Хулж хот

Инин
伊宁市 (Хятад)
غۇلجا (Уйгур)
قۇلجا (Казах)
Хулж, Кульжа, Нинюань
Хотын үзэмж
Хотын үзэмж
Инин is located in Зүүнгар
Инин
Инин
Шинжаан дахь байршил
Инин is located in Шинжаан
Инин
Инин
Инин (Шинжаан)
Инин is located in Хятад
Инин
Инин
Инин (Хятад)
Солбицол (Yining municipal government): 43°54′29″N 81°16′40″E / 43.9080°N 81.2777°E / 43.9080; 81.2777Солбицол: 43°54′29″N 81°16′40″E / 43.9080°N 81.2777°E / 43.9080; 81.2777
Улс Хятад
Өөртөө засах оронШинжаан
Өөртөө засах тойрогИли
Захиргааны төвДөнмэхэллэ дэд дүүрэг
Газар нутаг
  Хошууны энтэй хот616.7 км2 (238.1 миль2)
  Хотын нутаг
(2018)[1]
49 км2 (19 миль2)
Хүн ам
 (2020)[2]
  Хошууны энтэй хот778,047
  Нягтрал1,300/км2 (3,300/миль2)
  Хотын нутаг
 (2018)[1]
345,000
  Нягтрал7,000/км2 (18,000/миль2)
Цагийн бүсUTC+8 (Хятадын Стандарт[a])
Шуудангийн код
835000
Бүсийн дугаар0999
Вэб сайтАлбан ёсны цахим хуудас
Хулж хот
Хятад нэр
Хялбаршуулсан伊宁
Уламжлалт伊寧
Бусад Хятад нэр
Хятад хэл固勒扎
Нинюань
Хялбаршуулсан宁远
Уламжлалт寧遠
Төвөд нэр
Төвөдགུལ་ཅ
Монгол нэр
Монголын КириллХулж
Монгол бичигᠬᠤᠯᠵᠠ
Уйгур нэр
Уйгурغۇلجا
Манж нэр
Манж бичигᡤᡡᠯᠵᠠ
АбкайGvlja
МөллендорфGūlja
Орос нэр
ОросКульджа
ЛатинчлалKuldzha
Казах нэр
Казахقۇلجا
Құлжа
Qulja
Ойрад нэр
Ойрадᡎᡇᠯᠴᠠ
Цагадайн нэр
Цагадайнغولجا

Хулж (Кульжа, Инин) — Хятад улсын Шинжааны Или тойргийн харьяа хошууны түвшний хот.

Газар зүй[засварлах | кодоор засварлах]

Хошууны түвшний Хулж хот одоо 629 км2 газар нутагтай. Далайн түвшнээс дээш 640 м өндөрт оршдог.

Зүүнгарын хотгорт Илийн голын умард талд, Казахстан улсын хилээс 70 км, Өрөмч хотоос 710 км зайтай оршдог.

2004 онд зэргэлдээх Хулж шяний нутгаас 100 км2 хоёр суурин нэмж хамааруулжээ.

Цаг уур[засварлах | кодоор засварлах]

Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Хулж
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Маx. Температур (°C) −2.7 −0.6 9.5 20.3 24.8 28.3 30.7 30.2 25.4 17.5 8.1 0.7 Ø 16.1
Мин. Температур (°C) −15.5 −13.1 −2.5 5.3 10.0 13.3 15.1 13.5 8.8 2.6 −3.4 −10.1 Ø 2.1
Тунадас (мм) 17 18 21 27 25 27 24 12 15 24 25 19 Σ 254
Нартай цаг (h/d) 5.0 5.9 6.7 8.1 9.2 9.8 10.4 10.1 8.9 7.1 5.6 4.6 Ø 7.6
Агаарын чийгшил (%) 77 79 72 52 55 57 55 52 54 64 76 79 Ø 64.3
Т
е
м
п
е
р
а
т
у
р
−2.7
−15.5
−0.6
−13.1
9.5
−2.5
20.3
5.3
24.8
10.0
28.3
13.3
30.7
15.1
30.2
13.5
25.4
8.8
17.5
2.6
8.1
−3.4
0.7
−10.1
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Хур тунадас
Х
у
р

т
у
н
а
д
а
с
17
18
21
27
25
27
24
12
15
24
25
19
  1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Эх сурвалж: wetterkontor.de

Хүн ам зүй[засварлах | кодоор засварлах]

520,000 хүнтэй. Уйгур, хятад, казах, хотон, монгол, шивэ ястан үндэстэн амьдардаг.

Түүх[засварлах | кодоор засварлах]

Монгол[засварлах | кодоор засварлах]

Хулж хот эртнээс хөгжсөн. 13-р зуунд Цагаадайн улсын харьяанд орж, дараа нь Моголистан, Зүүнгар улсынх болж байв. Илийн голын эргийн гол хот бөгөөд Зүүнгар улсын нийслэл, худалдааны гол төв байв.

Чин улс[засварлах | кодоор засварлах]

Хулжид 1851 онд манж-Оросын худалдааны гэрээ хийгдсэн. 1864-1866 онд Дунганы бослогын Якуб бегийн мэдэлд байсан бол 1871 онд оросын харьяанд орсон. 1881 оны Санкт-Петербургийн гэрээгээр эргээд Чингийнх болсон.

1884 онд «Хулж» шянь (хошуу нутаг) хавийг хятад хэлээр «Нинъюань» хэмээсэн. 1913 онд «Инин» гэдэг болсон.

1944-1949 онд Зөвлөлтийн дэмжлэгтэй мусульман, ДИУ-ын цэргийн хооронд тулаан болж байсан.

БНХАУ[засварлах | кодоор засварлах]

Хулж 1954 онд автономит тойргийн төв болсон. 1962 онд Зөвлөлт-Хятадын хилийн мөргөлдөөн болж байв.

1997 онд уйгурын 30 салан тусгаарлагчийг засгийн газрын цэрэг зэвсгийн хүчээр тараажээ. Лав 9 хүн алуулсан.

Нутгийн хуваарь[засварлах | кодоор засварлах]

Хулж хот одоогийн байдлаар 8 хороо (гудамж), 1 балгас (жэнь), 1 шян (сум)-гийн нутагт хуваагдана.

Тэмдэглэл[засварлах | кодоор засварлах]

  1. Шинжааны нутгийн иргэд Бээжингийн цагаас 2 цаг хоцордог UTC+6 (Шинжааны цаг) ажигладаг.

Эх сурвалж[засварлах | кодоор засварлах]

  1. 1.0 1.1 Cox, W (2018). Demographia World Urban Areas. 14th Annual Edition (PDF). St. Louis: Demographia. p. 88.
  2. "Xinjiang: Prefectures, Cities, Districts and Counties".