Орсын газрыг тойрч маш даялж ойрх дорнодод замдаа бууж түлшээ цэнэглээд Ази ордог байсан нь маш цаг алддаг тээвэрлэлт байсан юм.
2014 оны дундаас дэлхийн газрын тосны үнэ хурдтай унаж, түүнтэй уялдан Орос рублийн ханш огцом унаж эхэлж 12 сарын эхээр нийт оны дүнгээрээ рубль нь ам.долларын эсрэг 45% унажээ. Мөн 12 сард Оросын төв банк гол хүүг 10%-аас огцом өсгөж 17%-д хүргэж рублийн ханш уналтыг сааруулах арга хэмжээ авчээ. [45]
Эшлэл
[засварлах | кодоор засварлах]
Commons: War in Donbass – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан- ↑ USA chtějí vyzbrojit a cvičit ukrajinskou Národní gardu
- ↑ Obama oznámil nové sektorové sankce USA proti Rusku
- ↑ Státy EU oficiálně schválily hospodářské sankce proti Rusku
- ↑ Ukraine to get helmets, vests from Canada to help protect border
- ↑ [tt_news=42756&tx_ttnews[backPid]=27&cHash=d9a2b36398fb823841ea5b668577feca#.U_JbCqOzGUl Strelkov/Girkin Demoted, Transnistrian Siloviki Strengthened in ‘Donetsk People’s Republic’]
- ↑ Бойовики, які захопили аеропорт Донецька, практично знищені (орос.) — ЗСУ
- ↑ Київ: Українськими силовиками знищено більш ніж 300 ополченців (орос.)
- ↑ Біля аеродрому в Краматорську в перестрілці знищено близько 40 бойовиків — Тимчук — «Українська правда», 10 червня 2014 року
- ↑ Сили АТО у четвер знищили близько 200 бойовиків на Донеччині — «Українська правда», 19 червня 2014 року
- ↑ Українська артилерія розгромила тренувальний табір терористів під Слов'янськом — «Лівий берег», 1 липня 2014 року
- ↑ Сили АТО знищили біля 1000 бойовиків. Терористи намагаються домовитися про «коридор», — радник голови МВС (орос.) — «Цензор. НЕТ», 2 липня 2014 року.
- ↑ Українські військові повністю блокували Миколаєвку, — ІС (орос.) — «Цензор. НЕТ», 3 липня 2014 року.
- ↑ В пункті Гольмівський знищений табір бойовиків, в районі міста Перевальськ — опорний пункт… Знищено близько 500 бойовиків. У районі міста Дзержинськ знищена база бойовиків…знищено ще до 500 бойовиків. — Прессекретар АТО Владислав Селезньов на Фейсбук, 11 липня 2014 року.
- ↑ ООН насчитала 3500 жертв конфликта на Украине. (Memento 24. Есдүгээр сар 2014 цахим архивт) Полит.ру
- ↑ Оросын булаан эзлэгчид Крымыг дайрсан тухай видео
- ↑ Крымыг эзэлснээрээ Путин Киевийг шахамдуулав
- ↑ Орсууд Украйны нутгийг булаан эзэрхийлэв
- ↑ Украйны зүүн хэсэгт Оросын цэрэг нэвтрэв
- ↑ "Оросууд Украйны зүүн хэсгийг эзэрхийлэв барууныхны тэвчээр барагдав". Эх хувилбараас архивласан: 2015-05-08. Татаж авсан: 2014-07-15.
- ↑ "Орос Украйн дахь түрэмгийллээ үргэлжлүүлсээр байна". Эх хувилбараас архивласан: 2014-07-14. Татаж авсан: 2014-07-15.
- ↑ "Донецкт өөрийгөө бүрэн эрхт улсаар зарласан террорист байгууллага бий болов". Генеральна прокуратура України. 16.05.2014. Татаж авсан: 19.05.2014.
{{cite web}}: Check date values in:|accessdate=and|date=(help) - ↑ Зүүн Украйны террорист байгууллагууд ТВі. 16.05.2014.
- ↑ өгүүлэл Українська правда, 13 квітня 2014 р.
- ↑ ТЕРРОРИСТУУДАД ХУЛГАЙЛАГДСАН 500 ОРЧИМ ХҮНИЙ ХУВЬ ЗАЯА ТОДОРХОЙГҮЙ БАЙНА: Өнгөрсөн тав гаруй сарын хугацаанд Украины Донецк, Луганск болон Харьков мужид 1000 гаруй хүн хулгайлагджээ.
- ↑ "Донецк провозгласил себя суверенной республикой". Интерфакс. 2014-04-07.
- ↑ В Харькове вслед за Донецком провозглашена «народная республика».
- ↑ "МВД Украины: в Харькове проходит антитеррористическая операция". Газета.ру. 2014-04-08.
- ↑ Сепаратисты захватили городотдел милиции и горсовет в Енакиево // ЛИГАБизнесИноформ
- ↑ "В Макеевке захватили мэрию". Эх хувилбараас архивласан: 2014-08-12. Татаж авсан: 2014-08-21.
- ↑ В Мариуполе захвачено здание городского совета // 0629.com.ua
- ↑ В Горловке захватили милицию и водрузили российский флаг // Московский комсомолец, 14.04.2014
- ↑ В Харцызске митингующие захватили мэрию // Росбалт, 14.04.2014
- ↑ Алиса Титко Частью Донецкой Народной Республики стали Ждановка и Кировское // Комсомольская правда в Украине, 14.04.2014
- ↑ Новоазовск поднял флаг Донецкой республики
- ↑ В Северск приехали вооружённые сепаратисты на БМД, но город остался под контролем властей // УНИАН от 18 апреля 2014
- ↑ Над Старобешево подняли флаги Донецкой Народной Республики и объявили награду за Коломойского // Комсомольская правда, 19.04.2014
- ↑ "Ещё два города встали под знамя Донецкой Республики". Глагол. 2014-04-19. Эх хувилбараас архивласан: 2014-10-06. Татаж авсан: 2014-08-21.
- ↑ "В Красноармейске и Родинском сепаратисты штурмом захватили горотделы милиции - СМИ" (орос хэлээр). TCH. 2014-05-01.
- ↑ Українська правда: Порошенко назвав терористичним актом збиття малазійського літака, 17 липня 2014
- ↑ Красногоровка и Старомихайловка освобождены от террористов // ТСН, 02.08.2014
- ↑ "В.ПУТИН УКРАИНЫ ЕРӨНХИЙЛӨГЧТЭЙ УУЛЗАНА". Эх хувилбараас архивласан: 2016-03-08. Татаж авсан: 2014-08-21.
- ↑ Росія здійснила повномасштабне вторгнення на територію України, - Шкіряк
- ↑ Европын ямар бүтээгдэхүүнийг оросууд авахгүй вэ? CNN
- ↑ Роснефть хоригийн дараахан 42 тэрбум доллар гуйв, Блүүмберг Мэдээ
- ↑ Оросын инфляц 2015 онд 10%-д хүрнэ, Ройтер 2014-12-26