Израилын цагдаа
Израилын цагдаа (еврей. משטרת ישראל; англ. Israel Police) нь Израилын иргэний цагдаагийн байгууллага юм. Израилын Дотоод хэргийн яамны удирдлага доор ажилладаг.
Тусгаар тогтнолын тунхаглалд тусгасан Израилын төрийн гол үнэт зүйлсийн үүднээс хууль тогтоомжийг дагаж мөрдөхөд хяналт тавьж, тус улсын хүн амын хувийн аюулгүй байдал, амьдралын өндөр чанарыг хангахын төлөө Израилын цагдаа ажиллаж байна. Дэлхийн бусад цагдаагийн бүтцийн нэгэн адил түүний үүрэг бол гэмт хэрэгтэй тэмцэх, зам дээрх хөдөлгөөнийг зохицуулах, олон нийтийн аюулгүй байдлыг хангах юм.
Онцгой тохиолдолд Израилын оршин суугч ямар ч утаснаас "100" руу залгаж цагдаа дуудах боломжтой. Израилын цагдаагийн газрын төв штаб нь Иерусалимд байрладаг.
Цагдаагийн ерөнхий байцаагчийн үүрэг гүйцэтгэгч нь 2018 оны 12 сарын 2-ны өдөр энэ албан тушаалд томилогдсон Комиссар Моти Коэн юм.[1]
Түүх
[засварлах | кодоор засварлах]Израилын цагдаа нь Израил улс байгуулагдсаны хамт 1948 онд байгуулагдсан. Зургаан сарын өмнө бэлтгэл ажил эхэлсэн бөгөөд 1948 оны 5 сарын 15-нд Цагдаагийн сайд Шалом Шийрит нь Йехезкел Саарыг цагдаагийн анхны ерөнхий байцаагчаар томилов.
Цагдаагийн газар нь Их Британийн Мандатын цагдаагийн байгууллагын удирдлага, сургалт, мөрдөн байцаалт, мэргэжлийн болон бусад чиглэлээр ажиллах олон арга, зохион байгуулалтыг хүлээж авсан. 1960 онд эмэгтэй шуурхай албаны тасаг нээгдсэн бөгөөд тэр жилдээ эмэгтэй цагдаа нарт зориулсан анхны сургалт явагджээ.
1949 онд Израилын армид жандармерийн загварыг даган хорлон сүйтгэгчидтэй тэмцэх, хил хязгаараа хамгаалах зорилгоор "хилийн анги" (еврей. חיל הספר) байгуулав. 1953 онд цагдаагийн байгууллагад захирагдаж байсан бол дараа нь өөрчлөн байгуулагдаж, Хилийн цэргийн анги (Магав) гэж нэрлэгдэх болов.
1974 онд Палестины терроризм, Маалот дахь эмгэнэлт явдлын дараа цагдаа нар терроризмтой тэмцэх чиг үүргээ хэрэгжүүлэх бэлтгэлээ базааж эхэлсэн. Энэ зорилгоор бүтээсэн ЯМАМ анги нь Хилийн цэрэгт захирагддаг байв.
90-ээд онд цагдаагийн төсөв ихээхэн буурч, үүний үр дүнд хүн, техник хэрэгслийн хомсдолд орсоор байв. 2000 оны 10 сард цагдаа нар Израилын арабуудын жагсаал, үймээнийг таслан зогсооход оролцсон. Үүний үр дүнд 13 араб жагсагч, нэг еврей хүн алагджээ. Энэ шалтгааны улмаас засгийн газар нөхцөл байдлыг судлах зорилгоор Ора комиссыг томилсон.
Хоёр дахь интифадын үеэр цагдаа нар амиа золиослогчдын зам дээр хаалт болж, террористуудыг Израилд олон террорист халдлага үйлдэхээс урьдчилан сэргийлжээ. Цагдаагийн байгууллага энэ хугацаанд хийсэн үйл ажиллагааныхаа төлөө олон шагнал авсан.
Үүрэг даалгавар
[засварлах | кодоор засварлах]- Аюулгүй байдал
- Терроризмтой тэмцэх
- Олон нийтийн аюулгүй байдлыг хамгаалах
- Нийтийн дэг журмыг хамгаалах
- Олон нийтийн арга хэмжээ, чуулган, баярын өдрийг хамгаалах
- Сэжигтэй зүйл болон тэсрэх бөмбөгтэй харьцах
- Сургуулийн аюулгүй байдал
- Иргэдийн эрхийг хамгаалах
- Хууль, хэв журмыг хангах.
- Гэмт хэрэгтэй тэмцэх
- Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх
- Мөрдлөгө
- Хар тамхины тархалтын эсрэг ажиллагаа
- Нэгжлэгэ
- Замын хөдөлгөөний хяналт
Зохион байгуулалт
[засварлах | кодоор засварлах]Израилын Цагдаагийн газар нь 30,000 гаруй цагдаагийн албан хаагчтай мэргэжлийн үйлчилгээ юм. Түүнчлэн цагдаа нарыг олон нийттэй хамтран ажиллахад туслах зорилгоор 70000 орчим хүн ажиллаж байна.
Цагдаа нарыг дараах хэлтсүүдэд хуваадаг:[2]
Үндсэн хэлтсүүд
[засварлах | кодоор засварлах]- Олон улсын харилцаа
- Хуулийн хэлтэс
- Цагаачлалын хяналт
- Аудит ба нягтлан бодох бүртгэл
- Эдийн засгийн гэмт хэрэг
- Иргэдийн гомдол
- Сахилгын шүүх
- Хэлтсийн удирдлага
- Аюулгүй байдал
- Давж заалдах шатны шүүх
- Хяналт
- Төлөөлөгчийн газар
Дэд хэсгүүд
[засварлах | кодоор засварлах]- Хувийн менежмент
- Мөрдөн байцаалт, мөрдлөгө
Мөрдөн байцаах, мөрдлөгийн алба нь дөрвөн хэлтсээс бүрдэнэ.
- Мөрдөн байцаах алба
- Мөрдлөгө, мэдээллийн шинжилгээний газар.
- Шүүх эмнэлгийн алба
- Цагдаагийн прокурорын газар
Шүүх шинжилгээний алба нь хоёр дэд хэсгээс бүрдэнэ
- Шүүх эмнэлгийн лабораториуд
- Хөдөлгөөнт лабораторийн техникийн дэмжлэг
- Логистик үйлчилгээ
- Зохион байгуулалт ба төлөвлөлт
- Замын хөдөлгөөн
- Эргүүл хамгаалалт
- Нийгэм ба баг
Бүс нутгийн дүүргүүд
[засварлах | кодоор засварлах]- Төв дүүрэг
- Умард дүүрэг
- Өмнөд дүүрэг
- Иудей ба Самари дүүрэг
- Тел-Авив дүүрэг
- Иерусалим дүүрэг
Хүнд гэмт хэрэгтэй тэмцэх алба
[засварлах | кодоор засварлах]Цагдаагийн тусгай алба (еврей. יחידת להב 433), АНУ-ын Холбооны мөрдөх товчооны дүр төрхөөр авлигын хэргийг мөрдөн шалгах, ялангуяа улсын хэмжээний хүнд гэмт хэргийг мөрддөг. 2013, 2014 онд тус анги нь Ерөнхий сайд асан Эхуд Олмерт, Аялал жуулчлалын сайд асан Стас Мисежников, Израилын Ерөнхий раввин асан Йона Мецгер нарын авлигын хэргүүд зэрэг олон олны анхаарал татсан хэргийг шийдвэрлэж байжээ.
