Иерусалим

Чөлөөт нэвтэрхий толь — Википедиагаас
Jump to navigation Jump to search
Иерусалим
יְרוּשָׁלַיִם‎ (Еврей хэл)
القُدس (Араб хэл)
Хотын зураг

Сүлд туг
 Сүлд тэмдэг
Туг Сүлд

Иерусалим-н байршил

Солбицол: 31°47′N 35°13′E
Улс Flag of Israel.svg Израил
Дүүрэг Иерусалим
Түүх  
Үүсгэн байгуулагдсан МЭӨ 3000-2800 он
Баруун-Зүүн Иерусалимд хуваагдсан 1948
Эргэн нэгдэлт 1967
Иерусалимын тухай хууль 1980
Засаглал  
 - Мэйр Моше Лион
Газар нутаг  
 - Нийт 125.156 км²
Өндөр 754 м
Хүн ам  
 - Нийт (2012) 933.200
 - Нягтрал 5.852/км²
Цагийн бүс UTC+2:00
 - Зун   UTC+3:00
Утасны код +972 2
Цахим сүлжээ: www.jerusalem.muni.il

Иерусалим (Еврэй: יְרוּשָׁלַיִם‎ Йерушалайим; Араб: القُدس Ал-Кудс) нь Израил улсын нийслэл бөгөөд газар нутаг, хүн амаараа хамгийн том хот нь юм. 125,1 квадрат километр газар нутагт 732.100 хүн оршин суудаг. Орчин үеийн Иерусалим хот нь Иудын нуруунд, Газар дундын тэнгис болон Сөнөсөн тэнгисийн хойд цэгийн дунд оршдог бөгөөд Хуучны хотын гадуур хөгжжээ.

Иерусалим хот нь МЭӨ 4-р мянганы үед үүссэн бөгөөд дэлхийн хамгийн эртний хотуудын нэг юм. Мөн Иудаизмын хамгийн ариун газар бөгөөд МЭӨ 10-р зуунаас Еврейчүүдийн сүсэг бишрэлийн төв байна. Иудаизмаас гадна Иерусалим нь Христийн шашны эртний ариун гэгээн газруудын нэг, мөн Исламын гурав дахь ариун газар юм. Хуучны хот нь 0.9 квадрат километр газар нутагтай, харьцангуй жижиг хэмжээтэй боловч шашны чухал газрууд олонтой. Үүнд: Еврейчүүдэд Сүмийн Уул, Баруун Хана, Христосын шашинтнуудад Ариун Авсны Сүм, Мусульмантнуудад Чулууны Пөмбөгөр, Ал-Акса сүм гэх зэргээр байна. 1860-аад он хүртэл дангаараа хот нь болсон Иерусалимын хаалттай хэсэг нь одоо Хуучны Хот гэгддэг бөгөөд үүнийг 1982 онд аюулд байгаа Дэлхийн өвүүдийн жагсаалтад оржээ. Хуучны хот нь уламжлалт ёсоороо бол дөрвөн хэсэгт хуваагдаж байсан. Харин одоогийн хуваагдал болох Арменийн, Христийн, Еврейн, Исламын хэсгүүд нь 19-р зууны эхэн үеэс л хэрэглэгдэж эхэлжээ.

Өнөө үед бол Иерусалимын статус нь Израил-Палестины дайнд чухал асуудал болсоор байна. Израил улс Зүүн Иерусалимыг эзлэсэн явдалд НҮБ болон бусад олон байгууллагууд эсэргүүцэж байгаагаа мэдэгдсэн бөгөөд үүнийг Палестинчууд ирээдүйн орныхоо нийслэлээ болгох талаар хардаг. UNSC 478-аас болж ихэнх гадны орнуудын элчин сайдын яамд Иерусалимд биш, хуучны түр зуурын нийслэл Тел-Авивт байрлуулдаг.

Зургийн цомог[засварлах | edit source]

Цаг уур[засварлах | edit source]

Иерусалим
Уур амьсгалын диаграмм
123456789101112
 
 
133
 
12
6
 
 
118
 
13
6
 
 
93
 
15
8
 
 
25
 
22
13
 
 
3.2
 
25
16
 
 
0
 
28
18
 
 
0
 
29
19
 
 
0
 
29
20
 
 
0.3
 
28
19
 
 
15
 
25
17
 
 
61
 
19
12
 
 
106
 
14
8
Температур °C,  Тунадас мм
Эх сурвалж: Israel Meteorological Service
Сарын дундаж температур болон хур тунадасны хэмжээ: Иерусалим
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Маx. Температур (°C) 11.8 12.6 15.4 21.5 25.3 27.6 29.0 29.4 28.2 24.7 18.8 14.0 Ø 21.6
Мин. Температур (°C) 6.4 6.4 8.4 12.6 15.7 17.8 19.4 19.5 18.6 16.6 12.3 8.4 Ø 13.5
Тунадас (мм) 133.2 118.3 92.7 24.5 3.2 0.0 0.0 0.0 0.3 15.4 60.8 105.7 Σ 554.1
Бороотой өдөр (d) 12.9 11.7 9.6 4.4 1.3 0.0 0.0 0.0 0.3 3.6 7.3 10.9 Σ 62
Т
е
м
п
е
р
а
т
у
р
11.8
6.4
12.6
6.4
15.4
8.4
21.5
12.6
25.3
15.7
27.6
17.8
29.0
19.4
29.4
19.5
28.2
18.6
24.7
16.6
18.8
12.3
14.0
8.4
1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Хур тунадас
Х
у
р

т
у
н
а
д
а
с 		133.2
118.3
92.7
24.5
3.2
0.0
0.0
0.0
0.3
15.4
60.8
105.7
  1-р сар 2-р сар 3-р сар 4-р сар 5-р сар 6-р сар 7-р сар 8-р сар 9-р сар 10-р сар 11-р сар 12-р сар
Эх сурвалж: Israel Meteorological Service

Цахим холбоос[засварлах | edit source]

 Commons: Иерусалим – Викимедиа зураг, бичлэг, дууны сан
 Вики эшлэл: Иерусалим – Эшлэл
 Wikivoyage: Иерусалим – Аяллын хөтөч
Wiktionary
 Wiktionary: Иерусалим – Энэ үгийг тайлбар толиос харна уу
"https://mn.wikipedia.org/w/index.php?title=Иерусалим&oldid=644143"-с авсан